2026-ին 2021-ի սցենարը չի կրկնվելու, լինելու է նոր սցենար, հնարավոր է՝ ավելի վատ. Ղազարյան

Իմպիչմենթի հնարավոր գործընթացի շուրջ «Իրավունք TV»-ի տաղավարում զրուցել ենք Լեհաստանում ՀՀ նախկին դեսպան, ՍԴ աշխատակազմի նախկին ղեկավար, քաղաքական գործիչ ԷԴԳԱՐ ՂԱԶԱՐՅԱՆԻ հետ:

«ՉԷԻ ՍՊԱՍՈՒՄ, ՈՐ ՊԵՏՔ Է ՀԱՄՈԶԵՆՔ ԸՆԴԴԻՄԱԴԻՐ ԿՈՉՎՈՂ ՊԱՏԳԱՄԱՎՈՐԻՆ»

— Ձեր կարծիքով՝ դեռեւս հույս կա՞, որ իմպիչմենթի գործընթացը կարող է արդյունք ունենալ, թե այն պարզապես միջոց է դարձել` պարզելու՝ իրականում ովքեր են Փաշինյանի իշխանությունից օր առաջ ուզում ազատվել, ովքեր՝ ոչ:

— Նախաձեռնությունն ի սկզբանե ես շատ լավ հասկացել եմ, եւ հիմա էլ հասկանում եմ, որ հեշտ իրագործելի չէր։ Այսինքն՝ պարզ էր, որ դա բարդ գործընթաց է, բայց «բարդ» չի նշանակում՝ «անհնարին»։ «Բարդ» նշանակում է՝ բարդ։ Եվ եթե ուզում ես հաղթահարել բարդությունները, պետք է ավելի մեծ ջանքեր ներդնես, ավելի շատ միջոցներ օգտագործես, նոր հնարքներ կիրառես՝ այդ դժվարությունները հաղթահարելու համար։

Իմ խորին պատկերացումներից շեղում է միայն մեկ բան. ես չէի պատկերացնում, որ այդ դժվարությունները կարող են վերաբերել նաեւ այն պատգամավորներին, ովքեր մինչ օրս իրենց ընդդիմադիր են համարել։ Մենք էլ՝ նրանց հետ։ Այսինքն՝ այն մարդկանց, ովքեր ներկայանում են որպես ընդդիմադիր պատգամավորներ։

Սա էր միակ բանը, որ դուրս եկավ իմ կանխատեսումներից։ Ես չէի սպասում, որ պետք է գնանք եւ համոզենք ընդդիմադիր կոչվող պատգամավորին՝ միանալ վարչապետին անվստահություն հայտնելու գործընթացին։ Եվ ոչ միայն ստորագրություն դնել այդ նախաձեռնության տակ, այլեւ ակտիվ մասնակցություն ունենալ՝ ջանք գործադրելով, որ իրենց հեղինակած կամ համահեղինակած որոշման նախագիծն ընդունվի։

Պարզվում է՝ իրենք այդ ցանկությունը կամ պատրաստակամությունը չունեն։ Եթե նույնիսկ պատրաստ են ստորագրություն դնել, ապա մոտեցումը հետեւյալն է՝ լավ, ստորագրեցինք, հիմա դուք գնացեք մարդ բերեք, գնացեք փողոց, աջակցություն գեներացրեք, կամ գնացեք ՔՊ-ականներ համոզեք, գնացեք, այս արեք այն արեք։ Իրենք նստած են մի տեսակ մեծ հանձնաժողովում, որը հանձնարարում է բոլոր այն մարդկանց, ովքեր ուզում են հեռացնել Փաշինյանին։

Ես այդ պատկերացումը չունեմ։ Մտածում էի, որ նրանք այդ պարտականությունն արդեն ստանձնել են, եւ հենց իրենք պետք է կատարեն այդ գործը։ Բայց եթե իրենք դա չեն անում, դա դեռ չի նշանակում, որ գործընթացը պիտի ընթանա առանց իրենց։ Այսինքն՝ եթե իրենք նախաձեռնողականություն ցուցաբերեին, հավակնություն կարող էին ունենալ` լինելու այս գործընթացի առաջնորդները, կազմակերպիչները։ Եվ արդյունքում ստանալ այդ գործընթացի պտուղները։ Բայց հիմա նրանք կարող են պարզապես հայտնվել գործընթացի կողքին, նույնիսկ՝ նրա ոտքերի տակ, երբ իրենց դերը եւ կշիռն այլեւս ոչ ոքի չի հետաքրքրի։ Որովհետեւ, եթե ի վերջո, օրինակ, 54 պատգամավոր պետք է քվեարկի, եւ պարզվի, որ ժողովրդի ճնշման տակ այդ 54-ից, ասենք, 6-ը ՔՊ-ական են, իսկ մյուսները՝ անկախ կամ այլ ուժերից, ապա արդեն էական չի լինի, թե մյուսները որտեղից են։ Ինչպես ասում են՝ վերջին պահին միանալը էլի կարեւոր է։

Ես կասեմ՝ նույնիսկ եթե վերջին պահին եք միանում, կարեւորը՝ միանում եք։ Այո, վերջին պահը կարող է շատ նշանակալի լինել։ Կարեւորը՝ հիմա պատրաստ եք արդյոք միանալ, կանգնել այդ սեղանի շուրջ, որտեղ հարցերը լուծված են, եւ բոլորն էլ կարող են գալ ու օգտվել այդ սեղաններից՝ եթե, իհարկե, իրենց թույլատրվի մոտենալ։

«ԱՅՆ ԽՈՍՏՈՒՄԸ՝ «ՄԵՆՔ ՉԵՆՔ ՎԵՐԱԴԱՌՆԱ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎ», ԽԱԽՏՎԵԼ Է»

— Ի դեպ, ժամանակին հենց ընդդիմադիր հարթակից հնչում էր հետեւյալ միտքը․ «Ով այս պայքարից զադնի դնի՝ Նիկոլ է։ Ով այս պայքարից փախչի՝ Նիկոլ է։ Ով փորձում է այս շարժումը պառակտել՝ Նիկոլ է»։ Ոչինչ չանելն ու պարզապես սպասելը 2026 թվականի ընտրություններին՝ Ձեր կարծիքով առհասարակ ի՞նչ է նշանակում։

— Այդ խոսքերի հեղինակը Իշխան Սաղաթելյանն է, ով դրանք արտահայտել է «Դիմադրության» շարժման հանրահավաքների ժամանակ։ Հիմա հարց է առաջանում՝ արդյո՞ք այդ տեմպը, հանրահավաքների գործընթացը պահպանվել է, թե` ոչ։

Ինքս այն տպավորությունն ունեմ, որ չկա։ Եվ շատ վաղուց արդեն չկա։ Չկա, որովհետեւ Ֆրանսիայի հրապարակից հանվել են վրաները։ Չկա, որովհետեւ այն գործողությունները, որոնք հայտարարվել էին, վաղուց այլեւս դադարեցվել են։ Չկա, որովհետեւ այն խոստումը՝ «Մենք չենք վերադառնա Ազգային ժողով», խախտվել է։ Վերադարձել են, եւ ոչ միայն վերադարձել են, այլեւ մասնակցում են աշխատանքներին՝ ԱԺ օրակարգով։ Բայց ես գիտեմ, որ մեկնարկում են Ազգային ժողովի նստաշրջանները, եւ դա Իշխան Սաղաթելյանի օրակարգով չէ։ Դա Ալեն Սիմոնյանի օրակարգով է։ Իսկ Իշխան Սաղաթելյանն այլեւս Ազգային ժողովի փոխնախագահ չէ, հետեւաբար օրակարգ հաստատողների թվում էլ չէ։

«ԻՆՉ ՀԻՄԱ  ՏԵՂԻ Է ՈՒՆԵՆՈՒՄ, ՈՒՂՂԱԿԻ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԾԱՂՐ Է»

— Ըստ Ձեզ` որտեղի՞ց «Հայաստան» խմբակցությանը երաշխիք, որ 2026-ին այլեւս չի կրկնվելու 2021-ի սցենարը, եւ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը նորից չի վերարտադրվելու։ Ի՞նչն է նրանց մղում հույսով սպասել 2026-ի խորհրդարանական հերթական ընտրություններին:

— Չգիտեմ՝ նրանք ինչ հաշվարկներ ունեն։ Բայց մի բան պարզ է՝ 2026-ին 2021-ի սցենարը չի կրկնվելու։ Դա լինելու է նոր սցենար, եւ հնարավոր է` ավելի վատ։ Որովհետեւ Նիկոլ Փաշինյանը գնալով ամրապնդում է իր իշխանությունը եւ երկիրը դարձնում է դիկտատուրա։ Նա ոչ մի հնարավորություն չի ստեղծում ընդդիմադիրներին՝ ի հայտ գալու եւ դրսեւորվելու։ Այդ ապօրինի ձերբակալություններն ու մարդկանց նկատմամբ հալածանքները, Ձեր կարծիքով, ի՞նչ նպատակ են հետապնդում։ Միայն թե, ոչ ոք հնարավորություն չունենա որեւէ կերպ սպառնալ Փաշինյանին։

Նրա ֆինանսական միջոցները ոչ ոք չի վերահսկում։ Ամբողջ պետական համակարգը գտնվում է մեկ մարդու ձեռքում։ Ընդհանրապես, պատմության մեջ չի եղել դեպք, երբ գործող իշխանությունը պարտվել է ընտրություններում։ Օրինակ` 2021-ին «Հայաստան» դաշինքը, որը գլխավորում էր Ռոբերտ Քոչարյանը, պարտվեց։ Ես ուղղակի հռետորական հարց եմ տալիս՝ Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտոնավարման շրջանում երբեւէ եղե՞լ է ընտրություն, որի արդյունքները չեն համապատասխանում նրա պատկերացումներին։ Եղե՞լ է մի դեպք, երբ նախագահական, խորհրդարանական կամ որեւէ այլ ընտրության արդյունքները Քոչարյանի կամ Սերժ Սարգսյանի համար անակնկալ են եղել։ Իհարկե՝ ոչ։ Այդպիսի բան չի եղել։ Իսկ հիմա ինչո՞ւ պիտի լինի։ Նիկոլ Փաշինյանը նման բան թույլ կտա՞, որ իշխանությունը փոխանցի Ռոբերտ Քոչարյանին։

Նրանք օրենք են ընդունել՝ Ընտրական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելով, համաձայն որի, եթե նախնական արդյունքները դեռեւս վերջնական չեն՝ կարող են արտակարգ դրություն հայտարարել, չեղարկել ընտրությունները։ Նման օրենք արդեն ընդունվել է։ Այսինքն՝ հնարավոր է, որ ընտրությունները տեղի ունենան, Փաշինյանը պարտվի, բայց արդյունքում արտակարգ դրություն հայտարարվի, եւ արդյունքներն ուղղակի չեղարկվեն։

Ի՞նչ քաղաքական համակարգ է սա։ Այս երկրում դեռ չեն գիտակցում, որ հենց ընտրություններից առաջ իրենց առաջնորդներին ձերբակալելու են կամ հանձնելու են Ադրբեջանին։ Իրենք նույնիսկ այդ մասին չեն մտածում։ Չեմ հասկանում՝ ուզում եք, որ Նիկոլ Փաշինյանը 2026-ին կանգնի եւ ասի. «Սիրելի ժողովուրդ, ես ուզում եմ հիշեցնել, որ երբ Խորհրդային Միությունը փլուզվեց, բոլոր 15 հանրապետությունները հռչակեցին անկախություն` իրենց սովետական սահմաններով, բացի Հայաստանից։ Հայաստանը հռչակեց անկախություն՝ ներառելով նաեւ Լեռնային Ղարաբաղը։ Ղարաբաղցիները բերեցին Ղարաբաղը, կապեցին մեր գլխին, ու սկսվեց պատերազմ։ Այդ պատերազմներում 30 տարի մեր քաղաքացիները զոհվեցին։ Բոլոր միջոցները ծախսվեցին Ղարաբաղի վրա։ Երկիրը հայտնվեց շրջափակման մեջ։ Տնտեսությունը անկում ապրեց։ Իսկ նրանք դարձան միլիոնատերեր, միլիարդատերեր։ Բոլորին կեղեքեցին, թալանեցին։ Հիմա էլ նրանց պատճառով նոր պատերազմի վտանգ կա։ Ուրեմն ի՞նչ եք ասում՝ այդ ղարաբաղցիներին ուղարկե՞նք Ադրբեջան, թող նրանք էլ իրենց պատիժը կրեն։ Ժողովուրդ ջան, պիտի փրկվենք այս ամենից»։

Ահա այսպիսի խոսքեր է պատրաստվում ասել։ Եվ արդեն ասում է. «Այսօր Բաքվի բանտում գտնվողները պատասխանը ստացել են։ Ռազմաքաղաքական ղեկավարության գործով առանձնացված մաս կա, նախաքննությունը շարունակվում է։ Ռոբերտ Քոչարյանն ու Սերժ Սարգսյանը մեղադրյալի կարգավիճակ ունեն»։

Այդ ամենից հետո դուք մտածում եք, որ «Հայաստան» դաշինքը պիտի առաջնորդի ու գնա ընտրությունների՞։ Լա՞վ, գնացեք։ Բայց դրա համար եմ ասում՝ մի հատ լրջացեք բոլորդ։ Քանի դեռ հնարավորություն ունեք, մանդատ ունեք, վստահություն ունեք, հավաքվեք, խելք հավաքեք։ Եթե երկրի մասին չեք մտածում, գոնե ձեր անձնական անվտանգության մասին մտածեք։ Քանի դեռ այս վեց ամսվա հնարավորությունը կա, սկսեք գործել։ Օգտագործեք ռեսուրսները, դիմեք ժողովրդին, ասեք՝ «փրկեք ձեր կյանքը»։ Որովհետեւ այսպես շարունակել չի կարելի։ Իսկ այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում, ուղղակի քաղաքական ծաղր է։

ԴԻԱՆԱ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝