Ամառային շոգն ինքնին աղիքային վարակների սեզոնային վերելքի շրջան է. Արմեն Մուրադյան

Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի ռեկտոր, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արմեն Մուրադյանը գրելէ .

Հիշեք՝ շոգ եղանակին մեծանում է սննդի միջոցով վարակի փոխանցման հավանականությունը։
Ամառային շոգն ինքնին աղիքային վարակների սեզոնային վերելքի շրջան է, սա պայմանավորված է բազմաթիվ գործոններով, սկսած ստամոքսի թթվայնության անկումից, վերջացրած ճանճերի ակտիվացմամբ: Շոգ եղանակին մեծանում է սննդի միջոցով վարակի փոխանցման հավանականությունը, այստեղ առանձնապես մեծ է կրեմային արտադրատեսակների դերը (օրինակ՝ տորթեր, կրեմով լցոնված թխվածքներ, պաղպաղակ և այլն), որոնք կարող են դառնալ աղիքային վարակների տարածման հիմնական գործոններից մեկը, եթե չեն պահպանվում սանիտարահիգիենիկ պայմանները։

Աղիքային վարակների հարուցիչների բազմացմանը կրեմային արտադրատեսակներում նպաստում են`

​1.​Սառեցման անբավարար պայմանները` շոգ եղանակին դրանք պետք է պահվեն +2°C – +6°C պայմաններում։

​2.​Պատրաստման ժամանակ հիգիենայի խախտումները` կեղտոտ ձեռքեր, գործիքներ։

​3.​Անորակ հումք` ձու, կաթնամթերք և այլն, որոնք կարող են պարունակել սալմոնելա, շիգելլա, աղիքային ցուպիկ, ստաֆիլոկոկ կամ այլ մանրէներ։

​4.​Պահպանման ժամկետի գերազանցում` կրեմային արտադրատեսակներն արագ փչացող են, հատկապես շոգին։

​5.​Արտադրանքի բազմակի սառեցում և հալեցում, ինչը նույնպես նպաստում է մանրէների բազմացմանը։

Հիմնական վտանգավոր մանրէները և դրանց փոխանցման ռիսկերը`

​•​Salmonella spp.` հաճախ փոխանցվում է հում ձվի միջոցով։

​•​Staphylococcus aureus` կարող է փոխանցվել շփման միջոցով, երբ սնունդը պատրաստողը վարակված է։

​•​E. coli` տարածվում է կեղտոտ ձեռքերով կամ անորակ ջրով։

​•​Campylobacter ` հանդիպում է անորակ կաթնամթերքի և մսի մեջ։

Վարակման ախտանիշներն են` փորլուծություն, ցավ որովայնում, ջերմություն, սրտխառնոց, փսխում, թուլություն:

Ինչպես խուսափել աղիքային վարակներից շոգ եղանակին`

​1.​Միշտ ընտրել սառցախցիկով պահված կրեմային արտադրատեսակներ։

​2.​Ստուգել արտադրության և վերջնաժամկետի նշումները։

​3.​Չգնել այս ապրանքատեսակները փողոցում կամ չսերտիֆիկացված կետերից։

​4.​Պահել սառնարանում՝ հնարավորինս արագ օգտագործումից առաջ։

​5.​Խուսափել երկար ճանապարհորդության ժամանակ կրեմային մթերք վերցնելուց։

Ջրազրկումը, որը աղիքային վարակների հետևանքով զարգացող հիմնական բարդությունն է, վտանգավոր է և երեխաների և մեծահասակների (հատկապես տարեցների) շրջանում և կարող է լուրջ առողջական խնդիրներ առաջացնել, հատկապես շոգ եղանակին։

Ջրազրկման հիմնական նշանները մեծահասակների շրջանում հետևյալն են`

​1.​Բերանի չորություն,

​2.​Նոսր, մուգ դեղին, սակավ մեզ

​3.​Թուլություն, գլխապտույտ կանգնելիս

​4.​Ջերմության զգացում կամ մարմնի բարձր ջերմաստիճան

​5.​Քնկոտություն, գրգռվածություն կամ հոգնածություն

​6.​Մաշկի առաձգականության կորուստ (մաշկը «ձգելուց» դանդաղ վերադառնում է)

​7.​Ցածր զարկերակային ճնշում

​8.​Սրտխփոց, արագ շնչառություն

Ջրազրկումն առավել վտանգավոր է հետևյալ խմբերի համար`

​•​Տարեցներ (>65 տարեկան)` նրանց մոտ ծարավի զգացողությունը թուլացած է։

​•​Մարդիկ, ովքեր ունեն քրոնիկ հիվանդություններ՝ շաքարային դիաբետ, երիկամային հիվանդություններ։

​•​Աղիքային վարակ ունեցողներ (փորլուծություն, փսխում)։

​•​Բարձր ջերմաստիճան ունեցողներ։

​•​Սպորտով զբաղվողներ կամ ֆիզիկական ծանրաբեռնվածություն ունեցողներ շոգ եղանակին։

Հնարավոր բարդություններ

​•​Էլեկտրոլիտային խանգարումներ (նատրիում, կալիում)

​•​Դիաստոլիկ ճնշման անկում (շոկի վտանգ)

​•​Տեսողության, գիտակցության խանգարումներ

​•​Սրտի կամ երիկամների անբավարարություն

 Ջրազրկման կանխարգելում և կառավարում

1. Արդյունավետ հիդրատացում

​•​Խմել 6–8 բաժակ ջուր օրական (շոգ եղանակին՝ ավելին)։

​•​Շաքարով հյութերից կամ գազավորված ըմպելիքներից խուսափել։

​•​Օգտագործել էլեկտրոլիտներով հարստացված լուծույթներ՝ փորլուծության կամ ջրազրկման դեպքում

2. Սննդի կարգավորում

​•​Սննդակարգում օգտագործել ջրային մթերքներ՝ ապուրներ, բանջարեղեն, մրգեր (սեխ, ձմերուկ, վարունգ)։

​•​Խուսափել աղի ուտեստներից, որոնք բարձրացնում են հեղուկի կորուստը։

3. Հսկողություն և ինքնադիտարկում

​•​Հետևել միզելու հաճախականությանը և գույնին։

​•​Հատկապես տարեցների դեպքում՝ հիշեցնել ջուր խմել, նույնիսկ ծարավ չունենալու դեպքում։

4. Բուժօգնություն

​•​Միջինից ծանր ջրազրկման դեպքում անհրաժեշտ է դիմել բժշկի՝ հնարավոր է ներերակային հեղուկների անհրաժեշտություն։

​•​Տանը կարելի է օգտագործել աղի-շաքարային լուծույթ

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝