ՆՈՒՅՆԻՍԿ ԻՐԱՆՈՒՄ ԵՆ ՄՏԱՀՈԳ ՓԵԶԵՇՔԻԱՆԻ ՈՒ ԱԼԻԵՎԻ ԳՐԿԱԽԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ

Ի­հար­կե, «Զան­գե­զու­րի մի­ջանցք» լի­նել-չլի­նե­լու հար­ցում (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=317678&l=am) ա­ռանց­քա­յին է մնում նաեւ Ի­րա­նի դիր­քո­րո­շու­մը: Թեեւ ար­դեն խոս­քը ոչ թե դիր­քո­րոշ­ման մա­սին է, որն Ի­րա­նը քա­նիցս հայտ­նել է, այլ՝ հնա­րա­վո­րութ­յուն­նե­րի: Բայց սրա­նով հան­դերձ, գրավ­ված Ս­տե­փա­նա­կեր­տում Ա­լիե­ւի կազ­մա­կեր­պած վեր­ջին հա­վա­քը նաեւ այս հար­ցում ո­րո­շա­կի բա­ներ հու­շեց:

Այս­պես, Ս­տե­փա­նա­կերտ էր գնա­ցել նաեւ Ի­րա­նի նա­խա­գահ Փե­զեշ­քիա­նը եւ այն­պես էր ող­ջա­գուր­վում Ա­լիե­ւի հետ, ա­սես վա­ղուց կորց­րած հա­րա­զատ եղ­բորն էր գտել: Իսկ դա առն­վազն տա­րօ­րի­նակ էր, հաշ­վի առ­նե­լով, որ, գո­նե ըստ ի­րա­նա­կան աղբ­յուր­նե­րի, նույն Փե­զեշ­քիա­նը դրա­նից օ­րեր ա­ռաջ էր հե­ռա­խո­սա­յին զրույ­ցում Ա­լիե­ւին կոշտ մե­ղադ­րանք­ներ ներ­կա­յաց­րել: Այն է՝ Ադր­բե­ջանն Իս­րա­յե­լին օ­դա­յին տա­րածք (եւ, ըստ ա­մե­նայ­նի, ոչ միայն օ­դա­յին) է տվել՝ Ի­րա­նին ա­վիա­ցիոն հար­ված­ներ հասց­նե­լու հա­մար: Ընդ ո­րում, ի­րա­նա­կան միան­գա­մայն վստա­հե­լի աղբ­յուր­ներն այդ լու­րե­րը հարս­տաց­րին նո­րա­նոր ման­րա­մաս­նե­րով՝ հաս­նե­լով այն գա­ղա­փա­րին, որ ա­պա­ցուց­ման դեպ­քում Ի­րա­նը պետք է ռեալ պա­տաս­խան տա Բաք­վին: Նաեւ այն գնա­հա­տում­նե­րով, որ Ա­լիե­ւը ցան­կա­նում է Ա­րե­ւել­յան Ադր­բե­ջան կոչ­վածն Ի­րա­նից խլել: Ու Ի­րա­նի նա­խա­գա­հը, ով, տրա­մա­բա­նո­րեն, պետք է, որ այս պա­հին այդ հար­ցով խո­րութ­յամբ զբաղ­վեր, նախ այ­ցե­լում է Ս­տե­փա­նա­կերտ, ո­րով, մեղմ ա­սած, հար­վա­ծում է Հա­յաս­տա­նին (­Նի­կո­լին նկա­տի չու­նենք): Էլ չա­սած, որ այն ջեր­մութ­յամբ է հան­դի­պում Ա­լիե­ւին, որ հարց է ա­ռա­ջա­նում, թե արդ­յոք դրա­նից հե­տո կու­լիս­նե­րում Հեյ­դա­րո­վի­չին շնոր­հա­կա­լութ­յուն չի՞ հայտ­նել այդ ա­րարք­նե­րի հա­մար:

Ի­րա­վի­ճակն ա­վե­լի «տա­րօ­րի­նակ» դար­ձավ այն բա­նից հե­տո, երբ  ի­րա­նա­կան մի շարք աղբ­յուր­ներ նա­խընտ­րե­ցին չտես­նե­լու տալ Փե­զեշ­քիա­նի այդ այ­ցը, մի շարք աղբ­յուր­ներ էլ, այդ թվում՝ Իս­լա­մա­կան հե­ղա­փո­խութ­յան պա­հա­պան­նե­րի կոր­պու­սին (ԻՀՊԿ) մոտ կանգ­նած, ա­ռա­վել քան հե­տաքր­քիր ակ­նարկ­ներ հնչեց­րին. «Էր­դո­ղա­նը, Բա­քու կա­տա­րած այ­ցից հե­տո, կրկին սկսեց պատ­րանք­ներ կա­ռու­ցել, այս­պես կոչ­ված, «Զան­գե­զու­րի» մի­ջանց­քի շուրջ։ Սա­կայն նա պետք է հստակ հաս­կա­նա. ե­թե նա հույ­սը դնում է պա­րոն Փե­զեշքիա­նի որ­եւէ խոստ­ման վրա եւ մ­տա­դիր է դրանք կա­տա­րել, ա­պա խո­րա­պես սխալ­վում է: Այս հար­ցը դուրս է գա­լիս մաս­նա­վոր կամ պե­տա­կան ​​գոր­ծիչ­նե­րի լիա­զո­րութ­յուն­նե­րից։ Այն ան­մի­ջա­կա­նո­րեն կապ­ված է Ի­րա­նի բարձ­րա­գույն ազ­գա­յին շա­հե­րի հետ եւ գտն­վում է Գե­րա­գույն ա­ռաջ­նորդ՝ ա­յա­թոլ­լահ Սե­յեդ Ա­լի Խա­մե­նեիի բա­ցա­ռիկ ի­րա­վա­սութ­յան ներ­քո…»:

Այ­սինքն, Ի­րա­նում փոր­ձա­գի­տա­կան, ե­թե չա­սենք՝ ռազ­մա­կան մա­կար­դակ­նե­րում կա, դեռ այս­պես ա­սենք՝ կար­ծիք, որ նա­խա­գահ Փե­զեշքիա­նը կա­րող է Էր­դո­ղա­նին խոս­տում­ներ տալ, այն է` գոր­ծար­քի մեջ մտնել մի հար­ցում, ո­րի հետ Գե­րա­գույն ա­ռաջ­նորդն առն­վազն հա­մա­կար­ծիք չէ: Ա­վե­լին, ո­րը դեմ է Ի­րա­նի կեն­սա­կան շա­հե­րին: Այլ կերպ ա­սած, որ Փե­զեշքի­ա­նը գոր­ծում է Ի­րա­նի կեն­սա­կան շա­հե­րի դեմ:

Ա­վե­լին, այդ ակ­նար­կից հե­տո աղբ­յու­րը երկ­րորդն է հնչեց­նում. «Ի­րա­նա­կան ժո­ղո­վուր­դը եւ ն­րա ղե­կա­վա­րութ­յունն ար­դեն հնա­րա­վո­րութ­յուն են տվել (­Փե­զեշ­քիա­նին) բա­նակ­ցութ­յուն­ներ Արեւ­մուտ­քի հետ, եւ ն­րանք լավ հի­շում են, թե ին­չի են դա հան­գեց­րել։ Այ­սօր Իս­լա­մա­կան Հան­րա­պե­տութ­յու­նում տեղ չկա միամ­տութ­յան կամ դի­վա­նա­գի­տա­կան ​​փոր­ձե­րի հա­մար: Վերջ­նա­կան ո­րո­շու­մը պատ­կա­նում է Ա­ռաջ­նոր­դին: Եվ ոչ մի ար­տա­քին ճնշում՝ քա­ղա­քա­կան, ռազ­մա­կան կամ տնտե­սա­կան, չի ազ­դի Ի­րա­նի ան­սա­սան կամ­քի վրա: Սա ազ­գա­յին ար­ժա­նա­պատ­վութ­յան եւ պե­տութ­յան ռազ­մա­վա­րա­կան խո­րութ­յան հարց է»: Ի դեպ, դեռ 12-օր­յա պա­տե­րազ­մի թեժ փու­լում Փե­զեշ­քիա­նի հաս­ցեին է­լի նման ակ­նարկ­ներ լսվում էին: Այն է, նրան բա­նակ­ցե­լու հնա­րա­վո­րութ­յուն տրվեց, չնա­յած զգու­շա­ցում­նե­րին, որ դա ոչ թե օ­գուտ չի տա­լու, այլ վնա­սա­բեր կդառ­նա: Փե­զեշ­քիա­նը մտավ այդ ուղ­ղութ­յուն, եւ, զգու­շա­ցում­նե­րի հա­մա­ձայն, միայն պա­տե­րազմ ստա­ցավ: Ո­րոշ աղբ­յուր­ներ դա գնա­հա­տում էին փոր­ձի պա­կաս, ո­րոշ աղբ­յուր­ներ ա­վե­լի թունդ տեր­մին­ներ էին օգ­տա­գոր­ծում: Բայց հի­մա, չնա­յած ձա­խող­մա­նը, Փե­զեշ­քիա­նը երկ­րորդ ան­գամ է նույն «գե­տը մտնում», ու այս դեպ­քում ար­դեն ի­րա­նա­կան գնա­հա­տում­նե­րը շատ ա­վե­լի կոշտ են՝ դի­տա­վո­րութ­յուն է, ոչ թե փոր­ձի պա­կաս:

­Վեր­ջա­պես, այս բո­լոր գնա­հա­տում­նե­րը նաեւ ակ­նարկ են պա­րու­նա­կում, որ Ի­րա­նում, սկսե­լով թեր­հա­վատ մո­տե­նալ նա­խա­գա­հի քայ­լե­րին, սկսել են շատ ա­վե­լի ու­շա­դիր նա­յել նրա գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րին՝  նրա սխալ­նե­րի, էլ չա­սած՝ չբա­ցառ­վող դա­վա­ճա­նութ­յա­նը զոհ չգնա­լու հա­մար: Եվ, ակն­հայ­տո­րեն, հսկո­ղութ­յու­նը նաեւ Գե­րա­գույն ա­ռաջ­նոր­դի, այդ թվում՝ նրա ան­մի­ջա­կան վե­րահս­կո­ղութ­յան տակ գտնվող ԻՀՊԿ-ի կող­մից է:

Այս­պի­սով, պետք է են­թադ­րել, որ ի­րա­նա­կան գե­րա­գույն իշ­խա­նութ­յուն­նե­րի մա­կար­դա­կով «Զան­գե­զու­րի մի­ջանց­քի» ան­թույ­լատ­րե­լիութ­յան կուր­սը պահ­պան­վում է: Ա­վե­լին, այն գնա­հատ­վում է, որ­պես «Ի­րա­նի բարձ­րա­գույն ազ­գա­յին շա­հե­րի հետ» կապ­ված խնդիր: Բայց մյուս կող­մից էլ կա նաեւ Ի­րա­նի նա­խա­գա­հի պաշ­տո­նա­կան կուր­սը, ո­րը չգի­տես էլ, թե որ պա­հին կա­րող է եւ «չար կա­տակ խա­ղալ», այդ թվում՝ ոչ միայն Հա­յաս­տա­նի, այլ նաեւ՝ Ի­րա­նի գլխին: Իսկ ի­րա­կա­նում, քա­նի դեռ չի ա­վարտ­վել ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազ­մը, այս լար­վա­ծութ­յու­նը շա­րու­նա­կվե­լու է մնալ:

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝