Արվեստագետների լռությունը հանցավոր է, շարքային դավաճանություն. Գայանե Ասլամազյան
Մշակութային
«ՍԱՐՍԱՓՈՒՄ ԵՄ ՆՐԱՆԻՑ, ԹԵ ԻՆՉ Է ՍՊԱՍՎՈՒՄ ՄԵԶ»
«Իրավունք»-ը զրուցել է դերասանուհի ԳԱՅԱՆԵ ԱՍԼԱՄԱԶՅԱՆԻ հետ՝ պարզելու համար, թե ինչպիսի մոտեցում ունի ներկայիս հայաստանյան քաղաքականության, եկեղեցու շուրջ իշխանության անպարկեշտ մոտեցման եւ հայ հայտնիների լռության վերաբերյալ:
«ՓԱՇԻՆՅԱՆԸ ԴԵՌ 2018-ԻՑ Է ԼԾՎԱԾ ԵԿԵՂԵՑՈՒՆ ԱՐԺԵԶՐԿԵԼՈՒ ԳՈՐԾԻՆ»
— Եկեղեցուն Նիկոլ Փաշինյանն անվանեց «չուլան», Աննա Հակոբյանը հոգեւորականներին մեղադրեց մանկապղծության մեջ: Ի՞նչ կասեք այս մասին:
— Նիկոլ Փաշինյանը եկել է հստակ ծրագրով՝ մեր պետականությունը, հայ երկրի, հայ ազգի արժեքները վերացնելու: Նա պլանավորված եւ հստակ քայլերով անում է այն, ինչ մտադիր էր իրականացնել: Նրա այդ նկրտումները երեւում էին դեռեւս պատանի տարիքից: Մենք ունենք նրա տեսանյութերը, հարցազրույցները, որտեղ ուրվագծված էին նրա արժեհամակարգը: Դեռ 2018 թվականից է նա լծված եկեղեցուն արժեզրկելու գործին: Հենց իշխանություն գալուն պես, նա միանգամից թիրախավորեց եկեղեցին, որովհետեւ այն հիմնասյունն է, որը մշտապես պահել է հայ ազգը. հայ ժողովուրդը, յուրաքանչյուր դժվարին պահին եւ իր ուսերի վրա է վերցրել պետականության հարցն ու բեռը: Այս քաղաքականության մեջ մեզ փորձում են մաքսիմալ կերպով ստրկացնել եւ ծնկի բերել, որպեսզի թուրքերը շատ ավելի հեշտ մտնեն մեր երկիր, իսկ եկեղեցին իրենց խանգարում է հանձնել մեր երկիրը Թուրքիային:
Լսեցի իր ելույթը Թուրքիայի հայ համայնքի առաջ եւ դժվարանում եմ ասել, թե ով է ավելի վատը՝ ինքը, թե այն մարդիկ, ովքեր նստած լսում էին իրեն, ժպտում, ծիծաղում եւ հիանում նրա ասածներից: Իհարկե, ֆենոմենալ երեւույթ է, թե ինչպես է նա հինգ րոպեի ընթացքում այսքան ինֆորմացիայի տարափ տալիս: Նա մեզ ներկայացրեց՝ որպես մի սուբյեկտ, որը պարզապես սխալ ճանապարհին է ընկած, եւ վրաերթի ենթարկողը ոչ թե գազան է, այլ պարզապես մենք ենք սխալ վայրում եւ խանգարում ենք: Նա կարողացավ այնպիսի բաներ խոսել, որ պարզապես մազերս բիզ-բիզ կանգնեցին: Արժեզրկելով հայի ամեն ինչը՝ մեծացնում է վտանգը, որը սպասվում է: Ասում է՝ այո՛, լինելու է ուղղակի <<Խաղաղության խաչմերուկ>>: Մարդիկ ընդամենը ցանկանում են անցնել մեր ճանապարհով: Նրանք չեն ցանկանում մեզ վերացնել: Դեռ մի բան էլ մենք ենք գել ու գազան, նրանց գլուխը կտրում ենք: Փաշինյանի` վարչապետի պաշտոնին մնալու յուրաքանչյուր օր բերում է մեր երկրի կործանմանը, մեր մակարդակի իջեցմանը, որովհետեւ այն, ինչ տեսնում եմ մեր շուրջ, սարսափելի է:
«ՄԵՐ ԲԱՐԵՐԱՐՆԵՐԻՆ ՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՆ… ԹՇՆԱՄԻՆ ԷԼ Ո՞ՆՑ Է ԼԻՆՈՒՄ»
— Այս ամենի ֆոնին շատերը գրառումներ կատարեցին, եւ ոչ ոք ոչ մի քայլ չարեց` մշակութային գործիչներ, շոու-բիզնեսի ներկայացուցիչներ: Ինչո՞վ է դա պայմանավորված։
— Ճիշտն ասած, գրառումներ էլ աչքովս չընկան: Միայն Ռազմիկ Ամյանի ելույթը տեսա: Չգիտեմ՝ չեմ հասկանում մարդիկ ինչպե՞ս են կարողանում լռել, ինչպե՞ս են կարողանում պարփակվել իրենց փոքր խնդիրներով՝ չնկատելով, թե ինչ է կատարվում մեր երկրի հետ: Թե ինչպես են մեր բարերարներին վերացնում՝ օգնելով Ադրբեջանին: Թե ինչպես են վերացնում այն մարդուն, ով այդքան ներդրում է արել, օգնության ձեռք է մեկնել, գումարներ է տրամադրել Հայաստանի Հանրապետության եւ Արցախի զարգացման համար, նաեւ՝ այն արցախցիներին, որոնք Նիկոլ Փաշինյանի պատճառով եկան Հայաստան, եւ որոնց ընդհանրապես տիրություն չի անում: Թշնամին էլ ո՞նց է լինում... Իսկ այն արվեստի, մշակույթի գործիչները, որոնք կարողանում են լռել, կներեք, ինձ համար էլ ի՞նչ արվեստագետ են, ի՞նչ մշակույթի գործիչ: Ես ասելիք չունեմ: Ես վերանայել եմ իմ շրջապատը, իմ մոտեցումները շատ ու շատ մարդկանց հանդեպ, եւ իմ անձնական գնահատականն այդ մարդկանց նկատմամբ փոխվել է: Եվ չեմ ասի՝ չեմ մեղադրում, քանի որ լռում են ընտանիքի, գումարի համար եւ այլն: Ո՛չ, մեղադրում եմ: Արվեստագետների լռությունը հանցավոր է, շարքային հայի դավաճանություն է՝ մեր երկրի եւ մեր պետության նկատմամբ:
«ՉԳԻՏԵՍ՝ ԱՎԵԼԻ ՇԱՏ ԻՐԵՆԻՑ ՎԱԽԵՆԱՍ, ԹԵ ԻՐԵՆ ԾԱՓԱՀԱՐՈՂՆԵՐԻՑ»
— Ձեր ակտիվությունն անգամ որոշ օգտատերեր համարեցին ռուսամետություն։ Դուք հումորով մոտեցաք, սակայն հարցն ավելի քան խորքային է` երկիր ենք կորցնում, սակայն բոլորը պառակտվել եւ այլ ուղղությամբ են տանում առկա խնդիրները։ Ինչպե՞ս այս օրին հասանք:
— Այո, դա մշտապես կա, եւ դա իրենց իսկ կողմից բուծած ֆերմաներն են, որոնք ակտիվ աշխատում են: Եվ ես չեմ ասում միայն համացանցի, այլ նաեւ խոսում եմ այն մարդկանց մասին, ովքեր ժամանակին լռում էին, որովհետեւ կար ընդհանուր հասարակական ինչ-որ ցենզ, երբ մարդիկ գիտեին՝ իրավունք ունեն խոսելու կամ՝ ոչ, ինչ չի կարելի ասել կամ հակառակը: Այսօր այդ ցենզը Նիկոլի «շնորհիվ» աղտոտվեց եւ չուլանի մակարդակի պետականացվեց: Բնականաբար, այդ որակն այժմ կարծում է, որ կարող են իրենց «պայծառ» մտքերն արտահայտել, մարդկանց վիրավորել, մեղադրել ու նույնիսկ սպառնալ: Եվ այդ սպառնալիքներն ու մեղադրանքներն անդադար են հնչում: Ես պարբերաբար ինչ-որ բաներ եմ հրապարակում, որովհետեւ գուցե ծիծաղելի հնչի, բայց այդ քանակի մեջ իրապես կարող են վտանգավոր լինել: Չմոռանանք, որ այդ քանակը որոշեց մեր հայրենիքի ապագան, այդ քանակը մինչ օրս պահում է այդ չարիքին՝ որպես երկրի ղեկավար: Ասեմ ավելին, նրանք ամբողջ սրտով հավատում են նրան, որ դիմացինը գել ու գազան չի, նա ընդամենը մի բան է, որը ստիպված է մեր վրայով անցել:
Հիմա ես այնքան էմոցիոնալ եմ, որ չգիտեմ՝ ինչ ասեմ, երբեմն կատակի եմ տալիս, երբեմն՝ սարսափում եմ նրանից, թե ինչ է սպասվում մեզ. իմ հասկանալով՝ ոչ մի լավ բան չի սպասվում: Սա ասում է՝ խաղաղության խաչմերուկներ, նրանք ասում են՝ Ադրբեջանի տարածքներ, սա ասում է՝ խաղաղության խաչմերուկ, նրանք ասում են՝ գալիս ենք Երեւան: Ես իրականում չեմ պատկերացնում` ինչ է լինելու: Նրա ելույթը սփյուռքում երբ լսեցի, սարսափեցի: Չգիտես՝ ավելի շատ իրենից վախենաս, թե այնտեղ նստած հայ ներկայացողներից ու ծափահարողներից: Նիկոլն ասում է, որ պատասխանատու չէ Հայաստանից դուրս գտնվող բոլոր հայերի համար, եւ ասում է՝ ինձ վրա հույս չդնենք, բայց երբ իր իսկ կողմից ստեղծված վատագույն վիճակում է լինում, մշտապես օգնություն է խնդրում սփյուռքից: Մարդիկ եկան, հասան Հայաստան, կանգնեց ու ասաց, որ այդպես էլ չեկան մեզ օգնելու: Համահայկական հիմնադրամի գումարները կերավ, իրենց բառը օգտագործեմ՝ լափեց, բայց սփյուռքին ասելիք չունի, պատասխանատվություն չի կրում: Հինգրոպեանոց ելույթում կգտնեք այնքան բան, որ ուղղակի դիմանալ հնարավոր չէ:
ՆԱՆԱ ՍԱՐԳՍՅԱՆ