ԻՐԱԿԱՆՈՒՄ Է՞Լ ԹՐԱՄՓԸ «ՇԱՏ ԴԺԳՈՀ Է» ՊՈՒՏԻՆԻՑ

Այն, որ Հա­րա­վա­յին Կով­կա­սում ռուս-ա­մե­րիկ­յան հա­կա­մար­տութ­յան մեղ­մա­ցու­մը նպաս­տում է Ռու­սաս­տա­նի դիր­քե­րի կտրուկ ա­ճին, ան­վի­ճե­լի է (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=314069&l=am): Ամ­բողջ հարցն այն է, թե արդ­յոք ռուս-ա­մե­րիկ­յան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը կշա­րու­նա­կե՞ն մնալ ներ­կա­յիս դի­նա­միկ զար­գաց­ման մեջ, ո­րը բխում է Պու­տին-Թ­րամփ վեր­ջին հե­ռա­խո­սազ­րույ­ցի տրա­մա­բա­նութ­յու­նից: Ա­ռա­վել եւս` Հա­րա­վա­յին Կով­կա­սի մա­սով, որ­տեղ, ինչ խոսք, կա նաեւ Իս­րա­յե­լի գոր­ծո­նը:

Իս­րա­յե­լի հետ կապ­ված, թե­րեւս, այս կա­րե­ւոր դե­տալն աչ­քա­թող ա­նել պետք չէ: Այն է` հոկ­տեմ­բե­րի վեր­ջին Եվ­րո­պա­կան ռաբ­բի­նե­րի հա­մա­ժո­ղո­վը (CER)՝ ռաբ­բի Պին­խաս Գոլդշ­միդ­տի գլխա­վո­րութ­յամբ, Ադր­բե­ջա­նում կանց­կաց­նի խո­շոր ե­ռօր­յա մի­ջո­ցա­ռում, ո­րի նպա­տակն է ամ­րապն­դել կա­պերն Ադր­բե­ջա­նի, Իս­րա­յե­լի եւ­ ողջ հրեա ժո­ղովր­դի միջեւ, հա­ղոր­դում են ադր­բե­ջա­նա­կան լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րը: Հան­դի­պու­մը կհա­մախմ­բի աշ­խար­հի տար­բեր երկր­նե­րից հար­յու­րա­վոր ան­վա­նի եւ հար­գար­ժան ռաբ­բի­նե­րի՝ նե­րառ­յալ Իս­րա­յե­լի գլխա­վոր ռաբ­բի­նե­րին:

­Մի կող­մից, վեր­ջին պա­հին չե­ղարկ­ված Նե­թան­յա­հո­ւի ադր­բե­ջա­նա­կան այ­ցը ե­կավ հու­շե­լու, որ պաշ­տո­նա­կան Թել Ա­վի­վը, այ­նո­ւա­մե­նայ­նիվ, չի կա­րող օ­րա­կար­գից դուրս թող­նել փաս­տը, որ ադր­բե­ջա­նա­կան ուղ­ղութ­յամբ ծայ­րա­հեղ ակ­տի­վա­ցու­մը լուրջ խնդիր­ներ է ստեղ­ծե­լու Մոսկ­վա­յի հետ, ա­ռա­վել եւս, երբ կա նաեւ ռուս-ա­մե­րիկ­յան բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րի գոր­ծո­նը: Մ­յուս կող­մից էլ, Եվ­րո­պա­կան ռաբ­բի­նե­րի հա­մա­ժո­ղո­վը, ե­թե ան­գամ դրան մաս­նակ­ցեն իս­րա­յել­յան ռա­բի­նե­րը, ա­մե­նե­ւին էլ պար­տա­դիր չէ, որ գոր­ծեն նույն դաշ­տում, ինչ պաշ­տո­նա­կան Թել Ա­վի­վը: Այս եր­կու­սը, մի­գու­ցե շատ դեպ­քե­րում փոխլ­րաց­նող խա­ղեր են ա­ռաջ տա­նում, բայց նաեւ հա­ճախ ու­նեն գա­ղա­փա­րա­կան հա­կա­սութ­յուն­ներ: Ա­մեն դեպ­քում, Եվ­րո­պա­կան ռաբ­բի­նե­րի հա­մա­ժո­ղովն ա­վե­լի շատ գոր­ծում է եվ­րո­պա­կան լի­բե­րա­լիզ­մի ուղղ­վա­ծութ­յամբ` «գլո­բալ որ թեւն էլ հաղ­թի, շա­հո­ղը հրեա­ներն են լի­նե­լու» սկզբուն­քով: Մի խոս­քով, այս­տեղ շատ նյո­ւանս­ներ կան:

Ա­մեն դեպ­քում, ե­թե պաշ­տո­նա­կան Թել Ա­վի­վը ադր­բե­ջա­նա­կան ուղ­ղութ­յամբ ո­րո­շա­կի զսպվա­ծութ­յուն ու­նի, դա եւս նշա­նա­կում է, որ Պու­տին-Թ­րամփ գոր­ծըն­թա­ցի մա­սով այս­տեղ առն­վազն սպա­սե­լու խնդիր տես­նում են:

Մ­յուս կող­մից էլ, ուկ­րաի­նա­կան ուղ­ղութ­յամբ վեր­ջին սրա­ցում­նե­րի` շա­րու­նա­կա­կան օ­դա­յին հար­ված­նե­րի ֆո­նին Թ­րամ­փը հայ­տա­րա­րեց, թե`«Ինձ դուր չի գա­լիս այն, ինչ ա­նում է Պու­տի­նը։ Նա մարդ­կանց է սպա­նում, չգի­տեմ՝ ինչ է պա­տա­հել նրա հետ…»: Ա­վե­լին, նաեւ չբա­ցա­ռեց, որ կա­րող է խոսք գնալ պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րի մա­սին:

­Բայց մյուս կող­մից, Թ­րամ­փը պա­կաս դժգոհ չէ նաեւ Զե­լենս­կուց. «Զե­լենս­կին իր երկ­րին ոչ մի օ­գուտ չի տա­լիս՝ այդ­պես խո­սե­լով։ Ն­րա ա­սած յու­րա­քանչ­յուր բառ խնդիր­ներ է ստեղ­ծում…»:

Ի­հար­կե, կա նաեւ այն հար­ցը, թե ին­չո՞ւ Թ­րամ­փը նույն­քան դժգոհ չէ, երբ Իս­րա­յե­լը հո­ղին է հա­վա­սա­րեց­նում Գա­զան: Կամ երբ ա­մե­րիկ­յան ա­վիա­ցիան հար­վա­ծում է Ե­մե­նի խա­ղաղ քա­ղաք­նե­րին: Սա­կայն խնդիրն այս­տեղ կար­ծես թե «մի փոքր» այլ է. ե­թե Թ­րամ­փը դժգոհ է ինչ­պես Պու­տի­նից, այն­պես էլ` Զե­լենս­կուց, դա լավ ա­ռիթ չէ՞ ուկ­րաի­նա­կան հա­կա­մար­տութ­յու­նից առ­հա­սա­րակ «ձեռ­քե­րը լվա­լու» հա­մար: Ու մնա­ցածն ա­ռաջ կգնա կան­խա­տե­սե­լի սցե­նա­րով: