ՊԱՏԱՀԱԿԱՆ ՉԷ, ՈՐ ՄՈՍԿՎԱՅԻՑ ՍԿՍԵՑԻՆ ԽՈՍԵԼ ԽՍՀՄ-Ի ՓԼՈՒԶՄԱՆ ԱՊՕՐԻՆԻ ԼԻՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Ա­մեն դեպ­քում այն, որ ինչ­պես հա­րավ­կով­կաս­յան (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=313770&l=am), այն­պես էլ հա­մաշ­խար­հա­յին ա­պա­գա զար­գա­ցում­նե­րը չա­փա­զանց սեր­տո­րեն են կապ­վել ՌԴ-ԱՄՆ ներ­կա գոր­ծըն­թաց­նե­րից, գնա­լով միայն ակն­հայտ է դառ­նում: Բա­նն այն է, որ լի­բե­րա­լա­կան աղբ­յուր­նե­րը, Պու­տին-Թ­րամփ վեր­ջին հե­ռա­խո­սազ­րույ­ցից եւ դրան հա­ջոր­դած մի շարք հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րից հե­տո ար­դեն ուղ­ղա­կի են ­խո­սում, թե Թ­րամ­փը «գցեց» Ուկ­րաի­նա­յին էլ, Եվ­րո­պա­յին էլ՝ հա­նուն Մոսկ­վա­յի հետ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի: Այդ քա­րոզ­չութ­յան տակ, ի­հար­կե, հիմ­նա­կա­նում Թ­րամ­փի ա­պա­գա քայ­լերն ինչ-որ կերպ ար­գե­լա­փա­կե­լու ին­տո­նա­ցիա­ներ են նկատ­վում, բայց ի­րա­կա­նութ­յան մեծ մաս­նիկ եւս, միան­շա­նակ, կա:

Ա­մեն դեպ­քում, ռու­սա­կան տե­ղե­կաց­ված փոր­ձա­գի­տա­կան աղբ­յու­րը Ռու­սաս­տա­նի հա­մար միան­գա­մայն դրա­կան տեն­դենց­ներ է տես­նում՝ կապ­ված ոչ թե ըն­դա­մե­նը Թ­րամ­փի վեր­ջին քայ­լե­րի հետ, այլ այն ընդ­հան­րա­կան ի­րա­վի­ճա­կի, որն այս պա­հին կա:

«­Մենք գտնվում ենք մի պա­հում, երբ ու­ժե­րի հա­վա­սա­րակշ­ռութ­յու­նը փոխ­վում է՝ դե­պի մի աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան հա­մա­կարգ, որ­տեղ Ռու­սաս­տա­նը կրկին դիտ­վում է որ­պես հա­մաշ­խար­հա­յին հա­վա­սա­րակշ­ռութ­յան էա­կան տարր, այլ ոչ թե «մար­տահ­րա­վեր»։ Թ­րամ­փի հայ­տա­րա­րութ­յու­նը, որ Ռու­սաս­տա­նին G8-ից բա­ցա­ռե­լը ռազ­մա­վա­րա­կան սխալ էր, ոչ միայն անց­յա­լի վե­րա­նա­յում է, այլեւ ԱՄՆ նոր ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յան ծրագ­րա­յին շրջա­նակ։ Կ­րեմ­լի հետ ակ­տիվ բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րի եւ­ ուկ­րաի­նա­կան հա­կա­մար­տութ­յան կար­գա­վոր­ման ու երկ­կողմ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի վե­րա­գոր­ծարկ­ման բա­նաձեւ մշա­կե­լու փոր­ձե­րի ֆո­նին սա կար­եւոր ժեստ է։ Վա­շինգ­տո­նը խոս­տո­վա­նում է, որ ա­ռանց Մոսկ­վա­յի ոչ մի գլո­բալ անվ­տան­գութ­յան հա­մա­կարգ այլեւս չի կա­րող գոր­ծել»:

Ի­րա­տե­սա­կան գնա­հա­տում է, թե­րեւս հաշ­վի առ­նե­լով նաեւ պետ­քար­տու­ղար Մար­կո Ռու­բինո­յի խոս­քերն այն մա­սին, որ «ան­պա­տաս­խա­նա­տու է, երբ եր­կու խո­շո­րա­գույն մի­ջու­կա­յին տե­րութ­յուն­նե­րը չեն խո­սում ի­րար հետ»: Դա աղբ­յու­րը հա­մե­մա­տում է մո­տա­վո­րա­պես այն աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան տրա­մա­բա­նութ­յան հետ, ո­րը կար, ա­սենք, Կա­րիբ­յան ճգնա­ժա­մի ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում: Այն է՝ կան եր­կու գե­րու­ժեր, ո­րոնք կա­րող են ոչն­չաց­նել ա­մեն բան, եւ հենց Մոսկ­վա-­Վա­շինգ­տոն ու­ղիղ կապն է, որ կան­խեց հա­մաշ­խար­հա­յին ա­ղե­տը: «Սա­կայն ներ­կա­յիս հա­մա­տեքս­տում նման հռե­տո­րա­բա­նութ­յու­նը ստա­նում է ա­վե­լի պրագ­մա­տիկ ի­մաստ. Ռու­սաս­տա­նի ճա­նա­չու­մը ոչ թե որ­պես խնդիր, այլ որ­պես ինս­տի­տու­ցիո­նալ հա­վա­սար, ո­րը կա­րող է ե­րաշ­խա­վո­րել կա­յու­նութ­յու­նը մի շարք կար­եւոր դեպ­քե­րում՝ մի­ջու­կա­յին զսպու­մից մինչեւ է­ներ­գե­տիկ լո­գիս­տի­կա»,- կար­ծում է փոր­ձա­գե­տը։

Դ­րան էլ պետք է գու­մա­րել Ռու­բինո­յի մեկ այլ հայ­տա­րա­րութ­յուն՝ Միաց­յալ Նա­հանգ­նե­րը Ուկ­րաի­նա­յին որ­եւէ ռազ­մա­կան ե­րաշ­խիք չի տրա­մադ­րել հան­քա­յին գոր­ծարք­նե­րի դի­մաց։ Այս ազ­դան­շա­նը միա­ժա­մա­նակ ուղղ­ված է մի քա­նի լսա­րա­նի։ Նախ՝ Կի­եւին՝ որ­պես հաս­տա­տում, որ այն սուբ­յեկտ չէ, այլ գոր­ծար­քի ա­ռար­կա։ Երկ­րորդ՝ Եվ­րո­պա­յին՝ որ­պես նա­խազ­գու­շա­ցում, որ ԱՄՆ-ն չի մտա­դր­վում խրվել ու­րի­շի հա­կա­մար­տութ­յան մեջ։ Եվ, վեր­ջա­պես, Ռու­սաս­տա­նին՝ որ­պես «նոր ռեա­լիզ­մի» հրա­վեր, որ­տեղ ուկ­րաի­նա­կան հա­վա­սա­րու­մը հան­վում է երկ­կողմ հարա­բե­րութ­յու­ննե­րի վե­րա­բեռն­ման հար­ցե­րի հա­մա­տեքս­տից:

Այս­պի­սով, նման ընդ­հան­րա­կան պատ­կեր է ստեղծ­վում. Թ­րամ­փը հաս­կա­նա­լով, որ մի­ջու­կա­յին բա­լան­սը ոչ մի տեղ էլ չի ան­հե­տա­ցել, ա­վե­լին, շնոր­հիվ հի­պեր­ձայ­նա­յին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի, այն ո­րո­շա­կիո­րեն Մոսկ­վա­յի կողմն է թեք­վել, խա­ղադ­րույք է կա­տա­րում «Վա­շինգ­տոն-­Մոսկ­վա» բա­նաձ­եւի վե­րա­կանգն­ման վրա՝ որ­պես ո­րո­շում­նե­րի կա­յաց­ման հիմ­նա­կան աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան գոր­ծոն: Իսկ այս տե­սանկ­յու­նից, Ուկ­րաի­նան ըն­դա­մե­նը սա­կար­կութ­յուն­նե­րի սուբ­յեկտ­նե­րից մեկն է. «թող գնա, Մոսկ­վա­յի հետ պայ­մա­նա­վոր­վի» ի­մաս­տով: Մ­յուս կող­մից, նման մո­տե­ցու­մը Ռու­սաս­տա­նը հնա­րա­վո­րութ­յուն է տա­լիս՝ ռազ­մա­կան հա­ջո­ղութ­յուն­նե­րը վե­րա­ծել քա­ղա­քա­կան հա­մա­ձայ­նութ­յուն­նե­րի։ Եվ, կրկնենք, այս­տեղ եւս ուկ­րաի­նա­կան թե­մա­տի­կան օ­րի­նակ­նե­րից մեկն է, եւ նման օ­րի­նակ­նե­րի թվում  է նաեւ մաս­նա­վո­րա­պես հա­րավ­կով­կաս­յան գո­տին:

Ա­մեն դեպ­քում այն, որ ՌԴ նա­խա­գա­հի խորհր­դա­կան, այն է՝ Պու­տի­նի թի­մը ներ­կա­յաց­նող պաշ­տոն­յա Ան­տոն Կոբ­յա­կո­վը հայ­տա­րա­րեց, թե՝ ի­րա­վա­կան ի­մաս­տով «ԽՍՀՄ-ն շա­րու­նա­կում է գո­յութ­յուն ու­նե­նալ», ըստ այդմ՝ իսկ Ուկ­րաի­նա­յում ՀՌՕ-ն «ներ­քին գոր­ծըն­թաց» է: Այ­սինքն, Խորհր­դա­յին Միութ­յա­ն փլու­զու­մը տե­ղի է ու­նե­ցել ի­րա­վա­կան ըն­թա­ցա­կար­գի կո­պիտ խախ­տմամբ, եւ որ այդ կար­ծի­քին են նաեւ սահ­մա­նա­դրա­կան ի­րա­վուն­քի շատ հե­ղի­նա­կա­վոր մաս­նա­գետ­ներ, լուրջ մտո­րում­նե­րի տե­ղիք տա­լիս է: Ամ­բողջ հարցն այն է, թե ին­չո՞ւ հան­կարծ հենց այս պա­հին ՌԴ նա­խա­գա­հի ա­պա­րա­տը ներ­կա­յաց­նող պաշ­տոն­յան ո­րո­շեց այդ «հին սպի­տա­կե­ղե­նը» խառ­նել: