ԷՐԴՈՂԱՆԸ ԿԱՐՈՂ Է ԴԱՌՆԱԼ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀՅՈՒՐԸՆԿԱԼՈՂ

Ն­կա­տենք, որ ե­թե մա­յի­սի 9-ին Մոսկ­վա չգնալն Ա­լիե­ւի կող­մից ժեստ էր, որ սկսում է ռուս­նե­րի հետ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը սրել, ա­պա հա­զիվ թե նա ճիշտ ժա­մա­նակն է դրա հա­մար ընտ­րել: Ն­կա­տի ու­նենք, որ բո­լոր ու­ժե­րը, ո­րոնք մինչ այս կանգ­նած էին Բաք­վի թի­կուն­քին, ներ­կա­յումս կա´մ լուրջ խնդիր­ներ են սկսել կու­տա­կել, կա´մ­ էլ Մոսկ­վա­յի հետ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը հա­նուն Ա­լիե­ւի վատ­թա­րաց­նե­լու ծրագ­րեր այս պա­հին հաս­տատ չու­նեն:

Այդ թվում, պաշ­տո­նից հե­ռա­նում է Ռի­չարդ Մու­րը, ով Ա­լիե­ւին մի ամ­բողջ Ար­ցախ «նվի­րեց»: Բա­վա­կա­նին բարդ վի­ճա­կում է հայտն­վել տե­սա­նե­լի դաշ­նա­կից­նե­րից Նե­թան­յա­հուն, ով ակ­տիվ տեմ­պե­րով խո­րը հա­կա­սութ­յու­ննե­ր է կու­տա­կում Թ­րամ­փի հետ: Բայց նախ՝ խո­սենք Էր­դո­ղա­նից:

­Պու­տի­նի ա­ռա­ջար­կը՝ ուկ­րաի­նա­կան հար­ցով հիմ­նա­կան բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րը Ս­տամ­բու­լում կազ­մա­կեր­պե­լու մա­սին, ի­հար­կե, Էր­դո­ղա­նի հա­մար շատ լուրջ նվեր էր: Ընդ ո­րում, զար­գա­ցում­նե­րը կա­րող են ընդ­հուպ՝ դա­րա­կազ­միկ բնույ­թի լի­նել, եւ Էր­դո­ղա­նը, որ­պես այդ ա­մե­նը հյու­րըն­կա­լող կողմ, ի­հար­կե, իր պա­տա­ռը պո­կե­լու լուրջ շանս է ստա­նում:

Այս­պես, գնա­լով հաս­տատ­վում է մեր այն նախ­նա­կան են­թադ­րութ­յու­նը, որ Պու­տինի՝ Ս­տամ­բու­լում բա­նակ­ցութ­յու­ններ կազ­մա­կեր­պե­լու ա­ռա­ջար­կը «փորձ­ված Զե­լենս­կուն եր­կու ոտ­քով թա­կար­դը գցե­լու» սցե­նար է: Ուկ­րաի­նա­կան տեղ­յակ աղբ­յու­րը գրում է. «Նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մում գի­տակ­ցել են այն խնդի­րը, ո­րի մեջ հայտն­վել էր Զե­լենս­կին, երբ հա­մա­ձայն­վեց մեկ­նել Թուր­քիա։ Ի­րա­կա­նում, նրանք մեզ վրա խա­ղա­ցին եւս մեկ «Կուրս­կի գամ­բիտ», երբ մենք կուլ տվե­ցինք խայ­ծը՝ ա­ռանց ի­րա­վի­ճա­կը հաս­կա­նա­լու։ Անդ­րեյ Եր­մա­կը շտապ ո­րո­շում է իր գոր­ծըն­կեր­նե­րի հետ, թե ինչ­պես դուրս գալ «Ս­տամ­բու­լի գամ­բի­տից», ո­րը խա­ղարկ­վել էր Թ­րամ­փի եւ Պու­տի­նի կող­մից, իսկ ռու­սա­կան ներ­քին ա­լիք­նե­րը նա­խորդ շա­բաթ­վա­նից գրում են հա­մա­ձայ­նութ­յուն­նե­րի մա­սին՝ որ­պես պատր­վակ մեզ նե­տե­լով մար­տա­վա­րա­կան զի­նա­դա­դար»։

­Կար­ծես թե աղբ­յու­րը միան­գա­մայն տե­ղին է մտա­հոգ­վում, հաշ­վի առ­նե­լով, որ տե­ղի ու­նե­ցավ հե­տեւ­յա­լը: Եվ­րա­լի­դեր­նե­րը փոր­ձե­ցին ծու­ղակ սար­քել Պու­տի­նի, ա­վե­լի ճիշտ՝ Թ­րամ­փի հա­մար, ա­ռա­ջար­կե­լով 30-օր­յա հրա­դա­դար Ուկ­րաի­նա­յում: Այ­լա­պես, որ Ա­րեւ­մուտ­քը, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ն պետք է Պու­տի­նին պար­տադ­րի՝ նոր պատ­ժա­մի­ջոց­ներ սահ­մա­նե­լով: Ու ե­թե Թ­րամ­փը դրան չմիա­նար, ա­պա կմիաց­վեր քա­րոզ­չա­մե­քե­նան, թե, տե­սեք, Թ­րամ­փը դա­վա­ճա­նեց Ա­րեւ­մուտ­քին եւ աշ­խա­տում է Պու­տի­նի օգ­տին: Սա­կայն այդ ա­ռա­ջար­կին առ­հա­սա­րակ չար­ձա­գան­քե­լով, Պու­տի­նը հայ­տա­րա­րեց, թե ռու­սա­կան պատ­վի­րա­կութ­յու­նը ուկ­րաի­նա­ցի­նե­րին մա­յի­սի 15-ին կսպա­սի Ս­տամ­բու­լում՝ զի­նա­դա­դա­րի փո­խա­րեն խա­ղա­ղութ­յան պայ­մա­նա­գիր կնքե­լու հա­մար: Թ­րամփն էլ պար­տադ­րեց Զե­լենս­կուն՝ ըն­դու­նել ա­ռա­ջար­կը, քա­նի որ հա­կա­ռակ դեպ­քում նրան կհռչա­կեն խա­ղա­ղութ­յուն չու­զող կողմ: Զե­լենս­կին փոր­ձեց «գլխից բարձր ցատ­կել», թե, ու­րեմն, թող Պու­տի­նը գա, որ եր­կու­սով բա­նակ­ցենք: Թե­րեւս հաշ­վարկն այն էր, որ ՌԴ նա­խա­գա­հը կմեր­ժի: Բայց հե­տե­ւեց եզ­րա­փա­կիչ հար­վա­ծը՝ Թ­րամ­փը հայ­տա­րա­րեց, որ ինքն ան­ձամբ կփոր­ձի այ­ցե­լել Ս­տամ­բուլ՝ ե­ռա­կողմ բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րի հա­մար: Իսկ այդ դեպ­քում, բնա­կան է, կգա նաեւ Պու­տի­նը, ո­րի հա­մար այցն ար­դեն ստա­նում է ոչ թե Զե­լենս­կու, այլ՝ Թ­րամ­փին հան­դի­պե­լու ի­մաստ: Իսկ ե­թե Պու­տինն ու Թ­րամ­փը գան, Զե­լենս­կին կա­րո՞ղ է խա­բել եւ չգալ. թող փոր­ձի: Ե­թե ե­կավ, կմնա բա­նակ­ցա­յին սե­ղա­նի շուրջ նստել եւ ա­ռանց իր հա­րա­զատ եվ­րո­պա­ցի­նե­րի:

­Բայց նաեւ չմո­ռա­նանք, մինչ այս ակ­տիվ նա­խա­պատ­րաս­տա­կան փու­լում էր Պու­տի­նի եւ Թ­րամ­փի երկ­կողմ գա­գա­թա­ժո­ղո­վի թե­ման, ո­րը, հա­մա­ձայն նախ­նա­կան խո­սակ­ցութ­յուն­նե­րի, ծրագր­վում էր անց­կաց­նել մա­յի­սի կե­սե­րին: Լոն­դոնն ու Կիեւն ակ­տի­վո­րեն փոր­ձում էին դա ձա­խո­ղել, ու հի­մա ինչ է ստաց­վում. թեեւ ա­ռի­թը ռուս-ուկ­րաի­նա­կան թե­ման է, բայց դա չի նշա­նա­կում, որ ե­թե Պու­տինն ու Թ­րամ­փը գտնվեն Ս­տամ­բու­լում, Զե­լենս­կու վրա հա­մա­տեղ ջան­քե­րով հստակ պար­տա­վո­րութ­յուն­ներ դնեն, դրա­նից հե­տո նաեւ երկ­կողմ գա­գա­թա­ժո­ղով չեն անց­կաց­նի` շրջան­ցե­լով լի­բե­րալ­նե­րի բո­լոր խա­ղե­րը: Եվ այն, որ միա­ժա­մա­նակ հայ­տա­րար­վեց նաեւ Պու­տի­նի՝ Ի­րան այ­ցե­լութ­յան մա­սին, իսկ Թ­րամ­փը կար­ծես թե նախ­նա­կան պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յուն­ներ ու­նի ինչ­պես Թեհ­րա­նի, այն­պես էլ՝ հու­սիթ­նե­րի հետ, ան­գամ կան խո­սակ­ցութ­յուն­ներ, որ կա­րող է նաեւ Պա­ղես­տի­նը ճա­նա­չել, նշա­նա­կում է, որ Ս­տամ­բու­լում երկ­կողմ գա­գա­թա­ժո­ղո­վի ժա­մա­նակ գլո­բալ հար­ցե­րի մի ամ­բողջ խումբ կա­րող է լու­ծում գտնել:

Արդ­յուն­քում, չա­փա­զանց լուրջ հար­ված է ստա­նում Նե­թան­յա­հուն՝ Ա­լիե­ւի ա­ռանց­քա­յին դաշ­նա­կի­ցը: Եվ ե­թե նա հայտն­վի բան­տում, Թ­րամփն Իս­րա­յե­լում կու­նե­նա շատ ա­վե­լի հար­մար­վող նոր լի­դեր: Այս սցե­նա­րի դեպ­քում շատ ծանր հար­ված է ստա­նում Ա­լիե­ւի մյուս դաշնա­կի­ցը՝ Բ­րի­տա­նիան (լի­բե­րալ Եվ­րո­պան). Ռի­չարդ Մուրն ի­զուր չէ, որ պատ­րաստ­վում է «թռնել»: Ա­վե­լի ճիշտ, բրի­տա­նա­կան մի քա­նի հար­յուր տար­վա կուր­սը Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քում կա­րող է այս դեպ­քում լիո­վին կոր­ծան­վել:

Իսկ Էր­դո­ղա­նը, կրկնենք, դառ­նում է այդ­քան հա­վա­նա­կան դար­ձած դա­րա­կազ­միկ ի­րա­դար­ձութ­յուն­ներն ըն­դու­նող կողմ: Եվ այն, որ թուր­քա­կան քրդե­րը ո­րո­շե­ցին կազ­մա­լուծ­վել, գա­լիս է հու­շե­լու, որ Վա­շինգ­տոնն ար­դեն Էր­դո­ղա­նի հա­մար մեծ նվեր պատ­րաս­տել է:

­Բայց ա­ռաջ չընկ­նենք. գո­նե ե­րեկ­վա դրութ­յամբ դեռ վերջ­նա­կա­նա­պես հաս­տատ­ված չէր, որ մա­յի­սի 15-ին Պու­տինն ու Թ­րամ­փը կգտնվեն Ս­տամ­բու­լում: