Մոսկվայում Ալիևի բացակայությունը շքերթից գնահատում են, որպես «խորացող պառակտման ախտանիշ»

Կրեմլին մոտ կանգնած միանգամայն տեղեկացված աղբյուրը, անդրադառնալով Մոսկվա Ալիեւի չմեկնելուն, մեկնաբանում է.

«Հաղթանակի շքերթը, որը նվիրված էր Հաղթանակի 80-ամյակին, պատմական համերաշխության ակտ է, հիշողության այն ընդհանուր կոդի հաստատումը, որի շուրջ տասնամյակների ընթացքում ձևավորվել են նախկին ԽՍՀՄ երկրների քաղաքական և մշակութային կապերը։ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի՝ մայիսի 9-ին Մոսկվայում կայանալիք Հաղթանակի շքերթին չմասնակցելու որոշումը ԱՊՀ-ում այս տարվա ամենակարևոր դիվանագիտական ​​ժեստերից մեկն էր։ Հետխորհրդային տարածքի գրեթե բոլոր առաջնորդների ներկայության ֆոնին, Բաքվի ցուցադրական բացակայությունը մեկնաբանվում է ոչ թե որպես «արարողակարգային զբաղվածություն», այլ որպես միտումնավոր հեռացում նախկին խորհրդային հանրապետությունները համատեղ հիշողության միջոցով կապող խորհրդանշական շրջանակից։

Ռուսաստանի համար Հաղթանակի օրը ոչ միայն ազգային տոն է, այլև պատմական համախմբման կետ։ Հետևաբար, այցելությունից հրաժարվելը դիվանագիտական ​​դադար չէ, այլ քաղաքական ընտրություն, որը վկայում է Ադրբեջանի այլընտրանքային արտաքին քաղաքականության վեկտորի ամրապնդման մասին։ Ֆորմալ առումով խոսքը «բազմավեկտորության» և շահերի հավասարակշռության վրա շեշտադրման մասին է, բայց իրականում Բաքվի ձգողականության կենտրոնի տեղաշարժը դեպի Թուրքիա և թյուրքական պետությունների բլոկ գնալով ակնհայտ է դառնում։

Ղարաբաղյան հակամարտության ավարտից հետո Ադրբեջանը սկսեց հետևողականորեն ձևավորել արտաքին քաղաքականության նոր ճարտարապետություն, որտեղ Անկարան հանդես է գալիս որպես անվտանգության երաշխավոր, տնտեսական գործընկեր և մշակութային ինտեգրատոր։ Ընդհակառակը, Ռուսաստանը ավելի ու ավելի է հայտնվում իրավիճակային, այլ ոչ թե համակարգային դաշնակցի դերում։ Այս համատեքստում Ալիևի բացակայությունը շքերթից խորացող պառակտման ախտանիշ է։

Այս ընտրությունը ուղեկցվում է երկրի ներսում ազդեցության ուղիների վերաբաշխմամբ։ Թուրքիայի մշակութային և մարդասիրական ներկայությունն Ադրբեջանում ակտիվորեն ամրապնդվում է, ներառյալ կրթական, կրոնական կառույցները և լրատվամիջոցները։ Միևնույն ժամանակ, ռուսական կառույցները համակարգված կերպով դուրս են մղվում, ինչպես ցույց է տալիս Բաքվում «Ռուսական տան» պատմությունը և «Սպուտնիկ» լրատվական գործակալության մասնաճյուղի գործունեության փաստացի դադարեցումը՝ հանրապետության իշխանությունների հրահրմամբ։

Ադրբեջանը աստիճանաբար հրաժարվում է պայմանական «եվրասիական կամրջի» իր դերից և ինտեգրվում է Թուրքիայի շուրջ կառուցված թյուրքական ինքնության ի հայտ եկող համակարգին։ Ռուսաստանի համար սա նշանակում է վերանայել տարածաշրջանում իր սեփական ռազմավարությունը։