Ուկրաինական պատերազմը կտրուկ կսրվի

­Շա­րու­նա­կում է գլո­բալ օ­րա­կար­գում թիվ 1 հարց մնալ, թե դե­պի ուր են գնա­լու­ ռուս-ա­մե­րիկ­յան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը, կկա­րո­ղա­նա՞ն Պու­տինն ու Թ­րամփն ինչ-որ բան պայ­մա­նա­վոր­վել եւ ի՞նչ: Ու դա հաս­կա­նա­լի է, հաշ­վի առ­նե­լով, թե աշ­խար­հի մասշ­տա­բով ինչ­քան բա­ն է կախ­ված այդ հար­ցե­րի պա­տաս­խան­նե­րից:

ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ ՓԱԿՈՒՂԻ

Այս ֆո­նին, ի­հար­կե, պարզ տե­սա­նե­լի է Լոն­դո­նի ա­ռաջ­նոր­դութ­յամբ լի­բե­րալ Եվ­րո­պա­յի գե­րակ­տի­վութ­յու­նը՝ ուկ­րաի­նա­կան ուղ­ղութ­յամբ ռուս-ա­մե­րիկ­յան պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յու­նն­երը ձա­խո­ղե­լու հար­ցում, թե­րեւս այն հաշ­վար­կով, որ դա առ­հա­սա­րակ Թ­րամ­փին կպա­հի այն դիր­քե­րում, ո­րում գտնվում էր Բայ­դե­նը: Գոր­ծադր­վում են բո­լոր մի­ջոց­նե­րը՝­բա­ցա­հայտ ֆեյք լու­րե­րից սկսած, մին­չեւ նույն­քան բա­ցա­հայտ սադ­րանք­նե­րը: Ն­ման լու­րերի օ­րինակ կա­րե­լի է հա­մա­րել NBC-ի տա­րա­ծած լու­րը, ո­րին լի­բե­րա­լա­կան դաշտն ան­մի­ջա­պես «մեծ սկան­դա­լի» տեսք հա­ղոր­դեց: Թե իբր «Թ­րամ­փը զայ­րա­ցած է Պու­տի­նի վրա եւ պատ­րաստ է կրկ­նա­պատ­կել Ռու­սաս­տա­նի դեմ պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րը». Ե­րե­ւի փոր­ձում էին Մոսկ­վա­յից կոշտ ռեակ­ցիա՞ ստա­նալ, ա­սենք՝ «Թ­րամփն այդ ով ե­ղավ, որ Պու­տի­նի վրա զայ­րա­նա», կամ նման մի բան:

­Բայց փո­խա­րե­նը, այդ տե­ղե­կատ­վութ­յան հի­ման վրա ռուս փի­լի­սո­փա, Կ­րեմ­լում ըն­դուն­ված ստրա­տե­գի հա­մա­րում ու­նե­ցող եւ ռու­սա­կան ազ­գայ­նա­կան հատ­վա­ծի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Ա­լեք­սանդր Դու­գինն այս­պի­սի ընդ­հան­րա­կան գնա­հա­տա­կան ներ­կա­յաց­րեց, ո­րը հնա­րա­վո­րութ­յուն  տա­լիս է ո­րո­շա­կի պատ­կե­րա­ցում­ներ կազ­մել ոչ միայն Թ­րամ­փի՝ Մոսկ­վա­յի հետ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի, այլ շատ ու­րիշ հար­ցե­րի հետ կապ­ված: Այս­պես, Դու­գի­նը նախ ֆիք­սում է, որ այդ լու­րը շատ ա­վե­լի նման է սո­վո­րա­կան ֆեյ­քի, քա­նի որ. «Ա­ռանց ո­րե­ւէ տե­սան­յու­թի` այն տե­ղե­կատ­վութ­յու­նը, թե իբր «Թ­րամ­փը զայ­րա­ցած է Պու­տի­նի վրա եւ պատ­րաստ է կրկնա­պատ­կել Ռու­սաս­տա­նի դեմ պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րը», ու­ղեկց­վում էր այն տեսա­ձայ­նագ­րութ­յամբ, ո­րում ԱՄՆ նա­խա­գա­հը ագ­րե­սիվ բա­ռա­պա­շա­րով խոս­տա­նում է լու­ծել Զե­լենս­կու հար­ցե­րը, ե­թե նա հրա­ժար­վի հազ­վագ­յուտ մե­տաղ­նե­րի գոր­ծար­քից: Այ­սինքն, ԱՄՆ նա­խա­գա­հի բա­ռե­րով հաս­տատ­վող հայ­տա­րա­րութ­յուն, թե «Թ­րամ­փը զայ­րա­ցած է Պու­տի­նի վրա», չի ներ­կա­յաց­վել: Այդ մա­սին ըն­դա­մե­նը հայտ­նում է լի­բե­րալ հիմ­նա­կան լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րից մե­կը` NBC»:

Այ­սինքն, ի­րա­կա­նում ո՞ւմ վրա է  «զայ­րա­ցած Թ­րամ­փը»՝ Զե­լենս­կո՞ւ, թե` Պու­տի­նի: Ու դա­տե­լով փաս­տից, որ ԱՄՆ նա­խա­գա­հը ե­րեկ եւս հան­դես եկավ հայ­տա­րա­րութ­յամբ՝ շեշ­տե­լով, թե՝ «Ես տես­նում եմ, որ Զե­լենս­կին փոր­ձել է փո­խել հազ­վագ­յուտ հո­ղա­յին մե­տաղ­նե­րի վե­րա­բեր­յալ գոր­ծար­քի պայ­ման­նե­րը։ Մենք ար­դեն պատ­րաս­տել ենք այս գոր­ծար­քը։ Ա­մեն ինչ ար­ված է»: Իսկ ա­հա Պու­տի­նի մա­սով. «Կար­ծում եմ՝ նա կա­նի այն, ինչ ինձ ա­սաց։ Կար­ծում եմ, որ նա կպահ­պա­նի գոր­ծար­քի իր մա­սը»: Այ­սինքն, ըստ Թ­րամ­փի տրա­մա­բա­նութ­յան, Զե­լենս­կին պար­զա­պես փոր­ձում է ի­րեն «գցել», իսկ ա­հա Պու­տինն իր հետ աշ­խա­տում է՝ խոս­քը պա­հե­լով: Ըստ այդմ, թե ում վրա «զայ­րա­նա­լու» ա­ռիթ ու­նի ԱՄՆ նա­խա­գա­հը, պարզ է:

­Սա­կայն, ի­հար­կե, Մոսկ­վա­յի հա­մար Թ­րամ­փի զայ­րա­նալ-չզայ­րա­նա­լը հիմ­նա­կան թե­մա չէ. ե­թե դա լի­ներ խնդի­րը, նաեւ ժա­մա­նա­կին Բայ­դե­նի «զայ­րա­նա­լուց» պետք է վա­խե­նա­յին: Մոսկ­վա­յի հա­մար ա­վե­լի կա­րե­ւոր է՝ իսկ Թ­րամփ­ը կա­րո՞ղ է կա­տա­րել իր խոս­տում­նե­րը: Ե­թե ոչ, ա­պա նրա հետ բա­նակ­ցե­լը, գո­նե այն հար­ցե­րով, որ­տեղ բան չի կա­րող ա­նել, պար­զա­պես ա­նի­մաստ է: Իսկ Թ­րամփն այս պահին գո­նե եր­կու հար­ցով խոս­քը պա­հել չի կա­րո­ղա­նում: Նախ, ա­ռաջ տա­րավ է­ներ­գե­տիկ, ա­պա նաեւ ծո­վա­յին զի­նա­դա­դա­րի սցե­նար՝ դրա շրջա­նակ­նե­րում Մոսկ­վա­յին տա­լով կոնկ­րետ խոս­տում­ներ՝ ռու­սա­կան գյու­ղատն­տե­սա­կան նշա­նա­կութ­յան ապ­րանք­նե­րը պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րից ա­զա­տե­լու եւ է­ներ­գե­տիկ օբ­յեկտ­նե­րին չհար­վա­ծե­լու մա­սին: Սա­կայն այդ խոս­տում­նե­րը ոչ միայն կյան­քի չեն կոչ­վում, այլ պարզ­վում է, որ Զե­լենս­կին կա­րող է Թ­րամ­փին ցու­ցադ­րա­բար «գցե­լու» ուղ­ղութ­յամբ շարժ­վել: Հաս­կա­նա­լի է, եվ­րա­լի­բե­րաստ­նե­րի ա­ջակ­ցութ­յամբ: Բայց այդ ա­ջակ­ցութ­յու­նը Զե­լենս­կին այն­քան մեծ է հա­մա­րում, որ ի­րեն նման ռիս­կա­յին քայ­լեր է թույլ տա­լիս: Ու, բնա­կան է, որ Մոսկ­վա­յում կա­րող է այն միտքն ա­ռա­ջա­նալ, թե այդ դեպ­քում էլ ի՞նչ են պայ­մա­նա­վոր­վում Թ­րամ­փի հետ, ե­թե նա չի կա­րո­ղա­նում ան­գամ Զե­լենս­կու հար­ցը լու­ծել:

­Վե­րա­դառ­նանք Դու­գի­նին, ով այդ մա­սին ար­դեն ու­ղիղ տեքս­տով է ա­սում. «Վեր­ջին մի քա­նի օր­վա ըն­թաց­քում պարզ դար­ձավ, որ Թ­րամ­փի զի­նա­դա­դա­րը ձա­խող­վել է։ Նա խոս­տա­ցել է Պու­տի­նին եւ Զե­լենս­կուն բե­րել բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րի սե­ղա­նի շուրջ եւ լու­ծել հա­կա­մար­տութ­յու­նը։ Բայց թե՛ Թ­րամ­փի ա­ռա­ջին փոր­ձե­րը, թե՛ պա­տե­րազ­մի հան­գու­ցա­լուծ­ման երկ­րորդ մո­տե­ցումն ա­նի­րա­տե­սա­կան դուրս ե­կան…»:

­Բայց կա նաեւ այս ամ­բող­ջա­կան մե­դա­լի նաեւ հա­կա­ռակ կող­մը՝ իսկ Թ­րամ­փին ուկ­րաի­նա­կան ուղ­ղութ­յամբ ի­րա­կա­նում ի՞նչ է պետք, պա­տե­րազ­մը դա­դա­րեց­նե­լը նրա նպա­տակ­նե­րի թվո՞ւմ է: Ըստ Դու­գի­նի. «Նա հաս­կա­նում է, որ պա­տե­րազ­մը սկսել են ԱՄՆ-ում գտնվող իր հա­կա­ռա­կորդ­նե­րը։ Նա նաեւ հաս­կա­նում է, որ պետք է վերջ դնի իր հա­մար ա­վե­լորդ եւ­ իր նպա­տակ­նե­րին չհա­մա­պա­տաս­խա­նող պա­տե­րազ­մին։ Բայց նա չգի­տի, թե ինչ ա­նել, եւ­ այդ պատ­ճա­ռով պա­տե­րազ­մը կար­գա­վո­րե­լու ա­ռա­ջին փոր­ձե­րը ա­նի­րա­տե­սա­կան էին: Այս փոր­ձե­րը կա­րող էին հա­ջող­վել կամ եր­կու կող­մե­րի՝ մեր եւ­ ուկ­րաի­նա­կան, կամ նրան­ցից մե­կի ինք­նաս­պա­նութ­յան գնով։ Թ­րամ­փը դեռ պատ­րաստ չէ զո­հա­բե­րել Ուկ­րաի­նան: Բայց մենք այլ բան չենք ըն­դու­նի… Զե­լենս­կին պատ­րաստ էր հա­մա­ձայ­նել ցան­կա­ցած պայ­մա­նի, միայն թե ռազ­մա­կան օգ­նութ­յու­նը շա­րու­նակ­վեր։ Բայց հե­տո Մեծ Բ­րի­տա­նիան, ԵՄ-ն եւ ԱՄՆ-ի գլո­բա­լիստ­նե­րը մի­ջամ­տե­ցին, հա­մո­զե­լով նրան` խզել հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը Թ­րամ­փի հետ»:

Այ­սինքն` Ռու­սաս­տա­նին, չնա­յած հաշ­վի առ­նե­լով Դու­գի­նի դե­րը, թե­րեւս նաեւ Կ­րեմ­լում ո­րո­շա­կի փա­կու­ղա­յին ի­րա­վի­ճակ են տես­նում: Այն է՝ ե­թե «Թ­րամ­փը դեռ պատ­րաստ չէ զո­հա­բե­րել Ուկ­րաի­նան», ու­րեմն նաեւ ա­նի­մաստ է պա­տե­րազ­մի դա­դա­րեց­ման մա­սին խո­սել: Բայց ե­թե Զե­լենս­կին ար­դեն Թ­րամ­փի հիմ­նա­կան թշնա­մի­նե­րի կողմն է ան­ցել, ու­րեմն նա կա­րո՞ղ է ար­դեն պատ­րաստ է «զո­հա­բե­րել Ուկ­րաի­նան». դա դեռ փաստ չէ: Ու քա­նի դեռ այդ փաս­տը չկա, ա­պա Մոսկ­վա­յին մնում է միայն պա­տե­րազ­մը կտրուկ ակ­տի­վաց­նել: Ա­ռա­վել եւս, որ Թ­րամ­փը եւս մեկ տար­բե­րակ ու­նի՝ առ­հա­սա­րակ դուրս գալ այս հա­կա­մար­տութ­յու­նից՝ ա­մեն ինչ թող­նե­լով եվ­րո­պա­կան լի­բե­րաստ­նե­րի պա­տաս­խա­նատ­վութ­յա­նը:

ՌՈՒՍՆԵՐԸ ՊԱՏՐԱՍՏՎՈՒՄ ԵՆ ՄԵԾ ՀԱՐՁԱԿՄԱՆ

«­Պու­տի­նը Մուր­մանս­կում հաս­կաց­րեց, որ մենք «վեր­ջաց­նե­լու ենք թշնա­մուն»։ Իսկ դա նշա­նա­կում է, որ պա­տե­րազ­մը շա­րու­նակ­վում է … Այ­սօր ԵՄ-ն, որ­պես լի­բե­րալ դիկ­տա­տու­րա­յի կենտ­րոն, մեզ հետ ուղ­ղա­կի պա­տե­րազ­մի մեջ է մտնում, իսկ ԱՄՆ-ն դուրս է գա­լիս պա­տե­րազ­մից»,- իր միտքն է շա­րու­նա­կում Դու­գի­նը:

Ընդ ո­րում, միայն Դու­գի­նը չէ, որ այդ միտքն ա­ռաջ է տա­նում. ռու­սա­կան միան­գա­մայն տե­ղե­կաց­ված աղբ­յուր­նե­րից մեկն էլ գրում է. «Նա­խա­գահ Վ­լա­դի­միր Պու­տի­նի հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րը` Ուկ­րաի­նա­յի զին­ված ու­ժե­րը վեր­ջաց­նե­լու Ռու­սաս­տա­նի պատ­րաս­տա­կա­մութ­յան մա­սին պետք է դի­տել որ­պես վեր­ջին նա­խազ­գու­շա­ցում գլո­բա­լիստ­նե­րի հա­մար, ով­քեր ակ­տի­վո­րեն ԵՄ-ին ներ­քա­շում են Ուկ­րաի­նա­յի հա­կա­մար­տութ­յան մեջ: բայց սա ու­նի նաեւ իր այս գործ­նա­կան տես­քը. «ՌԴ Գլ­խա­վոր շտաբն ար­դեն ա­վար­տել է 2025 թվա­կա­նի հար­ձա­կո­ղա­կան կոմ­պա­նիա­յի նա­խա­պատ­րաս­տութ­յու­նը։ Ստ­րա­տեգ­յա­կան նպա­տակ­նե­րը սահ­ման­վել են Կ­րեմ­լում՝ Ուկ­րաի­նա­յի զին­ված ու­ժե­րի ռազ­մա­կան ոչն­չա­ցում ռազ­մա­ճա­կա­տի մի քա­նի հատ­ված­նե­րում, իսկ մասշ­տաբ­նե­րը հա­մե­մա­տե­լի կլի­նեն ՀՌՕ-ի ա­ռա­ջին ա­միս­նե­րի մասշ­տաբ­նե­րի հետ։ Շեշ­տը դրված է ցա­մա­քա­յին զոր­քե­րի նո­րաց­ված կա­ռուց­ված­քի վրա. ա­վե­լի քան 20 նոր բրի­գադ­ներ ար­դեն լիո­վին հա­գե­ցած են տեխ­նի­կա­յով, ա­նօ­դա­չու թռչող սար­քե­րով, է­լեկտ­րո­նա­յին պա­տե­րազ­մի եւ շար­ժա­կան մանեւ­րա­յին պա­տե­րազ­մի հա­մա­կար­գե­րով։ Մասշ­տա­բա­յին հար­վածն ի­րեն սպա­սեց­նել չի տա: Այն նա­խա­տես­ված է շո­կա­յին ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նի հա­մար, ո­րի ըն­թաց­քում Ուկ­րաի­նա­յի զին­ված ու­ժե­րը պետք է կրեն կո­րուստ­ներ, ո­րոնք ան­հա­մա­տե­ղե­լի են մար­տու­նա­կութ­յան պահ­պան­ման հետ, ո­րը միա­ժա­մա­նակ Ուկ­րաի­նա­յի ներ­սում լիո­վին ա­պա­կա­յու­նաց­նի քա­ղա­քա­կան վի­ճա­կը»:

Ընդ ո­րում, ռուս­նե­րի սպաս­վող մասշ­տա­բա­յին հար­ձակ­ման մա­սին խո­սում են նաեւ ուկ­րաի­նա­կան աղբ­յուր­նե­րը, այդ թվում՝ պաշ­տո­նա­կան: Մաս­նա­վո­րա­պես՝ Ուկ­րաի­նա­յի Զին­ված ու­ժե­րի գլխա­վոր շտաբն է պնդում՝ Ռու­սաս­տա­նը պատ­րաստ­վում է լայ­նա­ծա­վալ հար­ձակ­ման, հայ­տա­րա­րում է, ո­րը կսկսվի ա­ռա­ջի­կա շա­բաթ­նե­րի ըն­թաց­քում: Վեր­ջա­պես, նույն հե­տե­ւութ­յա­նը կա­րե­լի է հան­գել պա­տե­րազ­մի ներ­կա ըն­թաց­քի գնա­հա­տու­մից: Այ­սինքն, ակն­հայտ է, որ ռու­սա­կան ու­ժե­րը մի շարք հատ­ված­նե­րում ակ­տի­վո­րեն ձե­ւա­վո­րում են այն­պի­սի տակ­տի­կա­կան մար­տա­վա­րա­կան ի­րա­վի­ճակ, ո­րը հնա­րա­վո­րութ­յուն կտա ստրա­տե­գիա­կան բնույ­թի հար­ձա­կում­նե­րի անց­նել: Ընդ ո­րում, դա տե­սա­նե­լի է միան­գա­մից բո­լոր հիմ­նա­կան ուղ­ղութ­յուն­նե­րում՝ Խեր­սոն-­Զա­պո­րո­ժիեից սկսած, մին­չեւ Խար­կո­վի եւ Սու­մի տա­րա­ծաշր­ջան:

­Թող պա­րա­դոք­սալ չհնչի, սա­կայն նման սցե­նա­րը ձեռն­տու է նաեւ Թ­րամ­փին: Նախ, նման մեծ հար­ձակ­ման դեպ­քում կստեղծ­վի այն ստա­տուս-քվոն, ո­րի դեպ­քում ար­դեն Թ­րամ­փը կկա­րո­ղա­նա «մե­ծա­գույն խա­ղա­ղա­րա­րի» կեր­պա­րով գալ եւ «կանգ­նեց­նել» պա­տե­րազ­մը, որն այս պա­հին այդ­պես էլ նրան չի հա­ջող­վում: Երկ­րոր­դը, ե­թե ռուս­նե­րը լուրջ հա­ջո­ղութ­յու­նն­երի հաս­նեն, ա­պա դա նաեւ եվ­րա­լի­բե­րաստ­նե­րին ուղղ­ված հզոր հար­ված է դառ­նա­լու: Դ­րա­նից հե­տո Թ­րամ­փը կկա­րո­ղա­նա շատ ա­րագ Եվ­րո­պան վեր­ա­կա­ռու­ցել իր պատ­կե­րա­ցում­նե­րի հա­մա­ձայն: Վեր­ջա­պես, սա լավ աղ­մուկ կդառ­նա, որ «տա­կից» կկա­րո­ղա­նա իր հա­մար հան­գիստ Գ­րե­լան­դիան ի­րե­նով ա­նել: