Ռուս-ամերիկյան շփումներն անցնում են «խիստ գաղտնի» ռեժիմի

Այն, որ Սի­րիա­յի մաս­նատ­ման գոր­ծըն­թա­ցը գնա­լով ա­վե­լի ու ա­վե­լի է տե­սա­նե­լի դառ­նում, կար­ծես թե հաս­տատ է (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=308815&l=am): Իսկ դա, ի­հար­կե, շատ ա­վե­լի ի­րա­տե­սա­կան կա­րող է դառ­նալ, ե­թե դրա շուրջ լի­նի ռուս-ա­մե­րիկ­յան կոն­սեն­սուս:

­Նա­խօ­րեին Սաուդ­յան Ա­րա­բիա­յում կա­յա­ցած ռուս-ա­մե­րիկ­յան բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րը «մա­րա­թո­նա­յին» էին՝ ա­վե­լի քան 12 ժամ: Այն, ին­չի մա­սին, ըստ փոր­ձա­գետ­նե­րի եւ լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րի գնա­հատ­ման, կա­րող էր խոս­վել այդ հան­դիպ­մա­նը, ռուս­նե­րից ու ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րից կպա­հան­ջեր 1-2 ժամ: Ու այս­տեղ հարց է ծա­գում՝ բա, պատ­կե­րա­վոր ա­սած, մնա­ցած 10 ժամն ին­չո՞վ էին զբաղ­ված: Թեեւ ե­ղավ տե­ղե­կատ­վութ­յուն, որ պաշ­տո­նա­կան հայ­տա­րա­րութ­յուն կլի­նի, սա­կայն եր­կար ձգձգում­նե­րից հե­տո ռու­սա­կան կող­մը՝ ի դեմս նա­խա­գա­հի մա­մու­լի խոս­նա­կի, հայտ­նեց. «Ռիա­դում ԱՄՆ-­Ռու­սաս­տան բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րի բո­վան­դա­կութ­յու­նը չի հրա­պա­րակ­վի, քա­նի որ դրանք տեխ­նի­կա­կան խորհր­դակ­ցութ­յուն­ներ են»: 12 ժա­մա­նոց տեխ­նի­կա­կան խորհր­դակ­ցութ­յո՞ւն... Չնայած որոշ բաներ, այնուամենայնիվ, ներկայացվեց. նավարկության թեման, էներգետիկ զինադադարի: Չէ, 12 ժամի այդ ամենի համար, որոնց մասին մինչ հանդիպումն էլ էր խոսվում եւ գգործնականում պայմանավորվել էին, հաստատ չէնին հատկացնի:

Թե ի­րա­կա­նում ինչ են խո­սել, ին­չի մա­սին են կա­րո­ղա­ցել պայ­մա­նա­վոր­վել եւ ին­չի մա­սին՝ չեն պայ­մա­նա­վոր­վել, մնում է գաղտ­նագր­ված: Սա­կայն ո­րո­շա­կի եզ­րա­կա­ցութ­յուն­ներ կան: Նախ, 12 ժամն ան­գամ ուկ­րաի­նա­կան թե­ման քննար­կե­լու հա­մար էր չա­փա­զանց շատ: Ա­ռա­վել եւս, որ մինչ այդ, ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը նաեւ ուկ­րաի­նա­կան պատ­վի­րա­կութ­յան հետ էին մոտ 1-1.5 ժա­մա­նոց հան­դի­պում ու­նե­ցել, այ­սինքն, ողջ ուկ­րաի­նա­կան թե­մա­տի­կան ե­րե­ւի ռուս­նե­րի հետ քննար­կեին, ա­սենք, մի 3-4 ժա­մում: Իսկ երբ դրա­նից 3-4 ան­գամ ա­վել են քննար­կում, ա­պա դա հու­շում է, որ հան­դիպ­ման թե­մա­տի­կան շատ ու շատ ա­վե­լի ընդգր­կուն էր, քան ներ­կա­յաց­վում է: Այ­սինքն, սկսած երկ­կողմ թե­մա­նե­րից, վեր­ջաց­րած տար­բեր այլ ուղ­ղութ­յուն­նե­րից, այդ թվում` ա­ռաջ­նա­յին կար­գով Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի հետ կապ­ված հար­ցե­րով:

­Նաեւ նկա­տենք, որ ինչ­պես երկ­կողմ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի, այ­նպես էլ՝ ուկ­րաի­նա­կան թե­մա­տի­կա­յի հետ կապ­ված հատ­կա­պես ամե­րիկ­յան կող­մը սի­րում է շատ խո­սել: Իսկ ա­հա ներ­կա լռութ­յու­նը ա­ռաջ է բե­րում տպա­վո­րութ­յուն, որ հիմ­նա­կան խնդի­րը ե­ղել եւ մնում է Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի թե­ման: Հաշ­վի առ­նե­լով, որ այս­տեղ ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը գործ­նա­կա­նում ար­դեն ներ­քաշ­վել են ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րի մեջ, ին­չը նկա­տե­լիո­րեն ա­վե­լի է բար­դաց­նում պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յուն­նե­րի հար­ցը:

Ա­վե­լին. օ­րերս Ս­պի­տակ տնից Թ­րամ­փի հա­տուկ բա­նագ­նաց Ո­ւիտ­կո­ֆին վե­րագր­վող տե­ղե­կատ­վա­կան ար­տա­հոսք ե­ղավ, որ ԱՄՆ-ը շու­տով ցա­մա­քա­յին գոր­ծո­ղութ­յուն կսկսի Ե­մե­նում՝ հու­սի­թ­նե­րի դեմ: Ե­թե այս պատ­մութ­յան սկան­դա­լա­յին դրվագ­նե­րը մի կողմ թող­նենք՝ են­թադր­ե­լով, որ դա կա­րող է հա­մա­պա­տաս­խա­նել ի­րա­կա­նութ­յա­նը, այ­սինքն, որ ա­մե­րի­կա­ցի­ներն ի­րոք ծրագ­րում են հու­սիթ­նե­րի դեմ ռազ­մա­կան օ­պե­րա­ցիա անց­կաց­նե­լով, ի­րա­կա­նում Ի­րա­նի դիր­քե­րի խարխլ­ման հաս­նել, ա­պա դեռ փաստ չէ, որ դրա­նով տա­րա­ծաշր­ջա­նը չի գնա շատ ա­վե­լի մեծ ան­կա­յու­նութ­յան: Այն ի­մաս­տով, որ այս­տեղ եր­կու մեծ հար­ցա­կան կա. ԱՄՆ-ն­ ի վի­ճա­կի՞ է լուրջ հար­ված­ներ հասց­նել հու­սի­թ­նե­րին, ո­րոնք բա­վա­կա­նին լուրջ ու­ժեր, պատ­րաստ­վա­ծութ­յուն եւ զին­վա­ծութ­յուն ու­նե­ն: Երկ­րոր­դը, նման բախ­ման դեպ­քում Թեհ­րա­նի ար­ձա­գան­քը ռիս­կա­յին գո­տում է։ Ի­րա­նը եր­կար ժա­մա­նակ օգ­տա­գոր­ծել է հու­սի­թ­նե­րին որ­պես ազ­դե­ցութ­յան ցանց, եւ ԱՄՆ-ի ներ­խու­ժու­մը կստի­պի նրան ու­ժե­ղաց­նել իր ա­ջակ­ցութ­յու­նը Ի­րա­քում, Լի­բա­նա­նում եւ Սի­րիա­յում շիա խմբա­վո­րում­նե­րին: Սա կստեղ­ծի առ­ճա­կատ­ման բարդ դի­նա­միկ հա­մա­կարգ։

Հ­նա­րա­վոր էս­կա­լա­ցիա­յի սցե­նար­ներ են դառ­նում.
1. Ի­րա­նը կա­վե­լաց­նի հու­սի­թ­նե­րին զեն­քի մա­տա­կա­րա­րում­նե­րը, ին­չը կեր­կա­րաձ­գի ԱՄՆ-ի եւ Սաուդ­յան Ա­րա­բիա­յի ռազ­մա­կան ար­շա­վը։
2. Հու­սի­թ­նե­րը կընդ­լայ­նեն ի­րենց հար­ձա­կում­նե­րը նավ­թա­յին ու­ղի­նե­րի վրա՝ ա­ռա­ջաց­նե­լով տնտե­սա­կան խառ­նաշ­փոթ։
3. Ի­րա­նի պրոք­սի ու­ժե­րը հար­ված­ներ կհասց­նեն Ի­րա­քում եւ Սի­րիա­յում ԱՄՆ-ի բա­զա­նե­րին՝ ԱՄՆ-ին ներ­քա­շե­լով եւս մեկ եր­կա­րատեւ հա­կա­մար­տութ­յան մեջ:

Թ­րամ­փին նման հե­ռան­կար պե՞տք է. քիչ հա­վա­նա­կան է: Այս պայ­ման­նե­րում Վա­շինգ­տո­նի եւ Թեհ­րա­նի միջեւ Ռու­սաս­տա­նի միջ­նոր­դա­կան ա­ռա­քե­լութ­յան ար­դիա­կա­նութ­յու­նը կտրուկ մե­ծա­նում է ՝ լայ­նա­ծա­վալ ռազ­մա­կան հա­կա­մար­տութ­յու­նը եւ տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին ան­կա­յու­նութ­յան հե­տա­գա ա­ճը կան­խե­լու հա­մար: Մեկ «հա­ճե­լի բո­նու­սով» հան­դերձ. Լա­թա­քիան կա­րող է «պա­տա­հա­բար», ե­թե Սի­րիան մաս­նատ­վում է, ցան­կա­նալ հան­րաք­վե անց­կաց­նել` Ռու­սաս­տա­նին միա­նա­լու հար­ցով: Ֆան­տաս­տիկ է հնչում, բայց այն, որ ռուս­նե­րը սկսել են ակ­տի­վա­նալ Լա­թա­քիա­յում, հենց նման ազ­դակ է: Մ­նա­ցա­ծը` քրդեր, դրուզ­ներ կամ նման այլ բա­ներ Մոսկ­վա­յին շատ հե­տաքր­քիր չէ, ե­թե ան­գամ նրան­ցով Իս­րա­յե­լը զբաղ­վի, ո­րին այդ­քան շատ է սի­րում Թ­րամ­փը: Իսկ Ի­րա­նին նման ի­րա­վի­ճա­կում կա­րող է շատ հե­տաքրք­րել Ի­րա­քի շիա մահ­մե­դա­կա­նութ­յու­նը վե­րահս­կո­ղութ­յան տակ պա­հե­լը, ե­թե կա­ռա­ջա­նան ի­րաք­յան Քուր­դիս­տա­նը սի­րիա­կա­նին միաց­նե­լու ծրագ­րեր:

­Սա սխե­մա­նե­րից մեկն է, հնա­րա­վոր է նման տար­բեր մե­խա­նիզմ­նե­րից խո­սել: Բուն ի­մաս­տը դա չէ, այլ որ Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի թե­մա­տի­կա­յով ռուս­ներն ու ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը, կար­ծես թե ակն­հայտ է, որ աշ­խա­տում են եւ շատ լուրջ. ե­րե­ւի 12 ժա­մից 6-ը սրան նվի­րած լի­նեն: Ու ինչ լու­ծում էլ որ լի­նի, մեկ բան է նշա­նա­կում՝ մեր հա­րե­ւան մեծ տա­րա­ծաշր­ջանն ար­մա­տա­կան փո­փո­խութ­յուն­նե­րի է են­թարկ­վում, եւ դա, ի­հար­կե, չի կա­րող իր էա­կան է­ֆեկ­տը չթող­նել նաեւ մեր երկ­րի վրա:

Այս ֆո­նին, ի­հար­կե, նաեւ դեռ հաս­կա­նալ է պետք, թե ո՞րն էր Ի­րա­նի արտ­գործ­նա­խա­րա­րի հա­յաս­տան­յան այս այ­ցի բուն ի­մաս­տը…