Իսկական «Նիկոլ վարչապետ» վիճակում ենք

­Վատ­թա­րա­գույն մտա­հո­գութ­յուն­նե­րը, ո­րոնք դեռ կա­յին ան­ցած աշ­նա­նից սկսված, ի­րա­կա­նութ­յուն են դառ­նում: Այ­սինքն, ե­թե մեկ տա­րի ա­ռաջ նի­կոլ­յան իշ­խա­նա­խում­բը հպար­տա­նում էր տնտե­սա­կան ա­ճի ցնցող ցու­ցա­նիշ­նե­րով, ա­պա մո­տա­վո­րա­պես ան­ցած աշ­նա­նից սկսած նկատ­վում էր ա­ճի տեմ­պե­րի դի­նա­մի­կա­յի ան­կում: Դա հու­շում էր, որ աս­տի­ճա­նա­բար մտնե­լու ենք խո­րը անկ­ման փուլ, եւ այս պա­հին հենց դա է, որ ի­րա­կա­նութ­յուն է դար­ձել:

Այդ խայ­տա­ռակ ի­րա­վի­ճա­կը փաս­տում է հենց պաշ­տո­նա­կան վի­ճա­կագ­րութ­յու­նը, ո­րը թեեւ «հան­ցա­վոր նախ­կին­նե­րի» ժա­մա­նակ էլ մի բան չէր, բայց Նի­կո­լի օ­րոք իս­կա­կան թվան­կար­չա­կան գլուխ­գոր­ծոց­ներ է ստեղ­ծում: Բայց դրա­նով հան­դերձ էլ, ի­րա­վի­ճա­կը կա­տաստ­րո­ֆա­յից էլ այն կողմ է: Ու դա միայն խո­րա­ցող բնույթ ու­նի: Այս­պես, ե­թե այս տար­վա հուն­վա­րին վի­ճա­կա­գիր­նե­րը ներ­կա­յաց­րել են տնտե­սա­կան ակ­տի­վութ­յան ցու­ցա­նի­շի 7,1 տո­կոս աճ` ան­ցած տար­վա հուն­վա­րի հա­մե­մատ, ա­պա փետր­վա­րին այն ըն­դա­մե­նը 1,5 տո­կոս է: Այդ ցու­ցա­նի­շը, ինք­նին, ոչ մի բան չա­սող թիվ է: Բայց այն հիմք է տա­լիս են­թադ­րե­լու, որ ու­նենք ՀՆԱ-ի էա­կան ան­կում, ո­րը պարզ կդառ­նա ա­ռա­ջին ե­ռամս­յա­կի կտրված­քով:

Չ­նա­յած, մյուս էա­կան ցու­ցա­նիշ­նե­րը եւս խո­սում են, որ ՀՆԱ-ի էա­կան անկ­ման մա­սին են­թադ­րութ­յու­նը մեր­կա­պա­րա­նոց չէ: Մաս­նա­վո­րա­պես, հուն­վա­րին ու­նե­ցել ենք արդ­յու­նա­բե­րա­կան ար­տադ­րան­քի 10,4 տո­կոս ան­կում, ո­րը փետր­վա­րին հա­սել է 26,6 տո­կո­սի: Պատ­կե­րաց­րեք` կորց­րել ենք արդ­յու­նա­բե­րութ­յան ¼-ը: Տար­վա եր­կու ա­միս­նե­րի դրութ­յամբ ան­կու­մը մոտ 20 տո­կոս է: Սա պե­տութ­յան հա­մար բազ­մա­պա­տիկ ան­գամ վատ է, քան Վ­րաս­տա­նից 6:1 հաշ­վով պար­տութ­յու­նը: Բայց ե­թե այս ի­րա­վի­ճա­կում գո­նե խո­սում են Ֆուտ­բո­լի ֆե­դե­րա­ցիա­յի վայ ղե­կա­վա­րին փո­խե­լու մա­սին, ա­պա է­կո­նո­մի­կա­յի նա­խա­րար Գ­ևորգ Պա­պո­յա­նը հե­րիք չէ իր հա­մար դինջ-դինջ նստած է, դեռ մի բան էլ օ­րերս լեզ­վին էր տա­լիս, թե` ան­ցած տա­րի Հա­յաս­տա­նում ար­ձա­նագր­վել է բարձր տնտե­սա­կան աճ: Բա այդ դեպ­քում 20 տո­կո­սա­նոց սու­պե­րան­կու­մը որ­տե­ղի՞ց է:

Չ­նա­յած, Պա­պո­յա­նը վեր­ջերս վա­զել էր Մոսկ­վա, ու­նե­ցել է ո­րոշ հան­դի­պում­ներ ռու­սա­կան կա­ռա­վա­րութ­յան ան­դամ­նե­րի հետ, եւ դա ար­դեն իսկ ցույց է տա­լիս, թե նրա գո­վազ­դած ան­ցած տար­վա ա­ճի ար­մատ­նե­րը որ­տեղ են: Ման­րա­մաս­նենք: Ե­թե մեկ տա­րի ա­ռաջ Հա­յաս­տա­նի ար­տա­հա­նում-ներ­մուծ­ման աճն ան­գամ­նե­րով էին հաշ­վում, եւ դա բա­ցա­ռա­պես Ռու­սաս­տա­նից ոս­կի եւ նման այլ բա­ներ տա­նել-բե­րե­լու հաշ­վին, ո­րը ո­րո­շա­կի մա­նի­պուլ­յա­ցիա­նե­րի արդ­յուն­քում դառ­նում էր նաեւ տնտե­սութ­յան եւ ՀՆԱ-ի աճ, ա­պա այս տար­վա հուն­վար-փետր­վա­րին ու­նե­ցել ենք ար­տա­հան­ման մոտ 60, ներ­մուծ­ման`մոտ 46 տո­կոս ան­կում: Պատ­ճա­ռը ե­րե­ւի պետք չէ բա­ցատ­րել` Նի­կո­լի ա­սա­ծով, ան­կախ եր­կիր ենք, ու­զե­նանք` ողջ ար­տա­հա­նում-ներ­մու­ծու­մից էլ կհրա­ժար­վենք, միայն թե իշ­խող խուն­տան եւ դրան կցված Զա­վե­նի­չը Եվ­րո­պա խա­ղան: Արդ­յուն­քում, ան­ցած տար­վա աշ­նա­նից սկսե­ցին քիչ-քիչ խո­ղո­վակ­նե­րը փա­կել, թե լավ, գնա­ցեք, թող Եվ­րո­պան օգ­նի: Եվ­րո­պան էլ, ի­հար­կե, դեռ Հա­յաս­տա­նի լեռ­նե­րը բարձ­րա­նալ չի սո­վո­րել: Ու քա­նի որ այս նո­րե­րը տնտե­սութ­յուն զար­գաց­նե­լու մա­սին ան­գամ հե­ռա­վոր պատ­կե­րա­ցում չու­նեն (դա էլ լեզ­վին տալ չէ, որ փայ­լուն կեր­պով ա­նեն), տնտե­սութ­յու­նը հայտն­վել է այս սատ­կած վի­ճա­կում:

­Լավ է, ու­նեն նման հմուտ վի­ճա­կագ­րութ­յուն. ներ­քին ա­ռեւտ­րի, ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի, շի­նա­րա­րութ­յան ո­լորտ­նե­րում մի քիչ գե­ղե­ցիկ թվեր են ներ­կա­յաց­րել, ու տար­վա ա­ռա­ջին եր­կու ա­միս­նե­րին տնտե­սա­կան ակ­տի­վութ­յան այն «խալ­տու­րա» ցու­ցա­նի­շի մի 4 տո­կոս ա­ճը պատ­րաստ է: Բայց բնա­կան է, որ դրա­նով «փոր չի կշտա­նա». Եր­կի­րը կե­րակ­րողն արդ­յու­նա­բե­րութ­յունն ու գյու­ղատն­տե­սութ­յունն են, ու այս­տեղ կա­տաստ­րո­ֆիկ ան­կում­նե­րը փաստ են:

Արդ­յուն­քում, բյու­ջեի խնդիր ո­րե­ւէ կերպ չի լուծ­վում: Ս­տիպ­ված նստել են ան­գամ ա­մե­նա­վեր­ջին «կա­նա­չի ծա­խո­ղի» վզին, բայց դա բե­րում է նրան, որ մար­դիկ սկսել են հա­մա­տա­րած հրա­ժար­վել մանր-մունր բիզ­նես­նե­րից: Մ­նում է վարկ վերց­նեն, որ մնա­ցած վար­կե­րը փա­կեն, չնա­յած` ար­դեն վարկ տվող էլ չկա:

­Կարճ ա­սած, իս­կա­կան «Նի­կոլ վար­չա­պետ» վի­ճա­կում ենք: Չ­նա­յած Նի­կո­լին, տա­րաբ­նույթ պա­պո­յան­նե­րին ի՞նչ կա. հենց ճար գտան, «հայ դե Փա­րի­զը» պատ­րաստ է: Եր­կիրն է ոչն­չա­նում, սա է ան­լու­ծե­լի դար­ձող խնդի­րը: