«Մուրացկանին տալիս են անկելանոց, բայց ոչ՝ անկախ Հայրենիք»

Նիկոլ Փաշինյանն անթաքույց ջղաձգումների մեջ է: 24 ժամվա ընթացքում նա երեք անգամ նույնաբովանդակ գրառումներով է հանդես եկել: Մեկ գրում է, թե Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության համաձայնագրի նախագիծը համաձայնեցված է եւ սպասում է ստորագրման։ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւին էլ առաջարկում է սկսել խորհրդակցություններ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության համաձայնագրի համաձայնեցված նախագծի ստորագրման շուրջ։ Մեկ ասում է, որ հստակ հանձնարարական է տվել Պաշտպանության նախարարությանը՝ հրադադարի ռեժիմի ոչ մի խախտում չանել, որովհետեւ Հայաստանը գնում է խաղաղության եւ ոչ թե` պատերազմի։ Մեկ կրկնում է, որ ինքը պատրաստ է իր ստորագրությունը դնել այդ փաստաթղթի ներքո։

Որ ճար ունենար, Փաշինյան Նիկոլը մի հատ էլ կասեր՝ լավ էլի, խնդրում եմ, աղաչում եմ, պաղատում եմ, ամեն ինչին համաձայնում եմ, մենակ թե, ստորագրվի այդ թղթի կտորը: Մեծն Գարեգին Նժդեհը կասեր. «Մուրացկանին տալիս են անկելանոց, բայց ոչ՝ անկախ հայրենիք։ Անորակելի է մուրացկանությունը քաղաքականության մեջ»։ Իսկ մեր օրերում «Հայատյացությունը Ադրբեջանի պետական գաղափարախոսության հիմքում» գիտական աշխատության հեղինակ, ադրբեջանագետ Գառնիկ Դավթյանն ընդգծում է. «Եթե «խաղաղություն» բառը լեզու ունենար, ապա մի հազար անգամ քրեական հետապնդման էր ենթարկվել՝ օրվա թրքահպատակ իշխանություններին «նախշուն» բառերով բնորոշելու համար։ Ադրբեջանական խաղաղությունն ունի հետեւյալ տեսքը՝ նվաստացած, հայաթափված, առանց իրավունքների, խոշտանգված, պղծված, բռնաբարված Հայաստան.... »:

Ընդ որում՝ մինչ Նիկոլ Փաշինյանի հետ ձեն ձենի տված մի հատ էլ կառավարության աշխատակազմի ղեկավար Արայիկ Հարությունյանն է գրում, որ «Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության համաձայնագրի նախագիծը համաձայնեցված է եւ սպասում է ստորագրման», իսկ ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ Սարգիս Խանդանյանը հայտարարում է, թե Ադրբեջանի Միլի մեջլիսի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահին առաջարկել է հանձնաժողովների հանդիպում անցկացնել՝  միջպետական հարաբերությունների հաստատման մասին համաձայնագրի նախագծի շուրջ, Ադրբեջանը շարունակում է 24/7 ռեժիմով ապատեղեկատվություն տարածել, թե ՀՀ ԶՈՒ ստորաբաժանումները կրակ են բացել ադրբեջանական դիրքերի ուղղությամբ: Այո՛, Նիկոլն ու Ալիեւը շարունակում են սինխրոն գործել. առաջինն ամեն կերպ փորձում է ժողովրդի վզին փաթաթել մի փաստաթուղթ, որի բովանդակությունը դեռ անհայտ է, երկրորդը՝ ահաբեկում է, որ եթե չստորագրվի, պատերազմ կլինի:

ԻՆՉ ԽՆԴԻՐ Է ԼՈՒԾՈՒՄ ՆԻԿՈԼԸ՝ «ԽԱՂԱՂՈՒԹՅԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ» ԶԱՌԱՆՑԵԼՈՎ

Ակնհայտ է, որ այս պայմանագրի ստորագրումը խաղաղություն չի բերելու, ավելին՝ ընդհանրապես անհասկանալի է՝ ի՞նչ խաղաղություն կարող է կնքվել Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ, երբ այս երկու հանրապետությունները պաշտոնապես պատերազմի մեջ երբեք էլ չեն եղել: Էլ չասենք, որ 2020 թվականից սկսած՝ Հայաստանն ընդհանրապես ձեռքերը լվացել էր Արցախից ու ԼՂ հակամարտությունից: Կամ՝ հիմա ի՞նչ փոխադարձ սահմանների ճանաչման մասին խոսք կարող է լինել, երբ հենց Նիկոլ Փաշինյանն էր մատի փաթաթան սարքել, թե այն ճանաչվել է 1991 թվականին՝ Ալմա Աթայի հռչակագրով: Սա նույնն է, որ կառավարությունը երեկ որոշում է ընդունում Թուրքիայի հետ սահմանը «Մարգարա»-ի անցակետով 10 օրով բացելու վերաբերյալ, կարծես մենք էինք փակել, մենք մեզ շրջափակման մեջ էինք դրել, հիմա էլ բացում ենք:

Ինչեւէ, վերադառնալով Փաշինյան Նիկոլի «խաղաղության պայմանագրի» շուրջ զառանցանքներին,  նկատենք, որ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին ստորագրված եռակողմ փաստաթուղթն ավելի նման էր խաղաղության պայմանագրի, որտեղ կոնկրետ կային կետեր, թե փոխադարձության սկզբունքով ինչ քայլեր պետք է արվեն, ու ամենակարեւորը՝ կար կետ գերիների վերադարձի ու արցախահայության Արցախ հետ դարձի վերաբերյալ: Այս համաձայնագիրը կյանքի չկոչվեց, մինչդեռ հիմա գլխակորույս պրոպագանդվում է մի փաստաթուղթ, որի մեջ առկա կետերի մասին միայն ենթադրություններ են ու գուշակություններ: Բայց Փաշինյանի ինչի՞ն է պետք այս փաստաթուղթը:

Նիկոլ Փաշինյանը հասկանում է, որ մարտի 30-ին սկսվելու է իր իշխանության վերջի սկիզբը, երբ Գյումրիի ավագանու ընտրությունները ցույց կտան, որ այլեւս նա վարկանիշ չունի, այլեւս չի կարող որոշումներ ընդունել մի ողջ ազգի անունից: Հետեւապես, նա իր իշխանավարումը երկարաձգելու մեկ ճանապարհ ունի՝  մի ստորագրված փաստաթուղթ դեմ տալ ժողովրդին ու ներկայացնել, թե դրանով փրկել է ազգին նոր պատերազմից: Իսկ մինչ այդ, պետք է զսպել ընդդիմության հնարավոր բողոքի նոր ալիքը, որն ինչքան էլ պառակտված ու անկազմակերպ լինի, այս անգամ մեծ է հավանականությունը, որ սրբելու է տանի նիկոլական իշխանությանը, որովհետեւ այլեւս շարքային քաղաքացուն դժվար է խաբել ֆանառիկներով զբոսանքներով:

Իսկ ներքաղաքական առաջիկա պրոցեսները զսպելու հարցում Փաշինյան Նիկոլին լիովին սատարում է Ադրբեջանը, որովհետեւ Ալիեւին էլ պետք է ընդամենը մի արձանագրված ու ստորագրված թուղթ, որտեղ Հայաստանի դե յուրե ղեկավարը կընդունի, որ «Արցախը Ադրբեջան է եւ վերջ»: Ընդ որում՝ շտապում են երկուստեք, որովհետեւ երբ ՌԴ եւ ԱՄՆ-ի նախագահները սկսեն քննարկել Հարավային Կովկասի հարցը, այլեւս որեւէ մեկին հետաքրքիր չի լինի, թե ինչ են մտածում կամ ուզում Նիկոլն ու Իլհամը: Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկին ձեզ օրինակ: Ուստի՝ տեղի է ունենում պարզ հաշվարկ՝ Ալիեւը լարում է իրավիճակը սահմանին, ընդդիմությանը լռեցնում են՝ սպառնալով, թե ցույց անեք` պատերազմ կլինի:

ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԼՈՒԾՎԱԾ ՉԷ

Ի դեպ, Նիկոլ Փաշինյանի սոցցանցերում արված գրառումները խաղաղության վերաբերյալ, քանի որ չեն տալիս արդյունք, ու ոչ ոք դրան չի հավատում, նա նաեւ դրսից տղա է բերել: Նիկոլի հայրենի Իջեւանում ասուլիսով հանդես եկավ ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենը: Մի հատ էլ նա ողջունեց Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ ձեռք բերված համաձայնությունը։ Բայց անգամ Ռասմուսենն է ակնարկում, որ այդ պայմանագրի ստորագրումը միֆ է:

«Մեծ է հավանականությունը, որ Ադրբեջանը կփորձի հետաձգել խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը», - նշել է նա:

Այս ֆոնին ուշագրավ իրադարձություններ են տեղի ունենում այլ հարթությունում: Շվեյցարիայի Դաշնային ժողովի վերին պալատի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի հայերի վերադարձին վերաբերող նախագիծ է ընդունվել:

Հիմք ընդունելով շվեյցարական խորհրդարանի կողմից վերը նշված փաստաթուղթը՝ Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության Գործադիր մարմինն արձանագրում է. «Ի հակառակ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի գործող իշխանությունների հայտարարություններին՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը լուծված չէ: Լեռնային Ղարաբաղի հայությունը ենթարկվել է ցեղասպանական գործողության՝ էթնիկ զտման: Մինչեւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գործունեության վերականգնումը խնդրի լուծմանն ուղղված լրացուցիչ ձեւաչափերը կարող են իրենց նպաստը բերել կարգավորման հարցում: Ադրբեջանի իշխանությունների նկատմամբ միջազգային ճնշում գործադրելու հնարավորությունները եւ հիմքերը առկա են, սակայն Հայաստանի գործող վարչախումբը դիտավորյալ այդ գործիքակազմից չի օգտվում: Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդիրը որեւէ կերպ չի արծարծվում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ «խաղաղության համաձայնագրի» շրջանակներում, ինչը օրվա կառավարիչների միակողմանի զիջողականության հերթական դրսեւորումն է»:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ