Ոչ մեկը սին հույսեր թող չփայփայի, մտածելու ցանկություն չունեցող մարդիկ կրկին այս իշխանությանն ընտրելու են. Լոքմագյոզյան

Հայաստան-Ադրբեջան հնարավոր, այսպես կոչված, խաղաղության պայմանագրի կնքման, ինչպես նաեւ տարածաշրջանային այլ հարցերի շուրջ, «Իրավունք TV»-ի տաղավարում զրուցել ենք Միջինարեւելյան ուսումնասիրությունների կենտրոնի տնօրեն, թուրքագետ ՏԻՐԱՆ ԼՈՔՄԱԳՅՈԶՅԱՆԻ հետ:

«ԱՐՑԱԽԸ ԿՈՐԾԱՆՎԵՑ, ՀԻՄԱ ՔԱՆԴՈՒՄ ԵՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ»

— Ձեր գնահատմամբ՝ ինչպիսի՞ փուլում են գտնվում հայ-ադրբեջանական հնարավոր, այսպես կոչված, խաղաղության պայմանագրի շուրջ քննարկումները:

— Նախ ասեմ, որ մեր այսօրվա իշխանությունը, որը մինչ այժմ կա եւ դեռեւս ժամանակ ունի մինչեւ 2026 թվականը, փորձելու է իր վրա դրված պարտականությունն ավարտին հասցնել: Իսկ ի՞նչ է այդ պարտականությունը: Ես ինքս եւս բազմիցս շեշտել եմ, որ դա Հայաստանի կործանումն է: Սկզբնական շրջանում կարծում էի, որ հիմնական խնդիրը Արցախի հանձնումն է, սակայն հետո տեսա, որ՝ ոչ, խնդիրը միայն Արցախի կործանումը չէ, այլ անգամ կարելի է ասել, որ Արցախի կործանումը՝ դա հենց Հայաստանի կործանման մի հանգրվանն էր (բայց կարեւոր հանգրվանն էր): Չէ որ մինչեւ Արցախը չկործանեին, Հայաստանը չէին կարող կործանել: 
Այո՛, Արցախը կործանվեց եւ, ինչպես տեսնում ենք, թե՛ կրթական առումով, թե՛ մշակութային եւ այլ առումներով քանդում են Հայաստանը: Անգամ ցեղասպանությանն են դիպչում, պահանջատիրությանը, Արարատ լեռանը եւ այլն: Մեր բոլոր ազգային հերոսներին են նսեմացնում, մեր բանակը նսեմացրին եւ դեռեւս շարունակում են կրկին նույն կերպով իրենց այդ գործունեությունը, ինչպես նաեւ պահանջներն են կատարում` թե՛ Ադրբեջանի, թե՛ Թուրքիայի: Ի դեպ, այնպիսի պահանջներ, որոնք Թուրքիան շուրջ 30 տարի դնում էր մեր առջեւ, բայց մենք չէինք ընդունում դրանք: Այո՛, այսօր մեր իշխանությունները այդ ամենը մեծ ջանասիրությամբ առաջ են տանում (խոսքն իրենց վարած քաղաքականության մասին է): 

— Պարոն Լոքմագյոզյան, իսկ մի փոքր եթե փակագծերը բացենք, ապա ինչի՞ մասին է խոսքը:

— Տեսեք, մինչեւ 2026 թվականն իրենք ժամանակ ունեն: Չնայած դրան` նաեւ կարծիքներ կան, որ կարող է իրենք վաղաժամ ընտրությունների գնան: Սակայն  կարծում եմ, որ եթե իրենք համոզված լինեն, որ մինչ 2026 թվականը՝ իրենց պաշտոնավարման ժամանակահատվածը, հասցնեն այդ ամեն ինչը, ապա չեն անի վաղաժամ ընտրություն: Բայց եթե տեսնեն նաեւ այն, որ իրենք չեն հասցնում այդ ժամանակահատվածի մեջ ավարտել իրենց ծրագրած քայլերը՝ կարող է գնան նաեւ վաղաժամ ընտրությունների եւ ժամանակ շահեն: Ինչո՞ւ, որովհետեւ հաստատ իրենք կընտրվեն նորից: 
Այսօր իրենք վաղաժամ ընտրություն հայտարարեն՝ իրենք ընտրվելու են: Ոչ մեկը սին հույսեր չփայփայեն, թե ժողովուրդն իրենցից հոգնել է եւ այլն: Այո՛, շատերը՝ հատկապես այդ 600,000-ից շատերն արդեն փոշմանել են, սակայն տեսեք, թե ինչի՞ համար են փոշմանել այդ մարդիկ եւ բողոքի ցույցերին նաեւ ուշադրություն դարձրեք: Ինչի՞ համար են բողոքի ցույցերը: Բոլոր ցույցերը, ինչեր կատարվել են (մի քանիսից բացի) քաղաքական կուսակցությունների կողմից կամ նաեւ սրբազանի կողմից կատարված այդ բողոքի ցույցերից բացի՝ տեղական բնույթ ունեն: Եվ ոչ միայն տեղական բնույթ ունեն, այլ նաեւ ինչ-որ հարցի հետ են կապված (պատերազմից հետոյի մասին ենք խոսում): Պատերազմի հետ կապված, կորուստների հետ կապված՝ թե՛ մարդկային, թե՛ տարածաշրջանային, այդպիսի ցույց չի եղել Հայաստանում՝ բացի սրբազանից եւ քաղաքական կուսակցություններից: 
Մենք շատ լավ տեսնում ենք այն չարչիներին, որոնք Թուրքիա են գնում ու գալիս, այնտեղից ապրանքներ են բերում, սա էլ բոլորովին այլ խնդիր է: Այդտեղ հարց է, թե ի՞նչ պայմաններով են անում այդ ամենը: Սրանց հարկային տոկոսը 5 տոկոսով ավելացավ՝ փողոց են դուրս եկել: Մինչեւ այդ՝ 5000 զոհ էինք տվել, 5000 նահատակ ունեցանք՝ նրանցից ոչ մեկը չխոսեց, իսկ իրենց շահույթի 5 տոկոսի համար փողոց են դուրս գալիս: Նույնն էլ, օրինակ, Սեւանի ձկնորսները: 5000 նահատակ տվեցին, եւ քար լռություն էր, բոլորը նիկոլական էին, բայց հենց, որ իրենց ձկան որսին կպան՝ սեւանցիները դուրս եկան եւ այսպես շարունակ: 

«ԱԴՐԲԵՋԱՆԸ ՓՈՐՁԵԼՈՒ Է ԻՐ ԳՈՐԾԵՐՆ ԱՎԱՐՏԻՆ ՀԱՍՑՆԵԼ»

— Իսկ այստեղից ի՞նչ հետեւությունների կարելի է գալ, պարոն Լոքմագյոզյան:

— Այսինքն, մենք տեսնում ենք, որ այս ժողովուրդը՝ ոչ թե հակաիշխանական է դարձած այսօրվա իշխանությունների դեմ, այլ եթե իր փորին ես կպնում կամ ուղղակի իր ստամոքսին են կպնում՝ այն ժամանակ արդեն ձայն է հանում: Եթե ասես, որ` լավ,  կթողնենք քեզ եւ կտեսնեք, որ եթե ընտրություն լինի՝ իշխանությունը ինչ-որ լավացումներ է անելու: Ասենք, ձկան հետ կապված կամ այդ հինգ տոկոսի հետ կապված՝ բոլորը հանգիստ եւ գոհ են լինելու: 
Այդ պատճառով՝ թող ոչ մեկը հույս չունենա, որ այս 600.000 թիվը շատ կփոխվի: Գուցե մի քիչ փոխվի, սակայն, այնուամենայնիվ, այդ մտածելու ցանկություն չունեցող մարդիկ կրկին այս իշխանությանն ընտրելու են եւ մի մեծ զանգված ունեն, որ իրենք իրենց ավելի լավի տեղ են դրել: Իբրեւ թե, իրենք մտածում են, այնինչ իրենք ընդհանրապես մտածող չեն, մյուսների նման են: Սակայն իրենք այլ մոտեցում ունեն եւ կարծում են, որ ոչ մեկը լավը չէ, եւ իրենք ընդհանրապես չեն գնում ընտրությանը: Բայց չգնալով նաեւ ընտրությանը՝ իրականում դու ընտրում ես ինչ-որ մեկին եւ ոչ ձեռնտու մեկին: Բայց նրանք այն մարդիկ են, որոնց համար ի՞նչ ազգ, ի՞նչ պետություն, ի՞նչ երկիր: Կարող է, օրինակ, ինչ-որ մի գերմանացի կին գա, եւ նրանք այդ գերմանացու հետ ամուսնանան, որպեսզի Գերմանիա գնան եւ պատրաստ են նրան, որ Հայաստանը եթե վատ լինի, ապա կգնան եւ այլ տեղ կապրեն: Հենց այդպես մտածող մարդիկ են նրանք: 
Ցավոք սրտի, հենց այդպես մտածող մարդկանց պատճառով մենք տուժում ենք, հայ ազգը տուժում է, Հայաստանի լավ լինելը ցանկացող մարդիկ տուժում են: Մեր իրականությունում կան այնպիսի մարդիկ, որոնց ստամոքսի եւ ուղեղի աշխատանքը հակառակն է, եւ նրանք միայն ստամոքսի մասին են մտածում: Եթե նրանց ստամոքսին չկպար, ապա ամեն ինչ լավ է: Իր եւ՛ հողը վերցրու, եւ՛ երեխային վերցրու, իր կնոջը վերցրու, միայն թե, իր ստամոքսին մի կպիր: Սա է վիճակը Հայաստանի: Ադրբեջանի հետ կապված՝ իրենք փորձելու են իրենց գործերն ավարտին հասցնել:    

                                    
ԴԻԱՆԱ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ