Խորքային կառավարությունը կարող է եւս մեկ մահափորձ կատարել Թրամփի դեմ. Գագիկ Հարությունյան

Ըստ ամերիկյան Bloomberg պարբերականի` Սաուդյան Արաբիայի մայրաքաղաքում ռուսական եւ ամերիկյան պատվիրակությունների միջեւ բանակցությունները «կարող են ճանապարհ հարթել» երկու նախագահների հանդիպման համար արդեն հաջորդ շաբաթ: Ի դեպ, բանակցություններին ներկա ՌԴ նախագահի օգնական Յուրի Ուշակովն արդեն իսկ հայտնել է, որ պատվիրակությունները, ի թիվս այլ հարցերի, կքննարկեն երկու նախագահների հնարավոր հանդիպումը։ «Գլխավորը մեր եւ Վաշինգտոնի միջեւ հարաբերությունների իրական նորմալացում սկսելն է»,- նշել է նա: Հիշեցնենք, որ ռուս-ամերիկյան բանակցությունների մեկնարկին նախորդել էր Թրամփ-Պուտին հեռախոսազրույցը, ինչի վերաբերյալ «Իրավունք»-ը զրուցել է Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր Միության» շարժման վերլուծական-քաղաքագիտական հանձնախմբի ղեկավար, քաղաքագետ ԳԱԳԻԿ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԻ հետ:

— Ի՞նչ կարելի է սպասել հեռախոսազրույցից հետո՝ Պուտին-Թրամփ հնարավոր հանդիպումից՝ թե՛ տարածաշրջանի, թե՛ աշխարհաքաղաքական առումով:

— Դա թերեւս ամենակարեւոր եւ, միեւնույն ժամանակ, նաեւ հրատապ հարցերից մեկն է համաշխարհային տեղեկատվական դաշտում: Ես կարող եմ ասել, որ հեռախոսազրույցն արդեն իսկ քայլ էր՝ նոր աշխարհակարգ ստեղծելու ուղղությամբ, որովհետեւ ստացվում է այնպես, որ, փաստորեն, եթե մաղենք Թրամփի եւ Պուտինի ասածները, ապա կարող ենք ասել, որ խոսքն այն մասին է, որ ինչ-որ մի նոր աշխարհ են ստեղծել, որն իր մեջ ներառում է Միացյալ Նահանգները, Չինաստանն ու Ռուսաստանը: Ընդ որում՝ բազմաբեւեռ աշխարհն այս երեքով չի սահմանափակվում: Կան նոր ուժեր, որոնք ցանկանում են դառնալ այդ բազմաբեւեռի անդամ: Այդ ամենում մենք շատ լավ տեսնում ենք նաեւ այն, որ ներառված չէ մահմեդական հանրությունը, եւ այդ դերակատարումը բոլոր տվյալների համաձայն՝ իր վրա է ուզում վերցնել Թուրքիան, որը ցանկանում է ստեղծել նոր Թուրանը, որն ինչ-որ տեղ ուղղված էր ե՛ւ Չինաստանի, ե՛ւ Ռուսաստանի դեմ, ե՛ւ, իհարկե, առաջին հերթին մեր դեմ:

Իհարկե, կա նաեւ եւս մի կայսրություն, որը սահմաններ չունի: Դա Իսրայելն է: Ձեր ուշադրությունն եմ հրավիրում Իսրայելի վարչապետ Նեթանյահուի կողմից կատարած վերջին հայտարարությունների ուղղությամբ, որոնք վերահաստատեցին, որ այժմ Իսրայելի համար անգամ հիմնական հակառակորդը ոչ թե Իրանն է, այլ՝ Թուրքիան: Այստեղ մենք պետք է հասկանանք, որ հրեաները, փաստորեն, նույնպես կայսրություն են: Նրանք ամբողջ աշխարհով մեկ ունեն մեծ ազդեցություն գրեթե բոլոր կառավարությունների վրա, բոլոր տնտեսական խնդիրների վրա:

Այդպիսով, միեւնույն ժամանակ, Թուրքիան միշտ համարվում էր Միացյալ Նահանգների, այսպես ասած, կծան շունը, որին իր շղթաներից բաց էին թողնում հենց նրա վրա, ում, որ հարկ էին համարում: Հիմա Թուրքիան որոշել է մի փոքր ավելի ինքնուրույն խաղ խաղալ եւ նրա վրա դրել են եւս մի հսկիչ, եւ դա Իսրայելն է, որի շուրջ Նեթանյահուն ասաց, որ այժմ իրենց հիմնական թշնամին հանդիսանում է Թուրքիան:

Այս ամենի ֆոնին, բոլոր դեպքերում, պետք է շատ դրական նայենք Պուտին-Թրամփ հեռախոսազրույցին: Այստեղ մի մեծ վտանգ կա, որ, այսպես կոչված, խորքային, գլոբալ կառավարությունը, որոնք ոչ միայն Միացյալ Նահանգներում են շատ ազդեցիկ, այլ ամբողջ աշխարհով մեկ, կարող է եւս մեկ մահափորձ կատարել Թրամփի դեմ: Մինչդեռ դատելով նրա մյունխենյան ելույթներից՝ կարելի է ասել, որ շատ խելամիտ եւ հասկացող անձնավորություն է: Համենայնդեպս, նման տպավորություններ են ստեղծվում, եւ դա դրական է, քանի որ, փաստորեն, Թրամփը լինելով բիզնեսմեն եւ քաղաքական գործիչ՝ փորձում է մի փոքր կարգավորել բոլորովին քաոտիկ իրավիճակում գտնվող աշխարհը, որը ստեղծել են ուժերը, որից USAID-ի նման կազմակերպություններն էին օգտվում: Նա փորձում է մի փոքր ավելի ընդունելի դարձնել այս աշխարհը:

— Իսկ ի՞նչ կասեք այն մասին, որ ԱՄՆ նորընտիր նախագահը պաշտոնավարման առաջին իսկ օրերին հայտարարություններ արեց կոնկրետ Կանադայի դեմ:

— Այն հայտարարությունները, որոնք Թրամփը արեց՝ ուղղված Կանադայի դեմ, ուղղված են Գրելանդիան վերցնելուն եւ նաեւ Մեքսիկայի դեմ: Դրանք վկայում են այն մասին, որ այժմ Միացյալ Նահանգների նոր իշխանությունը, որն ունի 33 միլիոնից ավել պարտք եւ գտնվում է բավական ծանր վիճակում (անգամ՝ տնտեսապես) փորձում են առավել իրատես լինել եւ հիմնականում կենտրոնանալ իրենց աշխարհագրական տարածքների վրա՝ հսկողությունը ուժեղացնելու եւ այլ հարցերի համար: Սա ավելի ակտիվ պաշտպանողական քաղաքականություն է, որը Թրամփը վարում է, եւ Ռուսաստանը դեմ չէ դրան, որովհետեւ նաեւ դառնում է Եվրասիական, այսպես ասած, կայսրություն, որպես այդպիսին վերականգնում է իր բոլոր իրավունքները: Ուղղակի մեկ տարբերությամբ՝ այն է, թե Ռուսաստանի ուժեղությունն ու թուլությունը ինչո՞ւմն է:

Ռուսաստանը միակ բազմազգ կայսրությունն է, մնացած բոլորը շատ միատարր են այդ առումով, բայց կարողանում է քաղաքակրթորեն բոլորին միաբանել, այդ թվում նաեւ, օրինակ, մահմեդականներին, բուդդիստներին եւ այլն: Մնում է տեսնենք, թե ինչով այս ամենը կավարտվի: Բայց, ամեն դեպքում, կարծես թե, դրական քայլեր էին եւ այս շաբաթվանից արդեն սկսելու են Սաուդյան Արաբիայում Միացյալ Նահանգների եւ Ռուսաստանի ներկայացուցիչները քննարկել խնդիրները՝ առանց եվրոպական միջնորդների (առայժմ՝ առանց Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկու): Տեսնենք, թե ինչպիսի արդյունք դա կտա:

ԴԻԱՆԱ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ