ՌՈՒՍ-ԹՐԱՄՓՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱԿԱՍՈՒԹՅՈՒՆԸ ԻՐԱՆՆ Է

­Շա­րու­նա­կում է հա­մաշ­խար­հա­յին ա­ռաջ­նա­յին օ­րա­կար­գում մնալ հար­ցը, թե, ի վեր­ջո, լի­նե­լո՞ւ է Պու­տին-Թ­րամփ գա­գա­թա­ժո­ղով: Եվ դա տրա­մա­բա­նա­կան է, քանր որ, ինչ­պես քա­նիցս ենք պնդել, եւ դա հի­մա ակն­հայտ է, նման գա­գա­թա­ժո­ղո­վը, ըստ էութ­յան, դառ­նա­լու է «երկ­րորդ Պոտս­դամ», այլ ոչ թե կի­զա­կիտ­վե­լու է բա­ցա­ռա­պես ուկ­րաի­նա­կան թե­մա­յի վրա:

­Բայց ա­հա, այս կա­պակ­ցութ­յամբ դեռ միայն հա­կա­սա­կան հայ­տա­րա­րութ­յուն­ներ են գա­լիս: Այս­պես, թեեւ Թ­րամ­փը պար­բե­րա­բար ա­մե­նա­լա­վա­տե­սա­կան հայ­տա­րա­րութ­յուն­ներն է հնչեց­նում, բայց նաեւ օ­րերս Ս­պի­տակ տու­նը հա­վաս­տիաց­նում էր, թե դեռ շատ շուտ է այդ հան­դիպ­ման մա­սին խո­սե­լը: Հա­ջոր­դեց Թ­րամ­փի այլ լա­վա­տե­սա­կան հայ­տա­րա­րութ­յուն­ներ, բայց նաեւ, որ վե­րա­կանգն­վում է Ուկ­րաի­նա զեն­քի մա­տա­կա­րա­րու­մը: Ճիշտ է, դեռ Բայ­դե­նի ժա­մա­նակ­նե­րի հատ­կա­ցում­նե­րով, բայց ե­թե խիստ ան­հար­ժեշ­տութ­յուն լի­ներ, դա էլ կփակ­վեր: Ա­ռա­վել եւս, որ ռու­սա­կան աղբ­յուր­նե­րը սկսում են խո­սել հնա­րա­վոր նոր պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րի մա­սին: Մի խոս­քով, Պու­տին-Թրամփ գա­գա­թա­ժո­ղո­վի հար­ցում բա­վա­կա­նին խու­ճուճ ի­րա­վի­ճակ է:

­Բայց ա­մեն դեպ­քում, ռուս­նե­րը հաս­տա­տում են, որ առն­վազն նախ­նա­կան քննար­կում­ներ կան: Օ­րի­նակ, Լոն­դո­նում ռու­սա­կան դես­պա­նը դա ներ­կա­յաց­րեց, թե՝ նախ­նա­կան հստա­կե­ցում­ներ են մտցվում կող­մե­րի դիր­քորո­շում­նե­րի, պա­հանջ-ցան­կութ­յուն­նե­րի հար­ցում: Բայց ե­թե միայն սա լի­ներ, ԱՄՆ-ից ե­կող այդ բո­լոր տա­տա­նո­ղա­կան ե­րե­ւույթ­նե­րը պետք է որ չնկատ­վեին:

Իսկ ա­հա, մի շարք ար­ժա­նա­հա­վատ աղբ­յուր­ներ վստահ են, որ նախ­նա­կան քննար­կում­նե­րում մի շարք ա­ռանց­քա­յին հար­ցե­րի շուրջ Ռու­սաս­տա­նի եւ ԱՄՆ-ի ծրագ­րե­րում դեռ կան միան­գա­մայն լուրջ հա­կա­սութ­յուն­ներ, եւ Թ­րամ­փը փոր­ձում է իր դիր­քերն ամ­րաց­նել՝ օ­րա­կարգ բե­րե­լով նոր պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րի մա­սին խո­սակ­ցութ­յուն­ներ՝ որ­պես ճնշու­մա­յի մե­խա­նիզմ: Ա­սենք, ա­նուղ­ղա­կիո­րեն այդ մա­սին է խո­սում նաեւ NBC-ի այն տե­ղե­կութ­յու­նը, թե Թ­րամ­փի վար­չա­կազ­մը պա­ռակտ­վել է ուկ­րաի­նա­կան կար­գա­վոր­ման շուրջ կի­րառ­վող քա­ղա­քա­կան մո­տե­ցում­նե­րի հետ կապ­ված: Այն է՝ ԱՄՆ ազ­գա­յին անվ­տան­գութ­յան հար­ցե­րով խորհր­դա­կան եւ հա­տուկ բա­նագ­նաց Քիթ Քե­լո­գը կար­ծում է, որ ԱՄՆ-ը պետք է ու­ժե­ղաց­նի ճնշու­մը Ռու­սաս­տա­նի վրա: Բայց ա­հա վար­չա­կազ­մի մյուս ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներն այն տե­սա­կե­տին են, որ դա ըն­դա­մե­նը կվե­րած­վի Բայ­դե­նի կուր­սի կրկնութ­յան՝ ա­նընդ­հատ ա­վե­լա­ցող ճնշում, իսկ ի­րո­ղութ­յունն այն է, որ ռուս­նե­րը ռազ­մա­ճա­կատ­նե­րում ա­ռաջ են շարժ­վում, եւ շատ է մո­տե­ցել այն կրի­տի­կա­կան պա­հը, որ կա­րող են նաեւ հաս­նել խնդրի ռազ­մա­կան լուծ­ման: Պատ­կե­րա­վոր ա­սած, կա­րող ես Կիե­ւին եւս 100 տանկ տալ, բայց ե­թե այն­տեղ չկա 100 տան­կա­յին անձ­նա­կազմ, ա­պա այդ տեխ­նի­կան ո՞ւմ է պետք: Կարճ ա­սած, որ անհ­րա­ժեշտ է նվա­զեց­նել Ուկ­րաի­նա­յին տրա­մադր­վող օգ­նութ­յու­նը, Կիե­ւին պար­տադ­րե­լով, գնալ Մոսկ­վա­յի հա­մար քիչ թե շատ ըն­դու­նե­լի կար­գա­վոր­ման:

Մ­յուս կող­մից, Թ­րամ­փը մի պահ ո­գե­ւոր­վեց Ուկ­րաի­նա­յից հան­քա­յին ռե­սուրս­ներ, այդ թվում՝ հազ­վագ­յուտ մե­տաղ­ներ ստա­նա­լու հար­ցով: Բայց ա­հա պարզ­վում է, որ այս­տեղ էլ կա Զե­լենս­կու կող­մից փչված մեկ է­ժան փու­չիկ: Այ­սինքն, նման պա­շար­ներ ստա­նա­լը ոչ թե Թ­րամ­փի պա­հանջն էր, այլ դա նե­րառ­ված էր այն «հաղթա­նա­կի ծրագ­րում», որն ա­վե­լի վաղ Զե­լենս­կին ներ­կա­յաց­րել էր Բայ­դե­նին: Այդ­տեղ ու­ղիղ աս­վում է՝ հան­քա­յին ռե­սուրս­ներ՝ ռազ­մա­կան օգ­նութ­յան դի­մաց: Միայն թե Բայ­դե­նը, նաեւ նրա որ­դին, որ լավ տեղ­յակ են ուկ­րաի­նա­կան տնտե­սութ­յու­նից եւ այն­տե­ղից մի­լիարդ­ներ են քա­մել, ի­րա­կա­նում գի­տեն, թե խոսքն ին­չի մա­սին է: ՌԴ Հա­սա­րա­կա­կան պա­լա­տի ինք­նիշ­խա­նութ­յան հար­ցե­րով հանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ, Նոր տա­րա­ծաշր­ջան­նե­րի ին­տեգր­ման հա­մա­կար­գող խորհր­դի հա­մա­նա­խա­գահ Վ­լա­դի­միր Ռո­գո­վը բա­ցատ­րում է. «Զե­լենս­կին փոր­ձում է Թ­րամ­փին «օդ վա­ճա­ռել» ՝ մի­տում­նա­վոր կա­տա­րե­լով խա­բեութ­յուն եւ քա­ղա­քա­կան կեղ­ծիք։ Նախ, Ուկ­րաի­նա­յում տնտե­սա­պես հիմ­նա­վոր­ված ար­ժեք ու­նե­ցող հազ­վագ­յուտ մե­տաղ­նե­րի հան­քա­վայ­րեր գործ­նա­կա­նում չկան: Միեւ­նույն ժա­մա­նակ, հե­տա­խուզ­ված­նե­րի զգա­լի մա­սը գտնվում է այն տա­րած­քում, որն ար­դեն ա­զա­տագր­վել է Զե­լենս­կու ռե­ժի­մի օ­կու­պա­ցիա­յից եւ գտն­վում է մեր զին­ված ու­ժե­րի պաշտ­պա­նութ­յան ներ­քո… Խոս­քը նաեւ լի­թիու­մի, տի­տա­նի եւ հազ­վագ­յուտ տար­րե­րից՝ ստրոն­ցիու­մը մա­սին է, ո­րոնց հան­քա­վայ­րե­րի վե­րահս­կո­ղութ­յու­նը Կի­եւի ռե­ժի­մը վերջ­նա­կա­նա­պես կորց­րել է»:

Արդ­յուն­քում, ե­թե Թ­րամ­փի մոտ գո­նե այդկերպ ներդր­ված փո­ղե­րը հետ ստա­նա­լու սպա­սե­լիք­նե­րը զրո­յա­նան, ա­պա դա եւս ա­րա­գաց­նող ազ­դե­ցութ­յուն է ու­նե­նա­լու ուկ­րաի­նա­կան ճգնա­ժա­մից հնա­րա­վո­րինս շուտ դուրս գա­լու հար­ցում:

­Սա­կայն շատ ա­վե­լի լուրջ աղբ­յուր­նե­րը վստահ են, որ Պու­տին-Թ­րամփ գա­գա­թա­ժո­ղո­վի հար­ցում ուկ­րաի­նա­կան թե­ման չէ, որ այս պա­հին լուրջ խնդիր է: Շատ ա­վե­լի լուրջ է Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի, ա­վե­լի կոնկ­րետ՝ Ի­րա­նի թե­ման: Այդ մա­սին է խո­սում նաեւ փաս­տը, թե ինչ կար­գի սուր հայ­տա­րա­րութ­յուն­ներ լսվե­ցին Թ­րամ­փից այդ տա­րա­ծաշր­ջա­նի հետ կապ­ված՝ Նե­թան­յա­հու­ի հետ հան­դի­պու­մից հե­տո: Ընդ­հուպ, խոս­ք գնաց Գա­զան ԱՄՆ-ի կող­մից վերց­նե­լու եւ մեծ Իս­րա­յե­լի ստեղծ­ման մա­սին: Ընդ ո­րում, այդ ծրագ­րե­րը միշտ էլ կմնան օ­դից կախ­ված, քա­նի դեռ լուծ­ված չէ հիմ­նա­կան՝ Ի­րա­նի հար­ցը: Եվ այն, որ Նե­թան­յա­հու­ի՝ ԱՄՆ այ­ցի ֆո­նին Թ­րամ­փը ստո­րագ­րեց  Ի­րա­նի դեմ պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րի խստաց­ման նա­խա­գա­հա­կան հու­շա­գիր, երբ մինչ այդ խո­սում էր բա­նակ­ցութ­յու­նն­երից, լուրջ շրջա­դարձ է: Իսկ Ի­րա­նը, խո­շոր հաշ­վով, ներ­կա փու­լում Ռու­սաս­տա­նի հա­մար դե­պի գլո­բալ հա­րավ տա­նող ուղ­ղութ­յուն է եւ ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նա­կից, եւ Թ­րամ­փի նման կուր­սը նաեւ Մոսկ­վա­յի հա­մար է նշա­նա­կում հար­ված:

Այս­պի­սով, կկա­րո­ղա­նա՞ Թ­րամ­փը հա­վա­սա­րակշ­ռել ա­մե­րիկ­յան եւ ռու­սա­կան շա­հե­րը Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քում, թե­րեւս հնա­րա­վոր կլի­նի պայ­մա­նա­վոր­վել նաեւ մնա­ցած բո­լոր հար­ցե­րում: Չի՞ կա­րո­ղա­նա, կլի­նի հա­կա­ռակ է­ֆեկ­տը: Միայն թե, ե­թե մինչ այս Բայ­դե­նի հիմ­նա­կան խնդիրը Մոսկ­վան էր, ա­պա հի­մա Թ­րամ­փը լուրջ բախ­ման մեջ է մտել լի­բե­րալ­նե­րի, Չի­նաս­տա­նի, Եվ­րո­պա­յի հետ եւ պա­հել նաեւ Մոսկ­վա­յի հետ բա­խու­մա­յին ֆո­նը, նրա հա­մար հաս­տատ չա­փից դուրս շատ կլի­նի: