6 ապրանքներ և ուտեստներ ԽՍՀՄ-ից, որոնք այժմ գրեթե անհնար է գտնել

Հասարակություն 23 Հունվար, 2025 20:31

ԽՍՀՄ-ում սննդի խնդիրը բնակարանային խնդրին հավասար էր. մի կողմից արտադրանքը բնական էր ու որակյալ (գոնե տեսականորեն), մյուս կողմից խանութներում գրեթե չկար, ուստի մարդիկ կիլոմետրանոց հերթեր էին կանգնում՝ ինչ-որ բան գնելու ակնկալիքով։

Դեֆիցիտը հատկապես սրվեց 1980-ականների կեսերին, երբ խորհրդային տնտեսության ճգնաժամը սկսեց աճել, և պետբյուջեի (նավթի) համալրման հիմնական աղբյուրը կտրուկ գնանկացավ։ Այդ ժամանակ խորհրդային խանութների դարակներից պարբերաբար անհետանում էին ձուկն ու միսը, մրգերը չափազանց հազվադեպ էին, իսկ ոչ սեզոնին նույնիսկ շատ բանջարեղեն էր պակասում։ Ժամանակի ընթացքում անհետացան նույնիսկ պահածոներն ու հացահատիկները, էլ չեմ խոսում շաքարի, լուցկու, բնական սուրճի և ծխախոտի արտադրանքի մասին։

Որոշ ապրանքներ, սակայն, միշտ առատ էին, թեև դրանք դեռ մեծ պահանջարկ էին վայելում, և դրանց համար հերթեր էին գոյանում։ Հիշենք դրանցից մի քանիսը. ժամանակին գտնվել են սեղանի վրա, պահարանում կամ սառնարանում գրեթե բոլոր խորհրդային տանը, բայց այժմ ոչ այնքան տարածված:

Սպիտակ հաց «բուխանկա»

Այս հացը, սկզբունքորեն, շատ չի տարբերվում ժամանակակից հացից. ճիշտ նույն սպիտակ, մոխրագույն կամ անուշաբույր սև տարեկանի: Միայն «արքայական» չափսեր, «գերծանր» կատեգորիա. այն ժամանակ մեկ «բուխանկան» կշռում էր ուղիղ մեկ կիլոգրամ:

Հացն ուներ նուրբ համ՝ առանց այն թթվի, որին մենք սովոր ենք այսօր, և այն նաև ծանր ու խիտ էր՝ չուներ օդայինություն։

Տեսականորեն, դուք դեռ կարող եք նման բան գտնել որոշ ցանցային խանութներում, դելիկատեսների և հացաբուլկեղենի խանութներում, բայց այսօրվա հացը, իհարկե, շատ հեռու է կիլոգրամներից:

Խորհրդային մաստակ

Շատ ապրանքներ հայտնվեցին ԽՍՀՄ-ում՝ որպես արևմտյան հանրաճանաչ արտադրանքին փոխարինելու փորձ, թեև ուղղակիորեն հասանելի չէ ԽՍՀՄ-ում, բայց առաջացրեց պահանջարկի աճ: Վերցրեք, օրինակ, մաստակը: Մաստակը պաշտամունքային առարկա էր խորհրդային ռահվիրաների համար և պահպանողական ուսուցիչների գլխավոր թշնամին: Ոմանք զուգահեռներ են անցկացրել կենդանիների հետ. ասում են, որ ուղտերն ու էշերը անընդհատ ծամում են, և սովետական ռահվիրաին վայել չէ նմանվելը: Մյուսներն օգտագործում էին այն հեքիաթը, որ մաստակը հորինվել է Արևմուտքում որպես աղքատների համար սնունդ, որպեսզի նրանց չկերակրեն: Ինչպես, նա ծամում է և գրեթե կուշտ է:

Ինչո՞ւ այս դեպքում խորհրդային ռահվիրաները չէին փորձի արևմտյան աղքատների սնունդը, գոնե նրանց հետ համերաշխությունից ելնելով, սովետական մանկավարժությունը երբեք չկարողացավ մտածել:

80-ականների կեսերին ԽՍՀՄ-ն արտադրում էր նաև սեփական մաստակը։ Շատ առումներով այն չէր համապատասխանում ներմուծվող ապրանքներին, բայց վերջիններս դեռևս անհասանելի էին, ուստի շատ շուտով սեփական առասպելն առաջացավ ներմուծմանը փոխարինող ապրանքների շուրջ: Պնդվում էր, որ հայրենական մաստակը (մեկ հատը 10-15 կոպեկ է. շատ ավելի էժան է, քան արտասահմանցիներից փոխանակված և սև շուկայի վաճառողներից գնվածը եւ ավելի երկար են ծամում, ավելի ուժեղ բուրմունք ունեն:

Թթվասեր «Լյուբիտելսկայա»

Մեկ այլ հայտնի ապրանք էր «Լյուբիտելսկայա» թթվասերը։ Այն սկզբունքորեն տարբերվում էր այն ամենից, ինչ այսօր շուկայում վաճառվում է «թթվասեր» և նույնիսկ «թթվասերի արտադրանք» անվան տակ։ Նախ՝ խտությունը. այս թթվասերը վաճառվում էին կոշտ բրիկետներով, ուստի այն կտրատում էին դանակով, այնուհետև քսում հացի վրա և ուտում սենդվիչի պես (երբեմն վրան ցողում էին հատիկավոր շաքարով)։

Վերամշակված պանիր խողովակների մեջ

Վերամշակված պանիրն այժմ գալիս է ամենատարբեր ձևերով՝ եռանկյունիներով, կլոր ստվարաթղթե փաթեթներով, որտեղ մեկից մեկ, բոլորը առանձին մասերի փաթեթավորմամբ, կան մինչև 6 կամ 8 բաժիններ, և հարմար փաթեթներով՝ 8-10 կտորից (կրկին , յուրաքանչյուրը փաթաթված սննդի համար նախատեսված ցելոֆանով և փաթեթավորված այնպես, որ, տեսականորեն, դուք կարող եք քսել հացի փշրանքների վրա՝ առանց ձեր մատները կեղտոտելու): Եվ դա էլ չասած բոլոր տեսակի հավելումների և բուրմունքների մասին:

Այնուամենայնիվ, այժմ խողովակների մեջ խորհրդային պանրի նման ոչինչ չկա։ Պարզապես պատկերացրեք՝ սովորական մետաղական կամ (եկեք դա համեմատենք այսօրվա իրողությունների հետ) պլաստիկ խողովակ, ինչպես ատամի մածուկը կամ մանանեխը: Դուք կարող եք այն տանել աշխատանքի, ճանապարհի վրա և նույնիսկ սեղմել այն ուղիղ ձեր բերանը, եթե ձեռքի տակ հաց չունեք:

Կվասը տակառի մեջ

ԽՍՀՄ-ում կվասն ու գարեջուրը վաճառվում տակառներով անիվների վրա։ Այն հիանալի ըմպելիք էր ամառվա շոգ օրերի համար. այն զովացնում էր ձեզ, և այն հիանալի համ ուներ էլ չասած գնի մասին՝ վեց կոպեկ մեկ մատուցման համար։ Այն նաև բնական էր և, հետևաբար, փչացող, ուստի ամեն առավոտ թարմ կվասի տակառը բերում էին այն կետին, որպեսզի հաճոյանան խորհրդային քաղաքացիներին:

Սովետական պաղպաղակ

Այն պահից, երբ մեր այսօրվա հոդվածում հիշատակված Անաստաս Միկոյանը արտասահմանից բերեց ամերիկյան պաղպաղակի բաղադրատոմսը (և, որ ավելի կարևոր է, դրա արտադրության համար անհրաժեշտ տեխնոլոգիան և արտադրական գծերը), սովետական երեխաները օրհնվեցին աշխարհի լավագույն խորհրդային պլոմբիրով։ - Նրա մասին դեռ լեգենդներ են պտտվում։

Որոշ արտադրողներ նույնիսկ փորձում են վերարտադրել բաղադրատոմսը և զարդարել պիտակները կամ հղումներ անում խորհրդային ԳՕՍՏ-ներին, բայց հիմա ապրանքի համը շատ տարբեր է. իհարկե, նախկինում ավելի լավն էր (իսկ խոտն ավելի կանաչ էր, այո):

Չնայած տեսականու աղքատությանը (Մոսկվայում և Լենինգրադում, լավագույն դեպքում, կար 10-15 տեսակ, իսկ փոքր քաղաքներում՝ ընդամենը 2-3), ապրանքը մատչելի էր՝ 20-30 կոպեկ կարելի էր բավականին համեղ պաղպաղակ գնել։ Ավելին, այն հիմնված էր իսկապես բնական արտադրանքի վրա, քանի որ ԽՍՀՄ-ում բնական կաթը զգալիորեն ավելի էժան էր, քան վերակառուցված և սառեցված չորացրած փոշի կաթը: