ՊՈՒՏԻՆ-ԹՐԱՄՓ ԳԱԳԱԹԱԺՈՂՈՎԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԻՄԱՍՏԸ` ՊՈՏՍԴԱՄ-2 ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԵԼՆ Է
ՎերլուծությունԿա մեկ էական գործոն, թերեւս մնացած բոլորից էլ կարեւոր, որն Ալիեւի համար մնում է կարեւորագույն ցուցիչ՝ Սյունիքում պատերազմ սկսել-չսկսելու հարցի հետ կապված (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=302819&l=am): Խոսքը` Թրամփի՝ Սպիտակ տուն մտնելու մասին է: Ավելի կոնկրետ, թե Թրամփը, ստանձնելով նախագահական պաշտոնը, ինչ քաղաքական կուրս է առաջ տանելու: Եվ այն ազդակները, որոնք այս պահին բխում են դրանից, պետք է որ իրենց հերթին Ալիեւին լուրջ մտածմունքների տեղիք տան:
Այսպես, դեռ անգամ Սպիտակ տուն չմտած, Թրամփը ցույց է տալիս, որ իր հիմնական պայքարը լինելու է ոչ թե Ռուսաստանի կամ նույնիսկ Չինաստանի դեմ, այլ՝ գլոբալ ուլտրալիբերալիզմի, որի հիմնական կենտրոնն այս պահին դառնում է Եվրոպան: Իսկ այստեղ, ինչպես հայտնի է, թելադրողը Բրիտանիան է: Եվ այն, անձամբ Մասկի միջոցով մի շարք ծանր հարվածներ (ընդհուպ՝ վարչապետին զանգվածային բռնաբարությունների եւ մանկապղծության մեջ մեղադրանքները, Կանադայի եւ Գրենլանդիայի թեմաները եւ այլն) հասցվեցին բրիտանական իշխանական համակարգին, իհարկե, իրենց հիմքում նաեւ բավականին հասկանալի մեսիջներ են պարունակում: Մասնավորապես, որ MI-6-ի ներկա խաղերը, որոնցով Լոնդոնը փորձում է ականներ շարել Թրամփի ոտքերի տակ, ամենածանր պատասխանը կստանան: Սա արդեն մտածելու թեմա է նաեւ բոլոր նրանց համար, ովքեր շարունակում են մնալ MI-6-ի խաղերի շրջանակներում:
Մյուս ուղղությունը, որն ակտիվորեն առաջ է տանում Թրամփի թիմը, դա Մոսկվայի հետ հարաբերությունների թեման է: Այն, որ Պուտին-Թրամփ գագաթաժողովի թեմա կար օրակարգում, այդ մասին ժամանակին շատ է խոսվել: Եվ ահա այս պահին արդեն թե Թրամփի թիմը եւ թե մոսկովյան ամենատարբեր աղբյուրներ արդեն պաշտոնապես են հայտարարում այդ ծրագրերի մասին: Այս զարգացումների վերջին շտրիխը կարելի է համարել Թրամփի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Մայք Ուոլցի վերջին հայտարարությունները, որոնք, ինչ-ինչ դետալավորումներով, այնուամենայնիվ, ֆիքսում էին, որ Պուտին-Թրամփ գագաթաժողովը նախապատրաստական ամենաակտիվ փուլում է: Այսինքն, նախնական քննարկումները հասել են այն աստիճանի եւ ունեն դրական դինամիկա, որ արդեն հնարավոր է պաշտոնապես խոսել սպասվող հանդիպման մասին:
Ընդ որում, այդ գագաթաժողովը, թեեւ ձեւականորեն համարվում է նվիրված ուկրաինական պատերազմին, սակայն ակնհայտորեն դա չէ ամենագլխավորը: Իհարկե, ուկրաինական թեման եւս կա՝ իր բոլոր բաղադրիչներով հանդերձ: Սակայն էականը մնում է այն գլոբալ պայմանավորվածությունները, որոնք Պուտինն ու Թրամփը ձեռք կբերեն (կամ միգուցե մասամբ ձեռք կբերեն)՝ կապված ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների հետ: Եվ նույնիսկ դա կարող է նման գագաթաժողովի ամենագլխավոր իմաստը չհանդիսանալ: Շատ ավելի առանցքային խնդիր են այն պատկերացումները, որոնք երկու առաջնորդներն ունեն առհասարակ՝ ողջ աշխարհի հետագա զարգացման հետ կապված:
Նկատի ունենք հետեւյալը: Այն, որ ԽՍՀՄ-ի փլուզմամբ փլվեց նաեւ 1945թ.-ի կեսերին Պոտսդամում ստեղծված աշխարհակարգը, դա փաստ է: Առաջ եկավ ինչ-որ կանոնների վրա հիմնված` ամերիկյան հեգեմոնիայի վրա հիմնված աշխարհակարգ, որի հիմքում, սակայն, դեռ ինչ-որ կերպ Պոտսդամի սկզբունքները մնում էին: Սակայն ուկրաինական պատերազմի եւ դրան զուգահեռ ծավալվող իրողությունները եկան հուշելու, որ այդ հիբրիդային աշխարհակարգը եւս չի աշխատում: Ամենավերջին փաստը. երբ Լոս Անջելեսի կարգի քաղաքում հրշեջներ են նշանակում ԼԳԲՏ-ական հակումներից ելնելով, եւ նման համակարգի արդյունքում քաղաքում աննախադեպ հրդեհ է ծավալվում, ապա դա նշանակում է, որ այդ համակարգը ծայրահեղ վտանգավոր է ոչ միայն տարաբնույթ երկրների, այլ հենց դրա ստեղծողների համար: Առավել եւս, որ իրավիճակը եկել-հասել է միջուկային պատերազմի շեմին, ինչի մասին բազմիցս նույն Թրամփն է խոսել:
Այսինքն, որ աշխարհի կառավարման նոր մոդել է պետք, դա հասկանում են բոլորը, քանի որ այլընտրանքը կարող է լինել բոլորի ոչնչացումը: Որ այդ մոդելի հիմքը կարող են դնել հենց այն երկրները, որոնք իրենց հազարավոր միջուկային մարտագլխիկներով ունեն աշխարհը ոչնչացնելու պոտենցիալ, այն է՝ ՌԴ-ն ու ԱՄՆ-ն, դա էլ է հասկանալի: Այն, որ այդ գործընթացից չի կարող դուրս մնալ նաեւ Չինաստանը, ապա նաեւ այլ գերպետություններ, դա էլ իր հերթին կարելի է հասկանալ: Բայց մեկ է, պետք է հիմքը դնել, այն է՝ կա Պոտսդամ-2-ի կարիք, որն էլ հենց Պուտին-Թրամփ գագաթաժողովի բուն իմաստն է լինելու: Կհաջողվի՞. ամենադրականն այն է, որ կողմերն ունեն այդ ընկալումը եւ պատրաստ են մեկնարկը տալ: Մնացածն արդեն ժամանակը ցույց կտա: