ՆԻԿՈԼԻ ՀԵԾԱՆՎԱՎԱԶՔԸ ՄԻՆՉԵՎ ՄՈՍԿՎԱ ԷՐ

­Նի­կո­լը Նի­կոլ չէր լի­նի, ե­թե աշ­խար­հի մայ­րա­քա­ղաք­նե­րը նվա­ճե­լուց հե­տո նաեւ Մոսկ­վան նվա­ճե­լու հա­ճույ­քից ի­րեն զսպեր: Ճիշտ է, այդ նվա­ճու­մը հե­ծան­վա­վազ­քի տես­քով է, եւ մի­գու­ցե Նի­կո­լին կա­րե­լի է հա­մա­րել բո­լոր պե­տութ­յուն­նե­րի ղե­կա­վար­նե­րի մեջ հե­ծան­վա­վազ­քի չեմ­պիոն: Բայց ե­թե այլ ուղ­ղութ­յամբ չես կա­րո­ղա­նում ո­չինչ նվա­ճել, հե­ծա­նի­վը գո­նե մխի­թա­րանք է:

ԻՍԿ ԱՄՆ ԴԵՍՊԱՆԸ ՉԻ՞ ՆԵՂԱՆԱ

Այլ բան, թե հե­ծա­նիվ քշե­լուց զատ, Նի­կոլն ու­րիշ ին­չո՞վ էր զբաղ­ված Մոսկ­վա­յում: Չ­նա­յած, դեռ ան­գամ այ­ցը չսկսված, ռու­սա­կան կողմն ա­նոն­սա­վո­րե­լով, որ Պու­տի­նը երկ­կողմ հան­դի­պում­ներ է ու­նե­նա­լու ինչ­պես Փա­շին­յա­նի, այն­պես էլ Ա­լիե­ւի հետ, պարզ ցույց տվեց, թե որն է դրա ի­մաստն ու ակն­կա­լի­քը: Ըստ ՌԴ նա­խա­գա­հի օգ­նա­կան Յու­րի Ու­շա­կովի, Բաք­վի ու Եր­եւա­նի միջեւ հա­կա­մար­տութ­յան կար­գա­վոր­ման հար­ցում Մոսկ­վան ել­նում է նրա­նից, որ դրա հա­մար հիմք են հան­դի­սա­նում Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նութ­յան, Հա­յաս­տա­նի եւ Ադր­բե­ջա­նի միջեւ կնքված ե­ռա­կողմ հա­մա­ձայ­նագ­րե­րը: Այ­սինքն, ե­թե պատ­րաստ չեք կոնկ­րետ այս ուղղ­վա­ծութ­յամբ քննար­կում­նե­րին, թե­րեւս ան­գամ հան­դի­պումն է ա­նի­մաստ: Ու այն, որ այ­ցի շե­մին Նի­կո­լը պա­տա­հա­բար «կո­րո­նա­վի­րու­սով չվա­րակ­վեց», դե­պի Էջ­միա­ծին հե­ծա­նիվ քշե­լիս չըն­կավ եւ ձեռք ու ոտ­քը չվնա­սեց, այլ գնաց-հա­սավ Մոսկ­վա, դա թույլ է տա­լիս են­թադ­րել, որ նա հո­գե­բա­նո­րեն ար­դեն պատ­րաստ է այդ քննար­կում­նե­րին:

Ի­հար­կե, մոս­կով­յան այս այ­ցի ռեալ արդ­յունք­նե­րի մա­սին հա­մա­լիր պատ­կե­րա­ցում­ներ կազ­մե­լու հա­մար, հաս­կա­նա­լի է, դեռ մի ո­րոշ ժա­մա­նակ է պետք: Սա­կայն մի շարք փաս­տե­րից բխող նախ­նա­կան տպա­վո­րութ­յուն­ներ, ի­հար­կե, կան: Ու ա­ռա­ջին փաս­տը բուն այս այցն էր: Այն ի­մաս­տով, որ դա նախ՝ տա­րա­կու­սանք է ա­ռա­ջաց­րել նի­կո­լա­կան շրջա­նակ­նե­րում՝ «Այս ինչ է, Պու­տի­նին հայ­հո­յում էինք, ու հի­մա շե­ֆը գնա­ցել է նրա ծնուն­դը շնոր­հա­վո­րե­լո՞ւ: Ինչ­պե՞ս հաս­կա­նանք, հի­մա ի՞նչ ա­նենք, հայ­հո­յե՞նք, թե՝ ոչ» հիմ­քով: Դա եւս ակ­նարկ է, որ Նի­կոլն ի­րոք այն վի­ճա­կին է հա­սել, որ ան­գամ թի­մա­կից­նե­րի մի զ­գա­լի հատ­վա­ծին իր դեմ հա­նե­լու գնով էր պատ­րաստ Մոսկ­վա գնալ:

Չ­նա­յած` սա խնդրի մի կողմն է, Նի­կո­լի հա­մար ոչ ա­մե­նամ­տա­հո­գի­չը. Թի­մա­կից­նե­րի հար­ցե­րը լու­ծե­լու մի­ջոց­ներ նա ու­նի: Ա­մե­նավ­տան­գա­վորն այն է, թե, ա­սենք, ինչ կմտա­ծեն Հա­յաս­տա­նում ԱՄՆ դես­պա­նա­տանն այս այ­ցի մա­սին: Չ­նա­յած, այս­տեղ ե­րե­ւի հաս­կա­նում են, որ այս այ­ցը Նի­կո­լի հա­մար կա­մա­վոր-պար­տադր­ված սկզբուն­քով էր: Բա ինչ ա­ներ. գնաց Ն­յու Յորք, ո­րե­ւէ լուրջ խոս­տում չստա­ցավ: Բայց նաեւ սե­փա­կան աչ­քով տե­սավ, թե ինչ վի­ճա­կում է եր­բեմ­նի ա­րեւմտ­յան գեր­հե­ղի­նա­կութ­յուն Զե­լենս­կին, ո­րին, ճիշտ է, դեռ թող­նում են մտնել վա­շինգ­տոն­յան ա­մե­նա­բարձր կա­բի­նետ­ներ, բայց նաեւ պարզ հաս­կաց­նե­լով, որ «դուրս գրե­լու» ժա­մա­նա­կը մո­տե­նում է: Իսկ դա նաեւ Նի­կո­լի հա­մար էր ցու­ցիչ. ի՞նչ կա­նեն իր հետ, ե­թե պատ­րաստ են աչ­քերն էլ չթար­թե­լով, Զե­լենս­կուն «դուրս գրել»: Նույն պատ­կերն էր Փա­րի­զում. Մակ­րո­նը, ճիշտ է, ըն­դու­նեց, խո­սե­ցին, բայց մե՞ջն ինչ կա. ու­ղիղ զրո է­ֆեկտ:

Այս պա­հին էլ, թեեւ Հա­յաս­տա­նում ա­մե­րիկ­յան դես­պան Ք­վի­նը խոս­տա­նում է. «Ա­ջակ­ցել Հա­յաս­տա­նի վե­րա­փոխ­մա­նը ա­ռա­ջա­դեմ բարձր տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի կենտ­րո­նի, ո­րը կխթա­նի զար­գա­ցու­մը ոչ միայն երկ­րի ներ­սում, այլեւ ողջ տա­րա­ծաշր­ջա­նում ու աշ­խար­հում», սա­կայն դա միայն Ն­յու Վաս­յու­կիի տեսք ու­նի. ա­ջակ­ցող էիք, մին­չեւ հի­մա ա­ջակ­ցեիք, ո՞վ էր ձեռք­ներդ բռնել: Ու սա այն դեպ­քում, երբ ըն­դա­մե­նը վեր­ջերս Բր­յու­սե­լի հայտ­նի հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ Բ­լին­քե­նը Հա­յաս­տա­նին այն­պի­սի խղճուկ տնտե­սա­կան օգ­նութ­յուն խոս­տա­ցավ, որ ան­գամ նի­կոլ­յան բազ­մա­փորձ քա­րոզ­չա­մե­քե­նան չկա­րո­ղա­ցավ դրա­նից գո­նե մի փոք­րիկ շոու սար­քել՝ «Ա­րեւ­մուտ­քը մեզ կօգ­նի» ժան­րով: Ու սրա­նից հե­տո պարզ հարց է ա­ռա­ջա­նում՝ իսկ ա­մե­րիկ­յան դես­պանն այդ ին­չի՞ հաշ­վին է Հա­յաս­տա­նից տիե­զե­րա­կան մասշ­տա­բի տեխ­նո­լո­գիա­կան կենտ­րոն սար­քում, սե­փա­կան գրպա­նի՞: Չէ, նման է­ժան տրյուկ­նե­րով կեղծ խոս­տում­նե­րի գծով ա­կա­դե­մի­կոս Նի­կո­լին հաս­տատ չես խա­բի:

Ա­լիեւն էլ մի կող­մից է լրիվ կա­տա­ղել, ու միակ ռեալ մայ­րա­քա­ղա­քը, որ­տե­ղից ստաց­վեց մե­սիջ, որ դեռ պատ­րաստ են Նի­կո­լին ըն­դու­նել, խո­սել, մնաց Մոսկ­վան: Համ էլ Պու­տի­նի ծնունդ էր, լավ սե­ղա­նի հույս կար:

ԻՆՉ ԿԱՏԱՐՎԵՑ ՄՈՍԿՎԱՅՈՒՄ

­Փո­խա­րե­նը, Ա­րո­յին չէին կան­չել Պու­տի­նի ծնուն­դի մի­ջո­ցառ­մա­նը, ու նա էլ կա­տա­ղած՝ չստո­րագ­րեց ԱՊՀ-ի ԱԳ նա­խա­րար­նե­րի նիս­տում քննարկ­ված եր­կու փաս­տա­թուղթ: Խոս­քը «Եվ­րա­սիա­յում անվ­տան­գութ­յան ա­պա­հով­ման սկզբունք­նե­րի» եւ «Մի­ջազ­գա­յին հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րում միա­կող­մա­նի մի­ջոց­նե­րի ան­թույ­լատ­րե­լիութ­յան» վե­րա­բեր­յալ հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րի մա­սին էր: Չ­նա­յած, «չար լե­զու­նե­րը» պնդում են, թե պատ­ճառն Ա­րո­յի նե­ղա­ցա­ծութ­յու­նը չէր: Պար­զա­պես այդ եր­կու հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րում ԱՄՆ-ին հաս­ցեագր­ված մի շարք կոնկ­րետ մե­ղադ­րանք­ներ կա­յին: Եվ Ա­րոն, որ վեր­ջերս Բ­լին­քե­նի «թանկ» հյուրն էր, կա­րո՞ղ է ի­րեն թույլ տալ՝ միա­նալ նման փաս­տաթղ­թե­րի, ինչ­քան էլ որ անվ­տան­գութ­յան հետ կապ­ված խնդիր­ներ ա­ռա­ջին հեր­թին հենց Հա­յաս­տանն ունի, եւ ցան­կա­ցած նման փաս­տա­թուղթ նախ մեր երկ­րին է պետք:

­Պա­տաս­խա­նը չու­շա­ցավ. հա­մա­ցան­ցում շրջա­նառ­վեց Լավ­րո­վի եւ Ա­րո­յի ոչ աշ­խա­տան­քա­յին խո­սակ­ցութ­յու­նը, ո­րի ժա­մա­նակ ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րը փոր­ձում էր իր հայ գոր­ծըն­կե­րո­ջից պար­զել` «Ձեզ մոտ կա՞ն կվադ­րո­բեր­ներ»։ Սա եվ­րո­պա­կան նոր «մո­դա» է, երբ ե­րե­խա­նե­րը տար­բեր կեն­դա­նի­նե­րի են ըն­դօ­րի­նա­կում` քայ­լե­լով, վար­քով, դի­մակ են հագ­նում։ Վեր­ջերս էլ ինչ-որ կին ի­րեն շուն պատ­կե­րաց­նող ե­րե­խա­յին տա­րել էր ա­նաս­նա­բու­ժա­րան` պա­հան­ջե­լով պատ­վաս­տում­ներ, այդ թվում` կա­տա­ղութ­յան դեմ: Զ­րույ­ցին մաս­նակ­ցող Ար­սեն­յանն էլ շտա­պեց իր գի­տե­լիք­նե­րով փայ­լել, թե` Եվ­րո­պա­յում կվադ­րո­բեր­ներն ար­դեն ի­րենց ո­րա­կում են որ­պես «գեն­դեր»։ Ա­րոն ինչ-որ բան փնթփնթաց, սա­կայն այս զրույ­ցի ի­մաստն էլ կռա­հե­լի էր` ու­զում եք Եվ­րո­պա՞, նաեւ սա է ձեր ե­րա­զանք­նե­րի Եվ­րո­պան։

­­Բայց մյուս կող­մից, նոր բան չէ, որ Ա­րո­յի հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րը եւ քայ­լե­րը կա­րող են նաեւ էա­պես տար­բեր­վել Նի­կո­լի քայ­լե­րից: Ա­ռա­վել եւս, որ Պու­տի­նը նրա հետ հան­դի­պու­մը սկսեց հի­շե­ցու­մից, որ Հա­յաս­տա­նի հետ ա­ռեւտ­րա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը հա­սել են ռե­կոր­դա­յին մա­կար­դա­կի, եւ ե­թե այդ դի­նա­մի­կան պահ­պան­վի, տա­րե­վեր­ջին կա­րող են սու­պեր­ռե­կորդ­ներ լի­նել: Մ­յուս կող­մից, այդ դի­նա­մի­կան վեր­ջին մեկ-եր­կու ա­միս­նե­րին աչ­քի ա­ռաջ մաշ­վում է, այ­սինքն, ե­թե դի­նա­մի­կան չպաշտ­պան­վի, սու­պեր­ռե­կորդ­նե­րին, ա­սենք, նաեւ սո­վո­րա­կան ռե­կորդ­նե­րին Նի­կո­լը պետք է հրա­ժեշտ տա: Իսկ դա շատ լուրջ խնդիր է, հաշ­վի առ­նե­լով, որ հա­յաս­տան­յան վի­ճա­կագ­րութ­յան հա­մա­ձայն, հար­կա­յին մուտ­քերն ար­դեն թե­րա­կա­տա­րում­նե­րի դաշ­տում են, եւ կա­րող ենք ու­նե­նալ այս ո­լոր­տում ռե­կոր­դա­յին թե­րա­կա­տա­րում­ներ: Թող, ու­րեմն, ա­մե­րի­կա­ցի­ներն օգ­նեն. դես­պա­նը, հի­շեց­նենք. Ն­յու Վաս­յու­կի է խոս­տա­նում, բայց դա հա­զիվ թե հար­կա­յին ե­կա­մուտ դառ­նա:

Արդ­յուն­քում, օ­րա­կար­գում էր ա­մե­նա­կա­րե­ւոր հար­ցը: «Պու­տի­նը նրան­ցից յու­րա­քանչ­յու­րի հետ դեմ առ դեմ խո­սել է ա­ռան­ձին։ Ընդ ո­րում, ՌԴ նա­խա­գա­հը հա­վա­նա­բար յու­րա­քանչ­յու­րի հետ նստել է կես ժամ, ուս­տի, հաս­տատ կար­ծիք­նե­րի փո­խա­նա­կում է ե­ղել։ Դե, շո­շափ­վել է նաև «Զան­գե­զու­րի մի­ջանց­քի» թե­ման»,- Ա­լիե­ւի եւ Փա­շին­յա­նի հետ հան­դի­պում­նե­րից հե­տո հաս­տա­տեց Պես­կո­վը: Եվ ի՞նչ, ո՞րն է լու­ծու­մը, ավելի կոնկրետ` կա՞ վերջնական լուծում. հենց այս հարցն է, որ այս պա­հին Հա­յաս­տա­նի հա­մար, ա­ռանց չա­փա­զան­ցութ­յան, ճա­կա­տագ­րա­կան է: