Ամերիկյան խառը վիճակին գումարվեց 35 տրիլիոն դոլարանոց պարտքը

­Հա­յաս­տա­նի շուրջ ստեղծ­ված ներ­կա բարդ ի­րա­վի­ճա­կում (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=289556&l=am) հն­չեց նաեւ Պետ­քար­տու­ղա­րութ­յան հայ­տա­րա­րութ­յու­նը: Ըստ մա­մու­լի խոս­նակ Պա­տե­լի` ԱՄՆ-ը կշա­րու­նա­կի Ադր­բե­ջա­նի եւ Թուր­քիա­յի հետ Հա­յաս­տա­նի հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի կար­գա­վոր­ման հա­մար ջան­քե­րը: Այ­սինքն` Վա­շինգ­տոնն ակ­նար­կում է, որ ի­րեն հա­մա­րում է այս խա­ղի մեջ:

­Միայն թե, Պա­տելն այդ­պես էլ չբա­ցատ­րեց, թե ինչ­պես է Վա­շինգ­տո­նը պատ­րաստ­վու­մ ա­ռաջ մղել հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան թե­ման, այն էլ՝ վեր­ջին ծանր ձա­խո­ղու­մից հե­տո: Այ­սինքն, ա­վե­լի նման է, որ Պետ­քար­տու­ղա­րութ­յու­նը դեռ ի­րեն հա­մա­րե­լով խա­ղի մեջ, սա­կայն չի տես­նում այն ռեալ լծակ­նե­րը, ո­րոնք գոր­ծար­կե­լով, կկա­րո­ղա­նա քիչ թե շատ ռեալ արդ­յունք­նե­րի հաս­նել: Եվ դա, ի­հար­կե, իր տրա­մա­բա­նութ­յունն ու­նի:

ԱՄՆ-ի ներ­կա ոչ շա­հե­կան դիր­քե­րի հիմ­նա­կան պատ­ճա­ռը, ի­հար­կե, մնում է այդ երկ­րում առ­կա նա­խընտ­րա­կան ի­րո­ղութ­յուն­նե­րը: Ընդ ո­րում, Փա­րի­զի սա­տա­նիս­տա­կան օ­լիմ­պիա­կան ա­րա­րո­ղութ­յունն իր հեր­թին ի ցույց դրեց, թե որ­քան խորն են նե­րա­մե­րիկ­յան հա­կա­սութ­յուն­նե­րի ար­մատ­նե­րը: Այ­սինքն, ե­թե Կա­մա­լա Հա­րի­սը եւ նրա հե­տե­ւից՝ դեռ նա­խա­գահ Բայ­դե­նի կինն ու հա­մա­տե­ղութ­յան կար­գով «կոնտ­րալ­յոր» Ջի­լը հրճվան­քի մեջ էին փա­րիզ­յան սա­տա­նիզ­մից, հա­կա­ռա­կորդ թի­մը՝ հան­րա­պե­տա­կան­նե­րը դա­ժան քննա­դա­տութ­յան են­թար­կե­ցին տե­ղի ու­նե­ցա­ծը: Միա­ցավ նաեւ Թ­րամ­փը՝ հայ­տա­րա­րե­լով. «Ես լայ­նա­խոհ մարդ եմ, բայց կար­ծում եմ, որ այն, ինչ նրանք ա­րե­ցին Փա­րի­զում, խայ­տա­ռա­կութ­յուն է»: Այ­սինքն այն, որ Փա­րի­զում տե­ղի ու­նե­ցածն աշ­խար­հա­յաց­քա­յին, ա­վե­լի ճիշտ՝ աշ­խար­հը կամ գո­նե ա­րեւմտ­յան քա­ղա­քակր­թութ­յունն այդ այ­լա­սեր­ված ուղ­ղութ­յամբ տա­նե­լու հայտ էր, ա­պա թրամ­փա­կան թե­ւի նման քննա­դա­տութ­յու­նը ցույց տվեց, որ պայ­քա­րը նաեւ Նա­հանգ­նե­րի եւ մի­գու­ցե՝ աշ­խար­հի հե­տա­գա զար­գաց­ման հար­թութ­յու­նում է, ո­րի դե­տալ­նե­րից մեկն է, չմո­ռա­նանք, դո­լա­րի հե­գե­մո­նիան պա­հել-չպա­հե­լու գերխն­դիրն է:

Եվ ա­հա, այս ի­րա­վի­ճա­կում ա­մե­րիկ­յան ա­ռա­ջա­տար աղբ­յուր­նե­րը ցցե­ցին եւս մեկ լուր, որն ա­մե­նե­ւին էլ դո­լա­րի հե­գե­մո­նիան պա­հե­լու ուղղ­վա­ծութ­յան՝ ուլտ­րա­լի­բե­րա­լիստ­նե­րի օգ­տին չէ: Մաս­նա­վո­րա­պես The New York Times-ը հայտ­նում է. «ԱՄՆ-ի պե­տա­կան ​​պարտքն ա­ռա­ջին ան­գամ գե­րա­զան­ցեց 35 տրի­լիոն դո­լա­րը»: Սա հեր­թա­կան հա­կա­ռե­կորդն է՝ պարտքն ար­դեն կազ­մում է 104 հա­զար դո­լար երկ­րի յու­րա­քանչ­յուր քա­ղա­քա­ցու հա­մար: «Ա­մե­րի­կա­յի պե­տա­կան ​​պարտքն ա­ռա­ջին ան­գամ գե­րա­զան­ցեց 35 տրի­լիոն դո­լա­րը՝ հի­շեց­նե­լով երկ­րի ֆի­նան­սա­կան ծանր վի­ճա­կի մա­սին: Երկ­րի բյու­ջեի դե­ֆի­ցիտն ա­վե­լի ա­րագ է ա­ճում, քան կան­խա­տե­սում էին շատ տնտե­սա­գետ­ներ, քա­նի որ վեր­ջին տա­րի­նե­րին ըն­դուն­ված դաշ­նա­յին ծրագ­րե­րի վրա ծախ­սե­րը գե­րա­զան­ցել են նախ­նա­կան կան­խա­տե­սում­նե­րը…»:

Այդ 35 տրի­լիո­նը նույն տեմ­պե­րով կշա­րու­նա­կի ա­ճել: Ա­ռա­վել եւս, որ ար­դեն հա­ջորդ ֆի­նան­սա­կան տա­րում միայն պարտ­քի սպա­սարկ­ման հա­մար ԱՄՆ-ն պետք է վճա­րի 1 տրի­լիո­նից ա­վել գու­մար: Եր­կու ելք կա: Նախ, պե­տա­կան ծախ­սե­րի էա­կան կրճա­տու­մը՝ տա­րե­կան մոտ 3 տրի­լիո­նով՝ ներ­կա մա­կար­դա­կը պա­հե­լու եւ դրա­նից ա­վել՝ պարտ­քը նվա­զեց­նե­լու հա­մար: Իսկ այդ դեպ­քում ինչ­պե՞ս են ա­ռաջ տա­նե­լու հայտ­նի խնդիր­նե­րը՝ Ուկ­րաի­նա, դրան կա­րող է գու­մար­վել Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քը, չի­նա­կան ուղ­ղութ­յու­նը: Երկ­րոր­դը` այս կերպ շա­րու­նա­կել: Այդ դեպ­քում, ըստ ա­մե­նայ­նի, դո­լա­րի պայթ­յունն է դառ­նա­լու ան­խու­սա­փե­լի: Ընդ ո­րում, սա հենց այս պա­հի խնդիր է, այլ ոչ թե` գո­նե մեր­ձա­վոր ա­պա­գա­յի:

Ա­հա, մո­տա­վո­րա­պես այս ի­րա­վի­ճա­կում է, որ Իս­րա­յե­լը փոր­ձում է ԱՄՆ-ին ներ­քա­շել Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քում մեծ պա­տե­րազ­մի մեջ, ո­րը, ըստ տար­բեր գնա­հա­տում­նե­րի, ԱՄՆ-ի վրա կնստի ա­մե­նա­քի­չը մոտ 5 տրի­լիոն դո­լար, որը պետք է գու­մար­վի պա­կա­սով 4 տրի­լիո­նին: Ընդ ո­րում, այն հաշ­վար­կով, որ ռուս­նե­րի կամ չի­նա­ցի­նե­րի հետ ու­ղիղ բա­խում չի լի­նի: Ու­ղիղ բախ­ման դեպ­քու­մ, ան­գամ մո­տա­վոր ծախ­սեր հաշ­վար­կե­լը գործ­նա­կա­նում անհ­նար է: Միա­ժա­մա­նակ, ֆի­նան­սա­կա­նին պետք է ա­վե­լաց­նել նե­րա­մե­րիկ­յան ճգնա­ժա­մա­յին ի­րո­ղութ­յուն­նե­րը, եւ հան­րա­գու­մարն ա­մե­նե­ւին էլ հու­սադ­րող հե­տե­ւանք­ներ չի խոս­տա­նում:

Այ­սինքն, որ ԱՄՆ-ն փոր­ձում է հա­մա­ռո­րեն հետ քաշ­վել Մեր­ձա­վոր Ա­րե­ւել­քի ուղ­ղութ­յամբ գերս­րա­ցում­նե­րից, նոր չէ, որ տե­սա­նե­լի են դար­ձել եւ սրաց­ման այս հեր­թա­կան փու­լում դառ­նում են էլ ա­վե­լի ընգծ­ված: Եվ ի­րար­կե, դա տես­նում են ոչ միայն գլո­բալ խա­ղա­ցող­նե­րը, այլ նաեւ` տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին երկր­նե­րը, մաս­նա­վո­րա­պես Ի­րա­նը, Թուր­քիան՝ բնա­կա­նա­բար նման պատ­կե­րը նե­րա­ռե­լով ի­րենց ռազ­մա­վա­րա­կան հաշ­վարկ­նե­րում:

­Մեր օ­րի­նա­կով. այն, որ Պետ­քար­տու­ղա­րութ­յու­նը չի տես­նում այն էա­կան լծակ­նե­րը, ո­րոնց հաշ­վին կկա­րո­ղա­նա հա­րավ­կով­կաս­յան այս խա­ղում իր օգ­տին ռեալ արդ­յունք­ներ ա­պա­հո­վել, ի­հար­կե, պետք է կա­պել նե­րա­մե­րիկ­յան այս ամ­բող­ջա­կան ի­րա­վի­ճա­կի հետ: Ընդ ո­րում, հաշ­վի առ­նե­լով, որ միայն նման պե­տա­կան պարտ­քի փաստն ար­դեն իսկ ԱՄՆ-ին քիչ հնա­րա­վորթ­յուն­ներ է թո­ղում, որ իր այդ ներ­քին ի­րո­ղութ­յուն­նե­րը գո­նե տե­սա­նե­լի ա­պա­գա­յում տե­ղա­փո­խի դրա­կան դաշտ: Եվ այս դի­նա­մի­կան մին­չեւ նո­յեմ­բեր դեռ միայն սրվե­լու է: