Այժմ այնպիսի պահ է, որ պետք է շեշտենք, թե որտե՞ղ ենք եւ ո՞ւմ հետեւից ենք գնում. Գագիկ Հարությունյան

«Իրավունքի»  զրուցակիցն է «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր Միության» շարժման վերլուծական-քաղաքագիտական հանձնախմբի ղեկավար, Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ ԳԱԳԻԿ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԸ:

— Հետաքրքրական է, որ Շվեյցարիայում հունիսի 14-15-ին կայացած «Խաղաղության գագաթնաժողով Ուկրաինայի համար» համաժողովի ժամանակ Հայաստանը չի ստորագրել Ուկրաինային սատարող հռչակագիրը` միանալով գլոբալ հարավի երկրներին: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք սա:

— Ընդհանրապես, ոչ միայն Հայաստանը, այլ նաեւ շատերը չեն ստորագրել: Չեն ստորագրել, քանի որ դա մի ավելորդ շոու էր, եւ գուցե սկսել են մի փոքր վախենալ հայկական, այսպես կոչված, ներկայացուցիչները: Գործերն Ուկրաինայում լավ չեն ընթանում, ու դա առաջին հերթին` հենց Ուկրաինայի եւ Միացյալ Նահանգների համար: Դա նրանց լուրջ վախերի տեղ է տալիս եւ փորձում են խուսափել նաեւ պատասխանատվությունից:

Առանց այն էլ այնքան մեղքեր եւ սխալներ են գործել: Քաղաքականություն չկա այստեղ, քանի որ ընդհանրապես բացակայում է «քաղաքականություն» բառը այս նորաթուխ անձանց մոտ, եւ նրանք գործում են` ըստ իրենց տվյալ օրվա տրամադրությունների: Դա ոչինչ չի նշանակում: Ո՛չ նշանակում է, որ նրանք աջակցում են Ռուսաստանին, ո՛չ նշանակում է` չեն աջակցում Ուկրաինային, ոչինչ չի նշանակում: Իմ կարծիքով` նրանց արարքները կորցրել են որեւէ մի արժեք:

— Հռչակագիրը նպատակ ուներ աջակցել ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի այն երկու բանաձեւերին, որոնցից Հայաստանը ձեռնպահ մնաց համապատասխանաբար 2022 եւ 2023 թվականներին: Այդուհանդերձ, ո՞րն էր Ուկրաինային սատարող հռչակագրին չմիանալու հիմնական պատճառը:

— Սրանց հայացքները ինչ-որ մեկնաբանություն եւ լուրջ տեսակի հենք չունեն: Նրանց ասում են` մի ստորագրեք եւ չեն ստորագրում` առանց մտածելու, թե ՄԱԿ-ն ի՞նչ է գրել, ի՞նչ է ասել, եւ դեպի ու՞ր է տանում այդ ամենը: Ես լուրջ չեմ մոտենում Փաշինյան կոչվածի որեւէ մի քայլի, քանի որ նա կատարում է ըստ հրամանների՝ ինչ իրեն ասում են: Այժմ ասես ինչ-որ բաներ ասել են, եւ նա դա է անում: Այսինքն, ես զրկում եմ նրա խոսքերը քաղաքական որեւէ  իմաստից, հետեւանքից եւ այլնից, քանի որ նա չունի այդ հնարավորությունները եւ մտքերը:

— Այսպիսի քայլից հետո` հիմա կարո՞ղ ենք ասել, որ Հայաստանը գնում է Արեւմուտքի ուղղությամբ:

— Դա իրենց թվում է, թե Հայաստանը գնում է դեպի Արեւմուտքի կողմը, որովհետեւ այժմ տեսնում ենք, թե ինչ կարող է լինել դրա հետեւանքը: Միակ մեր փրկությունն է, որպեսզի դադարենք գնալ դեպի Արեւմուտքի կողմը, քանի որ վերջին մեր 200 տարվա պատմությունում մենք կարողացել ենք գոյատեւել շնորհիվ Ռուսաստանի:

Գուցե Ռուսաստանն ինչ-որ սխալներ է անում, ես հեռու եմ իդեալականացնելու Ռուսաստանի գործողությունները, հատկապես` այս փուլում, բայց քաղաքակրթական օրենքներ կան, եւ դրանք խոսում են այն մասին, որ դեպի Արեւմուտք գնալն այն է, ինչն այժմ կատարվում է: Այսինքն, մենք հանձնեցինք Արցախը, մենք հանձնում ենք արդեն Հայաստանի Հանրապետության հողերը եւ կորցնում ենք ամեն ինչ: Կորցնում ենք մեր պատմությունը: Դեպի Արեւմուտք գնալը մեզ մոտ նշանակում է դառնալ Թուրքիային ենթարկվող, այն էլ՝ լավագույն դեպքում:

— Ի՞նչ կասեք այն մասին, որ Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ ամբիոնից հայտարարությում է, թե դուրս ենք գալու ՀԱՊԿ-ից:

— Իրեն ասել են, ինքն էլ կրկնել է: Ես հեռու եմ ՀԱՊԿ-ը իդեալական կազմակերպություն անվանելուց, բայց ո՞ւր է գնում, ՆԱՏՕ՞, ո՞վ է ընդունելու նրան այնտեղ, որտե՞ղ է նա ստանալու ինչ-որ մի աջակցություն: ՀԱՊԿ-ն առաջին հերթին ասոցացվում է ռուսական ռազմական ուժի հետ: Այնպես որ, այդ հայտարարությունը հերթական խաղն է, որ նա կատարում է Արեւմուտքի, Թուրքիայի, Ադրբեջանի անմիջական հրամանների ներքո: Ուղղակի նա խամաճիկ է, որ կատարում է հրամանները: Շատ դժվար է այդ մարդու մասին խոսել լուրջ քաղաքագիտական մտքերով, տերմիններով եւ այլն: Ավելի մեծ հիմարություն դժվար էր մտածել:

— Իսկ Ձեզ համար պա՞րզ է, թե Բագրատ սրբազանի շարժումն ինչ դիրքորոշում ունի մի շարք հարցերի վերաբերյալ, այդ թվում, թե սահմանագծման եւ սահմանազատման վերաբերյալ ինչպիսի՞ դիրքորոշում ունի:

— Շատ ճիշտ են անում, որ չեն ասում: Գիտեք, մեր քաղաքականապես ոչ այնքան զարգացած հասարակությունը, ով դեռ մի քանի տարի առաջ Փաշինյանին էր ընտրում, իսկապես, դժվարին փուլում է: Այժմ նրա դեմ պայքարի է դուրս եկել սրբազանը, ով շատ խելոք անձնավորություն է: Ես ինքս հարգանքով եմ մոտենում սրբազանի ասածներին, արածներին, որովհետեւ դրանք ենթարկվում են որոշակի ռազմավարության:

Նույն մարդիկ, որոնք տեսան՝ ինչպես է սրբազանը կազմակերպում այդ շարժումը, ասում են` դե գնում են դեպի Ռուսաստանի կողմ: Այստեղ հարց է առաջանում, իսկ որտե՞ղ գնան, Թուրքիա՞: Սա եւս մեծ խնդիր է առաջացնում՝ հիմար հասարակության պատճառով: Թող ինձ ների Աստված` հայերի մասին այսպիսի խոսքեր հնչեցնելու համար: Այժմ այնպիսի պահ է, որ պետք է շեշտենք, թե որտե՞ղ ենք եւ ո՞ւմ հետեւից ենք գնում, քանի որ գլխավորը՝ սրբազանի շարժումը հասարակությունում արթնացրել է խղճի, հավատքի եւ հոգեւորի հասկացողություններ: Սրբազանն ունի ճիշտ ռազմավարություն, որով էլ շարժվում է առաջ: Այն կայծը, որ սրբազանը տվեց, հասնելու է իր հաղթական ավարտին:

ԴԻԱՆԱ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ