Հարված ազատ խոսքին

«Իմնեմնիմի» փոդքասթի համահեղինակ-վարողներ AntiFake.am կայքի հիմնադիր, «Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ Նարեկ Սամսոնյանի եւ Վազգեն Սաղաթելյանի խափանման միջոց կալանքը երեկ դատարանը փոխարինեց վարչական հսկողությամբ, որը ներառում է իրենց հեղինակած հաղորդումների նման ծրագիր վարելու սահմանափակում: Հիշեցնենք, որ փոդքասթերներին մարտի 22-ին ձերբակալել էին, այնուհետեւ՝ երկու ամսով կալանավորել` մեղադրելով «համացանցային խուլիգանություն» կատարելու մեջ: Մեղադրանքի հիմքում «Իմնեմնիմի»-ի թողարկումներից մեկի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանի եւ իր կուսակից պաշտոնյաներին ուղղված հայհոյանքն է: Այս մասին «Իրավունք»-ը զրուցել է «Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ վարչության անդամ, պատմաբան ԴԱՎԻԹ ՖԻԴԱՆՅԱՆԻ հետ:

— Այն, որ «Իմնեմնիմի» փոդքասթի համահեղինակ-վարողներ AntiFake.am կայքի հիմնադիր Նարեկ Սամսոնյանը եւ Վազգեն Սաղաթելյանը գտնվում էին կալանավայրում իրապես աբսուրդ մեղադրանքով, խոսում է այն մասին, որ գործող ռեժիմը հանրային, հասարակական, քաղաքական գործիչների եւ մամուլի ազատ խոսքի կամարտահայտումը լռեցնելու փորձ է անում: Նարեկ Սամսոնյանին եւ Վազգեն Սաղաթելյանին առաջադրված մեղադրանքով` իշխանությունները փորձ են անում վերակենդանացնել տխրահռչակ «ծանր վիրավորանքի» հոդվածը, որը ընդունվել էր իրենց իսկ կողմից, սակայն հետագայում միջազգային կառույցների ճնշման ներքո այդ հոդվածը ապաքրեականացվել էր: Իսկ այսօր իշխանությունն այլ ձեւակերպումներով, այլ ձեւաչափերով փորձում է վերակենդանացնել նույն այդ քրեական հոդվածը: Այս համատեքստում պետք է շեշտենք, որ սա դասական առումով քաղաքական հետախնդում է, որովհետեւ նրանց դեմ մեղադրանք է առաջադրվել իրենց քաղաքական խոսքի, սուր քննադատության համար: Իշխանության նպատակը, ըստ էության, տորպեդահարելն էր Նարեկ Սամսոնյանի եւ Վազգեն Սաղաթելյանի հեղինակած փոդքասթի ընթացքը, որովհետեւ այն բավականին մեծ լսարան ուներ, հստակորեն շարունակում էր թափ հավաքել, ինչից իշխանությունը, բնականաբար, անհանգստացած էր:

— Ի դեպ, առնվազն Նարեկ Սամսոնյանի ձերբակալության կադրերը տպավորություն էին թողնում, որ սա ոչ թե իրավական գործընթաց է, այլ` անձնական վրեժխնդրության պատվեր: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

— Հայաստանի ոստիկանության եւ ադրբեջանական յաշմայի միջեւ որեւէ տարբերություն չեմ տեսնում: Քաղաքական բանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի ձերբակալության կադրերը տեսնելիս ինձ մոտ տպավորություն էր, որ ադրբեջանական յաշման հասել է Երեւան: Ակնհայտ է, որ Սամսոնյանի եւ Սաղաթելյանի նկատմամբ քաղաքական հետապնդումների մոտիվացիան պայմանավորված է նրանով, որ օղակը Հայաստանի շուրջ գնալով սեղմվում է: Նիկոլ Փաշինյանն իր արտաքին տերերի նկատմամբ ունի պարտավորություններ: Նա շտապում է, եւ նրան շտապեցնում են իրականացնել այդ ամենը: Հետեւաբար, իր պարտավորությունների իրականացման համատեքստում նա պետք է փորձի ձգել պտուտակները եւ չեզոքացնել իր քաղաքական հակառակորդներին, հատկապես նրանց, ովքեր ունեն լայն լսարան: Այդուհանդերձ, ուզում եմ փաստել, որ իշխանությունները ոչ միայն չեն հասել իրենց ռազմավարական նպատակներին, այն է` լռեցնել «Իմնեմնիմի»-ի հարթակը, այլեւ խայտառակ կալանավորումներից հետո փոդքասթը նոր թափ է հավաքել: Ավելին` համացանցում շատերը նշում էին, որ իրենք ժամանակին տեղյակ չէին «Իմնեմնիմի» մասին, սակայն, այս խայտառակ ձերբակալության եւ կալանավորումներից հետո իրենք դարձել են փոդքասթի հետեւորդները: Ընդհանրապես, այսպիսի ռեժիմներում, որտեղ ավտորիտարիզմն է գերիշխում, սովորաբար գործող իշխանությունը փորձում է իր քաղաքական հակառակորդներին լռեցնել` վախի մթնոլորտ սերմանելով, տարատեսակ ռեպրեսիաների գործիքակազմ կիրառելով, բայց իրականում դա ունենում է կարճատեւ էֆեկտ, որովհետեւ երբեւէ հնարավոր չէ, որպեսզի բռնապետությունը կամ ավտորիտար իշխանությունը հնարավորություն ունենա շարունակաբար կիրառել իր այդ ռեպրեսիվ գործիքակազմը: Այսօր պետք է փաստենք, որ Հայաստանի Հանրապետությունում փաշինյանական ռեժիմը չի կարողանում վախի մթնոլորտ սերմանելով կոտրել քաղաքացիների դիմադրությունը, հանրային, հասարակական, քաղաքական գործիչներին ստիպել հրաժարվել իրենց սկզբունքներից եւ իրենց արդարացի պայքարից` ընդդեմ այս ազգակործան ռեժիմի:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ

Այս թեմայով Ոչինչ եւ ոչ ոք չի մոռացվելու. ուղիղ 6 տարի առաջ այսօրը ձերբակալվեց Արցախի հերոս Մանվել Գրիգորյանը Ի­րո՞ք, այս մար­դիկ կար­ծում են, որ մենք հի­շո­ղութ­յուն­ներս կորց­րել ենք. Զարմանք Սամվել Վարդանյանը եւս երեք ամիս կմնա տնային կալանքի տակ Աշխարհաքաղաքական նույն իրավիճակն է՝ 1920 թվականին եւ այսօր. Վալերի Թունյան Խնդիրը մեր մտածողության մեջ է. Գեւորգ Մելքոնյան