Եթե Իսրայելն անմտորեն հարձակվի Իրանի վրա, այո՛, տարածաշրջանում մեծ պատերազմ կսկսվի. Իրանցի միջազգայնագետը փակագծեր է բացում

Ինչո՞վ կավարտվի Իրանի և Իսրայելիդիմակայությունը,ո՞ւմ և ինչո՞ւ է պետք պատերազմը։ Իրան-Իսրայել հակամարտությունն այս պահին էլ շարունակվում է, և լարվածությունը հասել է այն աստիճանի, որ շատ վերլուծաբաններ այդ երկրների միջև պատերազմ են կանխագուշակում: Հիշեցնենք, որ 2024 թվականի ապրիլին իրանա-իսրայելական առճակատումը վերաճեց երկու երկրների զինված ուժերի ուղղակի բախման։ Ապրիլի 1-ին Իսրայելն օդային հարվածներ հասցրեց Դամասկոսում Իրանի հյուպատոսարանի ուղղությամբ: Այնուհետ ապրիլի 13-ի լույս 14-ի գիշերը Իրանը հարվածեց Իսրայելին։ Իսկ ապրիլի 19-ին, առավոտյան ժամը 5:23-ին Իսրայելը պատասխան հարված հասցրեց երեք հրթիռներով, անօդաչու թռչող սարքերով: Իրանն արդեն հայց է ներկայացրել ՄԱԿ-ին, սակայն ոչ ոք չի դատապարտել Դամասկոսում հյուպատոսության հրթիռակոծումը, մինչդեռ դա ուղղակի ոտնձգություն էր այլ երկրի ինքնիշխանության նկատմամբ: ՄԱԿ-ը մատների արանքով է նայում Իսրայելի գործողություններին, ուստի հակամարտության դիվանագիտական լուծման շանսերը մեծ չեն։ Եվ այն ֆոնին, որ Իրանի և Իսրայելի միջև ատելությունն ու սպառնալիքները հասել են իրենց գագաթնակետին, կողմերը մոտեցել են եզրագծին և շահագրգռված են միմյանց ոչնչացնելու մեջ:

Հակամարտության դերակատարներն ակնհայտ են ՝ մի կողմից Իրանը՝ իր տարածաշրջանային պրոքսի-դաշնակիցների հետ (Հեզբոլլահ, ՀԱՄԱՍ, ինչ-որ չափով սիրիական և իրաքյան ստորաբաժանումներ), իսկ մյուս կողմից ՝ Իսրայելը և, ամենայն հավանականությամբ, ՆԱՏՕ–ի երկրներն ու ԱՄՆ-ը։ Հարցն այն է, թե ինչ ընթացք կունենա այդ բախումը. Իրանի և Իսրայելի դիմակայությունը երկրի վրա չի ընթանա. այդ երկրներն ընդհանուր սահման չունեն, և երրորդ երկրի տարածքով առաջ շարժվել չեն կարող։ Հետևաբար, հարվածները, ամենայն հավանականությամբ, օդային և հրթիռային կլինեն:

Վերջին տարիներին Իրանը հաջողություններ է գրանցել հրթիռաշինության ոլորտում։  Այժմ Թեհրանի սպառազինության մեջ կան և փոքր, և միջին հեռահարության համալիրներ։  Կան նաև բալիստիկ հրթիռներ, մասնավորապես՝ «Սաջիլը»՝ մինչև 2 հազար կմ հեռահարությամբ: Թևավոր հրթիռները նույնպես սպառազինության մեջ են:

Իսրայելն ունի ՀՕՊ հզոր համակարգեր, բայց ամբողջ խնդիրն այն է, որ դրանք շատ թանկարժեք։ Ամենայն հավանականությամբ, Թել Ավիվը, կպատասխանի ԱԹՍ-ների և հրթիռային հարվածներով, քանի որ հիանալի հասկանում է ՀՕՊ համակարգերի խոցելիությունը։ Լավագույն ռազմավարությունն այժմ հարձակումն է, պաշտպանությունը ձեռնտու չէ և նախապես ձախողված է։

Ինչի՞ կհանգեցնի Թեհրանի և Թել Ավիվի դիմակայությունը և արդյո՞ք հակամարտության սրումը կդառնա անկառավարելի: Հարցերը «Իրավունքը» քննարկել է իրանցի քաղաքագետ, միջազգայնագետ Խայալ Մուազզինի հետ:

Այն հարցին, թե իրանա-իսրայելական հակամարտության սրումը կարո՞ղ է նոր ճգնաժամ առաջացնել Մերձավոր Արևելքում, քաղաքագետ Խայալ Մուազզինը պատասխանեց. «Ես կարծում եմ, որ Իսրայելը ուժ չունի միայնակ պատերազմի մեջ մտնելու Իրանի հետ, քանի որ այն երկիր է, որը պարտվել է ՀԱՄԱՍ-ի հետ պատերազմում։ Սիոնիստական ռեժիմի դեմ Իրանի գործողությունն ապացուցեց, որ Իրանը հզոր երկիր է, որը ուժեղ ռազմական ներուժ ունի: Իսրայելը հասկանում էր, որ Իրանի հետ գործ ունենալը հեշտ գործ չէ, և Իրանի գործողությունն անպատվություն էր Նեթանյահուի համար, քանի որ նա միշտ սպառնում էր Իրանի դեմ պատերազմով, բայց համարձակություն չուներ Իրանին պատասխանելու: Իսրայելին անհրաժեշտ է դաշնակիցների աջակցությունը Իրանի դեմ պատերազմ սկսելու համար, սակայն նրա դաշնակիցները հասկանում են, որ Իսրայելի համար իրենց զոհաբերելն անխոհեմ քայլ կլինի, ուստի, որքան էլ Նեթանյահուն ջանա, նրան չի հաջողվի այդ պատերազմում ներգրավել ՆԱՏՕ-ի երկրներին»:

Ի դեպ, որոշ փորձագետներ չեն բացառում, որ իսրայելական ԱԹՍ-ները Ադրբեջանի տարածքից են ներխուժել են Իրան։ Մուազզինի խոսքով՝ «Ադրբեջանն իսկապես համագործակցություն ունի Իսրայելի հետ։ Բայց հիմա՝ այս դժվարին ժամանակներում, Ադրբեջանի իշխանությունները երբեք թույլ չեն տա, որ իրենց երկիրն օգտագործեն հարևան երկրի դեմ։ Լրատվամիջոցներում տարածված նման լուրերը կեղծ են։  Իրանական կողմը հասկանում է, որ լուրը տարածվել է Իսրայելի պատվերով։ Բացի այդ, Նեթանյահուն այլևս վստահություն չի վայելում միջազգային ասպարեզում։ Ադրբեջանի կառավարությունը լավ հասկանում և վերլուծում է տեղի ունեցածը։ Եթե Մեծ Բրիտանիան, ԱՄՆ-ը, որոնք Իսրայելի մեծ աջակիցն են, զերծ մնան Իրանի հետ պատերազմից, Ադրբեջանի կառավարությունը չի կարող իր շահերը զոհաբերել հանուն ուրիշների, քանի որ ցանկացած խոշոր պատերազմ կարող է ընդգրկել ամբողջ տարածաշրջանը»:

Հարցազրույցներից մեկում Խայալ Մուազզինը նշել էր, որ «աշխարհը բառացիորեն մեկ քայլ է հեռու երրորդ համաշխարհային պատերազմից»: Մեր այն հարցին, թե արդյո՞ք Իրանի և Իսրայելի դիմակայությունը կարող է երրորդ համաշխարհային պատերազմի սկիզբ դառնալ և ի՞նչ հետևանքների կարող է հանգեցնել Մերձավոր Արևելքում տեղի ունեցող իրադարձությունները, իրանցի փորձագետը պատասխանեց. «արևմտյան երկրները ցանկանում էին մեծ պատերազմ սկսել, այն նրանց շատ է պետք, քանի որ ԱՄՆ-ը, հասկանալով, որ կորցրել է իր միջազգային հզորությունը, ցանկանում է վերադարձնել այն։ Սիոնիստական ռեժիմին Իրանի պատասխանից հետո ՆԱՏՕ-ի տերությունները հասկացան, որ պարտված Նեթանյահուին աջակցելը նշանակում է պարտություն: Եվ ներկայումս ՆԱՏՕ-ի երկրների հույսը Ուկրաինան է, բայց նրանք այնտեղ էլ են պարտվելու։ Իսկ եթե Իսրայելն անմտորեն հարձակվի Իրանի վրա, այո՛, տարածաշրջանում մեծ պատերազմ կսկսվի»։

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝