Հանձնել, հանձնել՝ մինչեւ ե՞րբ
Վերլուծություն
Իշխող ՔՊ-ում «ցուկցվանգի» մեջ են: Մի մասը, Ալեն Սիմոնյանի գլխավորությամբ, որոշել է Նիկոլ Փաշինյանից ավելի արեւմտամետ դառնալ, մյուս մասը հագել է ռուսամետ ու հայրենասեր երեւալու դիմակը, բայց ամենասյուռն այս շարքում երրորդներն են` ՔՊ հայտնի անհավատները, որոնք իբր դարձի են եկել:
«ՔՊ-ն պատերազմից հետո հարություն է առել։ Մահացած էինք, ժողովուրդը մեզ հարություն տվեց, բովանդակային առումով համաձայն եմ Փաշինյանի հետ։ Հիսուսին չէի հավատում, Փաշինյանին ճանաչելուց հետո հավատացի Նրան»,- ասում է ՔՊ–ական պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը` միանգամից խախտելով երկու աստվածաշնչյան պատվիրան. «Ինձնից բացի ուրիշ աստվածներ չունենաս… Քեզ համար կուռք չշինես ո՛չ վերեւում՝ երկնքում, ո՛չ ներքեւում՝ երկրի վրա, եւ կամ երկրի տակ՝ ջրերի մեջ եղած բաների նմանությամբ»։ Չէ, կռապաշտ Հովիկ Աղազարյանից, հավատացյալ այդպես էլ դուրս չի գա, եթե անգամ ՔՊ-ն 10 անգամ էլ հարություն առնի:
Իսկ ինքն իրեն Հիսուսի հետ համեմատող Նիկոլ Փաշինյանը վերջապես տվեց այն հարցի պատասխանը, թե ո՞րն է իր իշխանության կարմիր գիծը, որից անդին էլ չեն շարունակելու հանձնողական քաղաքականությունը: Այսպիսով՝ պարզվեց, որ այդ կարմիր գիծը՝ հողերի հարցում անսահմանափակ է, միայն թե իրենք չհանձնվեն:
«Որոշել եմ չհանձնվել։ Բոլորս մարդ ենք, ես ոչ մի ուրիշ տեղից չեմ եկել, ձեր միջավայրում ծնվել, մեծացել եմ, ձեր միջավայրում ձեւավորվել, բայց հասկանալի է, չէ՞, որ էս ամենը, ինչ տեղի է ունենում, հոգեբանորեն, մարդկայնորեն, բարոյական, քաղաքական առումով շատ ծանր է։ Ընդ որում` էդ հաշվարկն էլ եմ ինքս ինձ համար անում, ասում եմ` պետք է նայել տարբերակը, որ կարող է` երկրի շահերից բխում է, որ ես կամ մենք պետք է հանձնվենք, թողնենք էս ճանապարհը, բայց իմ բոլոր վերլուծությունները ցույց են տալիս, որ՝ ոչ, այ դա կլինի դավաճանություն»,- ՔՊ-ականների հետ հանդիպմանն անկեղծացել է Փաշինյանը՝ փաստացի վերահաստատելով, որ իր համար իշխանությունը պահելը վեր է երկրի շահերից: Բայց արդյոք վերոնշյալ մեսիջն ուղղված էր ՔՊ-ականներին, թե՞ Փաշինյանից արդեն հոգնած Արեւմուտքին էր ակնարկում, որ չի հանձնվելու, կամ գուցե` Ռուսաստանի՞ն էր ասում, թե հակառուսական գծից չի հրաժարվելու, հույսեր չունենան: Թեպետ չի բացառվում, որ ե՛ւ Արեւմուտքին, ե՛ւ Ռուսաստանին էր ուղղված ասելիքը:
ՀԱԿԱՌՈՒՍԻՑ ՊՐՈՌՈՒՍԱԿԱՆ ՄԵԿ ԱԿՆԹԱՐԹ Է
Արդյոք իր իշխանությունը պահելու համար Նիկոլ Փաշինյանը կստանա երաշխիքներ Արեւմուտքից, անգամ եթե քարտեզից խուզի Տավուշի սահմանապահ գյուղերն ու կտոր-կտոր սկուտեղի վրա մատուցի Ադրբեջանին: Համենայնդեպս, անգամ ՔՊ-ում այս հարցում վստահ չեն: Ավելին՝ Փաշինյան Նիկոլին հանձնելուց առաջ՝ հումանիտար միջանցք են փնտրում՝ իրենց փրկության համար: Ինչպես վերջերս պրոռուսական դաշտում հանգրվանած քաղաքական գործիչ Սուրիկ Սուրենյանցն է ասում. «Այս ամենի ավարտը լինելու է Կրեմլի պատերի տակ վնգստոցը»։
Այսպիսով՝ Հանրայինին տված հարցազրույցում ՀՀ ԱԺ պաշտպանության եւ անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, կարկառուն ՔՊ-ական Անդրանիկ Քոչարյանը երդում-պատարագ է տալիս, որ՝ «Մենք ռուսական շուկայից չենք հրաժարվել, փակ լսումների ժամանակ բոլորը տեղեկացան, որ այն գնումները, որոնք արված էին, նրանք այսօր սկսում են իրացվել: Այն բացթողումները կամ չիրացված սպառազինությունը, որ պետք է հասներ Հայաստան, հիշո՞ւմ եք, անընդհատ քննարկվում էր՝ գումարը գնացել է, սպառազինությունը չկա: Հիմա ՌԴ-ն մաս-մաս գտել է հնարավորություն` դա Հայաստանին փոխանցելու: Դա իրականություն է»,- շեշտել է Քոչարյանը:
Ըստ մամուլում շրջանառվող լուրերի` ՔՊ-ի փակ ժողովում Նիկոլ Փաշինյանին ատամ է ցույց տալիս նաեւ Թուրքիայի հետ մերձեցման հարցում բանագնաց ԱԺ փոխնախագահ Ռուբեն Ռուբինյանը: Ո՛չ ավել, ո՛չ պակաս նա պնդել է, որ Հայաստանի զարգացումը պատկերացնում է տարածաշրջանային ֆորմատում եւ ոչ մի քայլ դեպի Արեւմուտք: Ըստ Ռուբինյանի, այս հարցում շտապողականությունը կործանարար կարող է լինել Հայաստանի համար։ Իսկապե՞ս ասել է նա այսպես, թե՝ ոչ, հարցի մի կողմն է, բայց այն, որ մամուլը գրում է այդ մասին, նշանակում է՝ առանց կրակ ծուխ չի լինում: Ընդ որում՝ այս հարցում Ռուբինյանին, կարծես թե, ձայնակցում է նաեւ Անվտանգության քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը: Թե ինչպես հանկարծ պայմանական սորոսական թեւի ներկայացուցիչներ համարվողները դարձան հակառուսից պրոռուսական երկու բանի մասին է հուշում: Կա՛մ նրանք փորձում են թակարդը գցել Փաշինյան Նիկոլին, կա՛մ հասկանալով մոտալուտ վտանգն իրենց իշխանության կործանման գլխների ճարն են տեսնում: Այս հարցում վառ օրինակ է նաեւ Փաշինյանի հատուկ հանձնարարություններով այլեւս նախկին դեսպան Էդմոն Մարուքյանը, որը միայն վերջերս գլխի ընկավ, որ այս իշխանության վարած քաղաքականությունը կործանման է տանում երկիրն էլ, իրենց էլ:
Բայց ՔՊ-ականներն են հանձնում Փաշինյանին, թե Նիկոլն է «փուռը» տալիս իր թիմին՝ բացահայտելով, թե նրանցից ով էլ ինչի պատրաստ սեփական կաշին փրկելու համար, խիստ հարաբերական է ասված: Անկախ նրանից, որ ապրիլի 5-ին Բրյուսելում կայանալու է իր հանդիպումն ԱՄՆ պետքարտուղարի եւ Եվրոպայի խորհրդի նախագահի հետ, եւ այս առումով՝ քաղաքական գործիչներն ու քաղաքագետները գուժում են, որ շան օրի ենք հասնելու, չի բացառվում, որ Փաշինյանը որոշի հիմա էլ դառնալ Իսրայել Օրի: Այո՛, Հիսուսի հետ համեմատվելուց հետո՝ վերադառնա իր նախորդ հերոսի դերակատարմանը: Հիշեցնենք, որ դեռեւս 2019 թվականին Նիկոլ Փաշինյանը հիշել էր Իսրայել Օրուն: Նա նշել էր, որ Իսրայել Օրիին ընդունված է համարել մեր տարածաշրջանում ռուսական ներկայության նախաձեռնողներից մեկը:
«Իսրայել Օրին նպատակ ուներ եվրոպական որեւէ բանակի աջակցությամբ մեր երկիրը ազատել թուրքական ու պարսկական տիրապետությունից: Սկզբից նա այս նպատակով գնաց Գերմանիա (Փֆալց), ապա Վիեննա՝ որտեղ Սրբազան հռոմեական կայսրության կայսրը նրան խորհուրդ տվեց դիմել ռուսական ցարին: Այս է պատճառը, որ մեր առաջ չկա հարց՝ ընտրել Եվրոպայի եւ Ռուսաստանի միջեւ, որովհետեւ մեզ համար Ռուսաստանը եվրոպական քաղաքակրթության մաս է», - այսպես է արտահայտվել ուղնուծուծով հակառուս Փաշինյանն ընդամենը տարիներ առաջ եւ վերադառնալ այս թեզին՝ նրա համար խնդիր չէ, միայն թե հարց է՝ Արեւմուտքն ինչ հաշվեհարդար կտեսնի դրանից հետո: Այնպես որ, ով ում է քցելու՝ թողնելով աշխարհաքաղաքական մայրուղում՝ այն էլ Փաշինյանի ասած՝ կարմիր զգեստով, պարզ կլինի սպասվածից էլ շատ ավելի շուտ:
ՖԵՅՔ ԲՈՒԴՅՈՆԻՆԵՐՆ ՈՒ ԸՆԴԴԻՄՈՒԹՅԱՆ ԱՐԾՐՈՒՆՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻԶՄԸ
Իսկ ինչ է կատարվում ընդդիմադիր դաշտում, թերեւս նույնն է, որ ասենք՝ ինչով են զբաղված եվրադիտորդները Հայաստանում: Երկուսն էլ դիտում են ու արձանագրում, բայց ձեռքներին ո՛չ դանակ կա, ո՛չ դմակ: Ամենաբարձրն էլ աղմկում են քաղաքական գրդոնչիները, որոնք այստեղից-այնտեղից գրանտ են քերել ու դրա շրջանակում էլ, ասենք մի հազար դոլարի կամ եվրոյի ակտիվություն են դրսեւորում: Պետք լինի հանդես կգան Արեւմուտքի ջատագով, պետք լինի հանդես կգան Ռուսաստանի դաշնակցի դիրքերից եւ անգամ խոսել Պապուա Նոր Գվինեայի հետ ռազմավարական հարաբերություններ հաստատելու անհրաժեշտության մասին: Իսկ իրական քաղաքական կուլիսներում շշուկներ են պտտվում, որ անգամ այսօր ընդդիմադիր դաշտում համախմբման հարցում ամբիցիաներն ավելի առաջնահերթ են, քան երկրի փրկությունը փաշինյանականներից: Դեռ առուն չթռած՝ վարչապետացուների շքերթ է սկսվել: Մինչդեռ վեց տարի է` քաղտեխնոլոգներն ու վերլուծաբանները կոտորվեցին աղաղակելով, որ «երկրի միակ տղամարդու» սինդրոմով հարց չի լուծվի, ոչ էլ «մի ծաղկով գարուն կգա»: Ինչպես ասում է ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը. «Հո Բուդյոնին չեմ, որ թուրը ձեռս մտնեմ կռվի մեջ»։ Մինչդեռ ֆեյք բուդյոնիների պակաս մեր օրերում չկա, ամեն մեկն իր թիմին արծրունհովաննիսյանաբար վստահեցնում է, թե «հաղԴելու ենք»:
Լրացավ ապրիլյան քառօրյա պատերազմի 8-րդ տարելիցը… «Կար պետություն, կար Արցախ, հզոր բանակ, մարտիրոսացած Մառոզ Ալիկ, Կյաժ ու տանկիստ Տիգրան, տասնյակ հերոսապատումներ, քաջության խորհրդանիշ դարձած մի շարք հայ զինվորներ... Պոչը հետեւը քաշած, մոսկվաների դռները ջարդող ստորացված Ալիեւ եւ խրոխտ քայլող Սերժ Սարգսյան...Փառք Ձեզ ապրիլյանի հերոսներ, հոգուդ հանգստություն Զորավար Մանվել», - գրել է իրավապաշտպան Կարապետ Պողոսյանը՝ անդրադառնալով քառօրյայի տարելիցին:
Եվ, իսկապես, կար պետություն, իսկ հիմա կա հայ ժողովրդին վախեցնող իշխանություն, որի մասին հայտարարում է ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Սեյրան Օհանյանը. «Քավ լիցի, հայ ժողովուրդը չի տենչում պատերազմ, բայց եւ պատերազմից չի վախենում։ Հայ ժողովրդին վախեցնող իշխանություն պետք չէ։ Միայն ազգային ուժերի առաջնորդությամբ կարող ենք պայքարել ու ապրել՝ հանուն հայկական Արցախի, Հայաստանի»: Տեղին է հիշել մեծ գրող Համո Սահյանի խոսքերը, որն ասում էր. «Երկիրը սովորաբար պատկանում է իշխանությանը, բայց հենց պատերազմ է սկսվում, անունը դնում են հայրենիք ու տալիս ժողովրդին»: Փաստորեն, սպառնացող նոր պատերազմն էլ գցելու են ժողովրդի գրպանը, բայց երբ նույն խորհրդարանական ամենամեծ ընդդիմությանն ասում ես՝ վերջիվերջո, վայր դրեք մանդատներն, իրավիճակ փոխեք, բերում են հազար ու մի պատճառ՝ մանդատը պահելու համար: Արդյունքում ստացվում է՝ ընդդիմությունը գոռում է հնարավոր պատերազմի մասին, իշխանությունն ու թշնամին սպառնում պատերազմով, իսկ ժողովուրդը այն կամիկաձեն է այս երեքի արանքում, որը պիտի պահի իր հողն ու տունը:
ՈՍԿԵՊԱՐՈՒՄ «ԱՂԱՎՆՈ» ՕՊԵՐԱՑԻԱՆ ՇԱՐՈՒՆԱԿՎՈՒՄ Է
Իհարկե, ժողովուրդը հակված է պահել իր հողն ու տունը, բայց դժվար է այս օրերին զանազանել, թե ով ինչ պատրվակով է գալիս, իրենց սատար կանգնելու: Հիշո՞ւմ եք, որ Աղավնոն պահելու համար ինչ-որ խմբեր էին գնում այնտեղ էքսկուրսիաների ու նկարվում: Վերջում էլ «Ժողովրդավարական համախմբում» կուսակցության ղեկավար Սուրեն Պետրոսյանը գնաց ու հայտարարեց, թե տեղափոխվել է Աղավնո՝ տեղում ինքնապաշտպանություն կազմակերպելու համար: 2013թ. -ին Օքսֆորդի համալսարանում քաղաքական առաջնորդության դասընթաց անցած (Մեծ Բրիտանիա), 2016թ -ին Չինաստանում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման եւ զարգացման հեռանկարների վերաբերյալ դասընթացած անցած, 2016թ.-ին Գերմանիայի Օթզենհաուսենի Եվրոպական ակադեմիայում քաղաքական դասընթացներ անցած եւ վերջապես 2018թ.-ին Շվեդիայում եւ Հունաստանում Եվրոպայի խորհրդի Քաղաքական դասընթացների դպրոցների ասոցացիայում եւ Ստոկհոլմի անցումային տնտեսության ինստիտուտում դասընթացներ անցած Սուրեն Պետրոսյանը հանկարծ դարձել էր ռազմական գործիչ, որ փրկեր Աղավնոն: Բայց վերջում ինքն էլ դուրս եկավ Աղավնոյից՝ մեղադրելով ընդդիմությանը չհամախմբվելու եւ ինքնապաշտպանություն չկազմակերպելու մեջ: Եվ ահա հիմա Սուրեն Պետրոսյանը Ոսկեպարում է ու այնտեղից էլ հայտարարում է որ իրեն լավ է զգում այդտեղ, չի պատրաստվում վերադառնալ Երեւան: Ավելին՝ հորդորել է միանալ իրեն եւ միասին պաշտպանել Ոսկեպարը: Ինչպես ասում են՝ պատմությունը կրկնվելու վատ սովորություն ունի, միայն թե սցենարիստները գոնե դերակատարներին փոխեն, այլապես այս ամենը հիշեցնում է դերասան, հիմա էլ կուսակցություն բացող Հայկ Մարությանի Կարգին Հայկո օրերի հին սկեչերից մեկը. «Լավ, դուք ուրիշ հերոսի անուն չգիտե՞ք»:
ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ