Եթե նահանջենք փոքրամասշտաբ սադրանքներին, ապա լայնամասշտաբ էլ կարող է լինել. Այվազյան

«Իրավունքի» զրուցակիցն է Ադրբեջանահայերի ասամբլեայի նախագահ, ադրբեջանական հարցերով փորձագետ ԳՐԻԳՈՐԻ ԱՅՎԱԶՅԱՆԸ:

— Բաքուն շարունակում է կրակել ՀՀ տարածքների ուղղությամբ, նորանոր պահանջներ է ներկայացնում, ինչո՞ւ է այս աստիճան ռիսկավորվել, մի՞թե այս ամենը Թուրքիայի հովանավորչությամբ է իրականացնում:

— Թուրքիան հիմա, կախված նախագահական ընտրություններից եւ երկրաշարժից հետո, շատ հովանավորել Ադրբեջանին չի էլ կարող:

— Այդ դեպքում` ինչու՞ է նման քայլերի գնում, միգուցե պատճառն այն է, որ Հայաստանը պահանջատեր չէ՞ ու զսպող մեխանիզմներ չի՞ կիրառում:

— Պետք է միշտ պատժի ենթարկել, որպեսզի այդպիսի սադրանքներ չլինեն, բայց ի վիճակի՞ է, թե՞ ոչ: Մենք տեսել ենք Արցախի պետնախարարի կողմից կազմակերպված հանրահավաքը, կարծում եմ` դա ուղերձ է: Ուղերձն այն է, որ արցախահայությունը երբեք չի հրաժարվի իր հայրենիքից, կմնա այնտեղ:

— Եթե օրինակ՝ Բերձորի միջանցքը, հումանիտար կամուրջը չբացվի, ի՞նչ է սպասվում արցախահայությանը եւ իշխանության գործողությունները որո՞նք պետք է լինեն:

— Դա պետք է լինի համակարգված աշխատանք, եւ ես չեմ կարծում, որ Բերձորի միջանցքի փակումը ընդմիշտ է: Ուղղակի դիվանագիտական դաշտում պետք է աշխատենք այդ ուղղությամբ:

— Պետք է աշխատենք, բայց ինչպես տեսնում ենք, այնքան էլ քայլերը համաչափ չեն, ու 4-րդ ամիսն է Բերձորի ճանապարհը փակ է: Ի՞նչ քայլեր պետք է արվեն` ո՞ր հարթակներում պետք է աշխատել եւ բարձրաձայնել խնդիրը:

— Կարծում եմ` որոշակի չափով ուժի ցուցադրություն է պետք: Շատերը չեն հիշում, թե եռատոնը ի՞նչ է նշանակում, ինչո՞ւ է եռատոն. որովհետեւ՝ Շուշիի ազատագրման օրն է, Արցախի ազատագրական բանակի օրն է եւ նաեւ Մեծ հայրենական պատերազմի մեր հերոսների հիշատակության օրն է: Մենք մարշալներ, գեներալներ ենք ունեցել, դրա մասին պետք է հիշենք, ու այդպես մեր սերունդներին դաստիարակենք: Այնպես որ, եթե Ադրբեջանը ատելության հողի վրա փորձեց այս 30 տարիների ընթացքում սերունդ բարձրացնել, մենք մեր պահանջատիրության հողի վրա կարող ենք դա անել:

— Օրինակ՝ ուժի՞ կիրառմամբ:

— Ուժը լինում է նաեւ ինտելեկտուալ, ռազմական ու դիվանագիտական:

— Մենք ո՞րն ենք կիրառում վերջին տարիներին:

— Ցավոք սրտի, բոլոր հարցերում առայժմ պետք է ավելի շատ ջանքեր գործադրենք, ընդ որում` յուրաքանչյուր ոլորտում: Երբ դա անենք, արդյունքները կունենանք անպայման, դա եղել է 90-ականներին, դա կլինի հետայսու:

— Գործնական ի՞նչ քայլեր են հարկավոր դրա համար` միգուցե, դիվանագիտությունն էլ ավելի ամրապնդելո՞վ, բանակը զինելո՞վ:

— Մասնագետներ պետք է աշխատեն իրենց տեղերում, ոչ թե դիլետանտներ, քավոր-սանիկ-բարեկամ, ըստ հին ավանդույթների, որը, ցավոք չի փոխվել: Այդ պարագայում կլինի Ձեր ասածը:

— Իշխանությունը բազմիցս նշում է, որ հայ-թուրքական, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները պետք է բարելավվեն, որքանո՞վ է այն իրատեսական, եւ ի՞նչ գին պետք է վճարենք այդ բարեկամության համար:

— Մենք այդպիսի գին չունենք, որ վճարենք, մանավանդ, որ դիմացինդ քո մահն է տենչում, դա պետք է գիտակցել ու ըստ այդմ էլ գործել: Պետք է հասկանանք, որ թուրքի հետ ազնիվ պայմանավորվածությունն անհնար է: Եթե դու թուրքի հետ գործ ունես, պետք է հասկանաս, թե ինչպես գործես, եթե չես հասկանում, ապա պետք է լսես մասնագետների խորհուրդը, եթե չես լսում, ուրեմն` ամբողջ պատասխանատվությունը քո վրա է:

— Արդյո՞ք Թուրքիայի նախագահական ընտրությունների արդյունքները կարող են ինչ-ինչ առումներով Հայաստանի արտաքին ու ներքաղաքական կյանքի վրա ազդեցություն ունենալ:

— Ինչ էլ Թուրքիայում փոխվի, Հայաստանի ու Ադրբեջանի հանդեպ Թուրքիայի քաղաքականությունը չի փոխվի:

— Կա՞ լայնածավալ պատերազմի հավանականություն:

— Մեր դիմադրողականությունից է կախված, եթե մենք նահանջենք փոքրամասշտաբ սադրանքներին, ապա լայնամասշտաբն էլ կարող է լինել:

Ս. ԱՍԱՏՐՅԱՆ