«Այսօր տիկտոկներում նույնիսկ հինգերորդ դասարանցիներն են իրենց պոպուլյար համարում».ԱԶԱՏ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ

«Իրա­վուն­քը» զրու­ցել է եր­գա­հան, հե­ղի­նակ կա­տա­րող Ա­ԶԱՏ ԱԲ­ՐԱ­ՀԱ­ՄՅԱ­ՆԻ հետ:

— Պա­րոն Աբ­րա­հա­մյան, եր­գար­վես­տում ին­չո՞ւ Ձեզ չենք տես­նում:

— Ան­կեղծ ա­սած, շատ եմ մտա­ծում՝ ար­ժե, թե՞ չար­ժե…Բայց նա­յե­լով այն, ինչ-որ հի­մա է, հաս­կա­նում եմ, որ դա ա­վե­լի շատ շո­ուբիզ­նե­սյան հար­թակ է: Իմ պատ­կե­րա­ցում­նե­րով՝ եր­գար­վես­տը լրիվ ու­րիշ բան է: Իսկ շո­ուբիզ­նե­սյան այս հար­թա­կում բո­լո­րը քա­բա­բա­յին ինչ-որ եր­գեր են եր­գում, ո­րով­հե­տեւ հրա­վիր­վում են հար­սա­նե­կան հան­դես­նե­րի, գնում փող են աշ­խա­տում: Շո­ու-բիզ­նես կոչ­վա­ծը՝ փող աշ­խա­տե­լու մե­խա­նիզմ է: Իսկ եր­գար­վեստ, որ­պես այդ­պի­սին, հի­մա մենք չու­նենք:

— Ո՞րն է, Ձեր պատ­կե­րաց­մամբ, իս­կա­կան եր­գար­վես­տը:

— Դա այն է, երբ դուրս գաս բե­մա­հար­թակ եւ եր­գի մի­ջո­ցով խո­սես մարդ­կանց հետ խղճի, բա­րու­թյան, ո­րակ­նե­րի, ար­ժեք­նե­րի, հա­վա­տար­մու­թյան, հե­րո­սու­թյան, հայ­րե­նա­սի­րու­թյան, գրա­կան ար­ժե­քա­վոր բա­նե­րի մա­սին: Գի­տեք, բա­ռե­րը սիրտ ու հո­գի ու­նեն: Եվ մի­այն ստեղ­ծո­ղը գի­տի այդ պրո­ֆե­սի­ո­նա­լիզ­մը, թե ինչ­պես օգ­տա­գոր­ծի այդ բա­ռը, որ­պես­զի սիրտ ու հո­գի ստա­նա: Իսկ հի­մա աս­պա­րե­զում այդ ա­մեն ին­չից կի­լո­մետ­րե­րով հե­ռու մար­դիկ են այ­սօր գրիչ վերց­նում եւ գրում ինչ-որ բա­ռեր: Եվ ի­րենց գրա­ծը ոչ սիրտ, ոչ էլ հո­գի ու­նի: Իսկ ե­թե այդ բա­ռե­րը հու­զում են ո­մանց,ու­րեմն մենք ող­բա­լի վի­ճա­կում ենք....

— Բո­լո­րո­վին վեր­ջերս մշա­կու­թա­յին գոր­ծու­նե­ու­թյուն եք ու­զում ծա­վա­լել, ար­ձա­գանք­նե­րը պա­սի՞վ է­ին, որ չի­րա­կա­նաց­րիք:

— Ա­յո, ես ա­վե­լի հակ­ված է­ի, որ մարդ­կանց հե­տաքր­քրու­թյու­նը կբեւեռ­վի իմ նոր նա­խա­ձեռ­նու­թյան վրա, ո­րով­հե­տեւ այն, ինչ ցան­կա­նում եմ ի­րա­գոր­ծել, բա­ցա­ռիկ ե­րեւ­ույթ է: Աշ­խար­հում նման բան գո­յու­թյուն չու­նի: Նպա­տակս է՝ 7-12 տա­րե­կան ե­րե­խա­նե­րին պատ­րաս­տե­լ, որ­պես հու­մո­րիստ, մե­նա­խոս դե­րա­սան­ներ: Եվ եր­գի­ծա­կան մե­նա­խո­սու­թյուն­նե­րի կա­տա­րում­նե­րով ստեղ­ծե­լ ման­կա­կան թատ­րոն: Այ­սինքն` ե­րե­խանե­րը այդ տա­րի­քից պետք է բե­մա­հար­թակ բարձ­րա­նան եւ ման­կու­թյու­նից խո­սեն աշ­խար­հի հետ` ի­րենց պատ­կե­րա­ցում­նե­րով, ի­րենց աչ­քե­րով, սե­փա­կան օ­րի­նակ­նե­րով ու քննա­դա­տու­թյուն­նե­րով: Այն ա­մեն ին­չի մեջ, որ մենք ապ­րում ենք: Շատ հե­տաքր­քիր ծրագ­րեր կան՝ կապ­ված ստեղծ­վե­լիք թատ­րո­նի հետ: Եր­գի­ծանք, հու­մոր, որ ա­սում ենք, մեր հան­րու­թյու­նը ե­րեւի սխալ է հաս­կա­նում կամ ըն­կա­լում է յու­րո­վի: Ե­րեւի հու­մոր ա­սե­լով՝ նրանք հաս­կա­նում են վու­մնս քլա­բի եւ նման տե­սա­կի հա­ղոր­դում­նե­րը: Բայց ինձ հա­մար եր­գի­ծան­քը, հո­ւմորը բո­լո­րո­վին այլ բա­ներ են: Շատ լի­ա­հույս է­ի, որ պետք է հա­վա­քագ­րեմ 40-50 ե­րե­խա­ներ եւ նրանց պատ­րաս­տեմ, ներ­կա­յա­ցում­նե­րով բարձ­րաց­նեմ բե­մա­հար­թակ: Հա­մոզ­ված եմ, որ կգա այդ պա­հը, եւ մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րը հե­տաքրք­րված կլի­նեն: Բայց, ցա­վոք սրտի, այդ հայ­տա­րա­րու­թյու­նը շատ քիչ ար­ձա­գանք­ներ ու­նե­ցավ: Ով­քեր 7-12 տա­րե­կան ե­րե­խա­ներ ու­նեն, նրանք հա­վա­նա­բար ե­րե­սուն կամ ե­րե­սունն անց են: Ու ես չէ­ի պատ­կե­րաց­նում, որ այդ սե­րունդն այդ­քան ան­տար­բեր կլի­նի մշա­կույ­թի, ար­վես­տի նկատ­մամբ: Ցա­վում եմ, բայց հույսս չեմ կորց­նում:

— ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյա­նը դի­մե՞լ եք:

— Ես չեմ ու­զում թե­րագ­նա­հա­տել ո­րեւէ կա­ռույցի: Դեպ­քեր ե­ղել են, որ փոր­ձել եմ ինչ-որ մարդ­կանց դի­մել այլ հար­ցե­րով, ցա­վոք, դրանք ան­պա­տաս­խան են մնա­ցել: Տես­նե­լով մեր այ­սօր­վա մի­ջա­վայ­րը, ապ­րե­լա­կեր­պը եւ նա­եւ կա­ռա­վա­րու­թյան կող­մից վար­վող քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը, մաս­նա­վո­րա­պես` մշա­կույ­թի, ար­վես­տի նկատ­մամբ, ես ուղ­ղա­կի չեմ գտնում նպա­տա­կա­հար­մար՝ դի­մել ո­րեւ­է մե­կին: Եվ փոր­ձում եմ իմ ու­ժե­րով ի­րա­կա­նաց­նել: Բայց, ցա­վոք, իմ ու­ժերն այդ­քան զո­րեղ չեն, ո­րով­հե­տեւ ա­մեն ինչ կապ­ված է ֆի­նանս­ներ կոչ­վող ռե­սուրս­նե­րից: Եվ այդ ռե­սուրս­նե­րի սուղ լի­նե­լու պատ­ճա­ռով  չեմ կա­րո­ղա­նում մեծ թա­փով ի­րա­կա­նաց­նել: Փոր­ձում եմ փոքր քայ­լե­րով ինք­նու­րույն ինչ-որ բան ա­նել: Պե­տա­կան դռներն ընկ­նելն ու մու­րալն ի­մը չի:

— Երկ­րում տի­րող ի­րա­վի­ճա­կի մա­սին ի՞նչ կար­ծիք ու­նեք:

— Վեր­ջերս մի հայ­տա­րա­րու­թյուն տե­ղադ­րե­ցի, որ­տեղ թա­մա­դա-հան­դի­սա­վա­րի ան­հա­տա­կան պա­րապ­մունք­նե­րի է­ի հրա­վի­րում նրանց, ով­քեր կցան­կա­նան: Նպա­տակս էր՝ ա­վան­դա­կա­նին մո­տեց­նել մեր հա­սա­րա­կու­թյա­նը: Քա­նի որ ես ինքս եր­կար տա­րի­ներ այդ բնա­գա­վա­ռում եմ ե­ղել եւ պարզ տես­նում եմ, թե ինչ է կա­տար­վում մեր երկ­րում, թե ինչ­պես է ա­մեն ինչ ժա­մա­նա­կի ըն­թաց­քում փոխ­վում, դառ­նում է ա­վե­լի շատ եվ­րո­պա­կան, ա­րեւմ­տյան: Իսկ մեր ա­վան­դույթ­նե­րը կա­մաց-կա­մաց նեն­գա­փոխ­վում, մո­ռաց­վում են: Ին­չը նա­եւ իմ այ­սօր­վա սո­ցի­ա­լական հար­ցե­րը հո­գա­լու մի­ջոց կհան­դի­սա­նար: Սա­կայն, ի զար­մանս ինձ, այդ հայ­տա­րա­րու­թյան տակ ե­ղան մար­դիկ, ով­քեր ինձ ազ­գա­կոր­ծան, ինք­նա­սի­րա­հար­ված ան­վա­նե­ցին: Ե­րեւ­ի այդ հայ­տա­րա­րու­թյունս սրտնե­րով չէր այն ի­մաս­տով, որ տես­նե­լով այ­սօր­վա հար­սա­նիք­նե­րը, մար­դիկ մտա­ծում են՝ ես նույնն եմ ու­զում ներ­մու­ծել այդ դաշտ: Ե­րեւի չի­մա­ցու­թյունն էր պատ­ճա­ռը: Եվ ես զղջա­ցի, ո­րով­հե­տեւ  հի­մա շատ վատ տրամադ­րու­թյուն­ներ են թե՛ սոցցան­ցում, թե՛ փո­ղո­ցում, մեր մի­ջա­վայ­րում շատ վատ փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ են: Այդ ա­մենն այ­սօր ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան խնդիր է դար­ձել, ո­րով­հե­տեւ մեր բո­լոր ձա­խո­ղում­ներն ու թե­րա­ցում­ներն ա­ռա­ջին հեր­թին գա­լիս են հան­րա­յին փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րից: Ե­թե մենք մեկս մյու­սի հետ հար­գա­լից, ու­շա­դիր ու ջերմ չենք, այդ մի­ջա­վայ­րում ո­րեւ­է դրա­կան ար­ժե­քա­վոր բան ու­նե­նալն անհ­նա­րին է: Հան­րու­թյու­նը պետք է կազ­մա­կերպ­ված լի­նի եւ ա­մեն ինչ տա­նի ժո­ղովր­դի հա­մախմբ­մա­նը: Իսկ հա­մախմբ­վել  չա­րու­թյամբ, չա­րա­խո­սու­թյամբ, հնա­րա­վոր չէ: Սկսած ման­կա­պա­տա­նե­կան հա­սա­կից պետք է մարդ­կանց մեջ բա­րու­թյուն սեր­մա­նել: Ե­րի­տա­սար­դը պետք է ճա­նա­չի հե­ղի­նա­կա­վոր­նե­րին, հե­րոս­նե­րին, նրանց, ով­քեր մեր պե­տու­թյան ա­նու­նը ներ­կա­յաց­նում են աշ­խար­հին: Եվ այդ մար­դիկ պետք է գնա­հատ­վեն ըստ ար­ժան­վույնս: Մեզ մոտ նման բան տե­ղի չի ու­նե­նում: Մենք մի­այն չա­րա­խո­սում ենք: Սոցցան­ցե­րում ո­րեւ­է մե­կը հաշ­վի չի առ­նում, թե ով է այդ գրա­ռու­մը ներ­կա­յաց­նո­ղը եւ ինչ ճա­նա­պարհ է ան­ցել: Այ­սօր անգ­րա­գետ, տգետ ցան­կա­ցած մե­կը կա­րող է ցեխ շպրտել ճա­նա­պարհ ան­ցած մար­դու ան­վան վրա: Այդ­պես ոնց կա­րող է այդ հան­րու­թյու­նը հան­րու­թյուն կոչ­վի կամ ու­նե­նա հաղ­թա­նակ­ներ: Պա­ռակտ­ված վի­ճա­կում ենք, եւ այդ ա­մեն ին­չը շատ տխուր ու կոր­ծա­նա­րար է: Ցան­կա­ցած մե­կը շատ հեշ­տու­թյամբ հո­գե­բա­նա­կան ինչ-որ աճ­պա­րա­րու­թյուն­նե­րի շնոր­հիվ կա­րող է տի­րա­նալ ժո­ղովր­դի մե­ծա­մաս­նու­թյա­նը: Ու ե­թե հան­րու­թյու­նը չու­նի կրթվա­ծու­թյան մա­կար­դակ, նրան կա­րող են խա­բել, տի­րա­նալ, օգ­տա­գոր­ծել ու շա­հա­գոր­ծել:

— Ըստ Ձեզ՝ մե­ղա­վոր են նրանք, ով­քեր անգ­րա­գե՞տ են, թե՞ նրանք, ով­քեր պատ­ճառ են հան­դի­սա­ցել, որ­պես­զի անգ­րա­գետ սե­րունդ մե­ծա­նա:

— Ի­հար­կե, հա­մա­միտ եմ, ինչ­պես ըն­տա­նի­քում է, նույնն էլ պե­տու­թյուն կոչ­վա­ծում է: Այ­սինքն՝ ըն­տա­նի­քում  ծնող­նե­րը պետք է զբաղ­վեն ե­րե­խա­նե­րի կրթու­թյամբ եւ դաս­տի­ա­րա­կու­թյամբ: Բա­ցի այն, որ ծնող­նե­րը պետք է զբաղ­վեն ե­րե­խա­նե­րի դաս­տի­ա­րա­կու­թյամբ, նա­եւ պետք է այս ա­մեն ին­չով զբաղ­վեն պե­տա­կան հա­մա­պա­տաս­խան կա­ռույց­նե­րը՝ սկսած ման­կա­պար­տեզ­նե­րից, վեր­ջաց­րած բու­հե­րով: Եվ նա­եւ այն հաս­տա­տու­թյուն­նե­րը, որ­տեղ դպրոց կամ բուհ ա­վար­տած ե­րի­տա­սար­դը պետք է գնա աշ­խա­տան­քի ըն­դուն­վե­լու: Այդ ա­մեն ին­չը մեծ կա­ռա­վար­ման հա­մա­կարգ է, ո­րի գլխա­վե­րեւ­ում պետք է կանգ­նած լի­նի հենց ին­քը` պե­տու­թյան ղե­կա­վա­րը: Եվ նա­եւ այդ ա­մեն ին­չը վե­րահս­կող նա­խա­րա­րու­թյու­նը: Հան­րա­յին մի­ջա­վայր կոչ­վող այդ ե­րեւ­ույ­թը մե­խա­նիզմ է, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նաս աշ­խա­տեց­նել: Ե­թե դու չես կա­րո­ղա­նում դաս­տի­ա­րա­կել, չու­նես հա­մա­­պա­տաս­խան լծակ­ներ, որ­պես­զի քո հան­րու­թյու­նը կիրթ լի­նի: Ե­թե դու ըն­դու­նում ես աշ­խա­տող­ներ մի­այն գու­մար աշ­խա­տե­լու հա­մար, բայց ման­կա­վար­ժա­կան հա­մա­պա­տաս­խան ո­րակ­ներ չու­նեն, բնա­կա­նա­բար, քո հան­րու­թյու­նը պետք է լի­նի այն­պի­սին, ինչ­պի­սին որ այ­սօր է: Շփվե­լով մարդ­կանց հետ՝ ես ուղ­ղա­կի ապ­շած եմ, թե ինչ ո­րակ­ներ են այ­սօր մե­զա­նում տի­րում: Ին­չո՞ւ պետք է ոմն մե­կը ի­րա­վունք ու­նե­նա պի­տա­կա­վո­րել ճա­նա­պարհ ան­ցած մար­դուն: Այդ ան­թույ­լատ­րե­լի­ու­թյան սահ­մա­նը այն­քան ենք ան­ցել մենք, որ ան­վե­րահս­կե­լի ենք դար­ձել: Ինք­նա­մե­ծար, ինք­նա­կոչ մարդ­կանց թվա­քա­նա­կը գնա­լով շա­տա­նում է: Փո­ղո­ցով քայ­լում եմ, 5-6-րդ դա­սա­րա­նի աղ­ջիկ­նե­րից մե­կը մյու­սին ա­սում է` «Աղ­ջի՛, գի­տես, Տիկ­տո­կում այս­քան հե­տեւորդ ու­նեմ, ար­դեն պո­պու­լյար­նի մարդ եմ»: Եվ այդ ե­րե­խան չգի­տի, որ պո­պու­լյար, հան­րա­ճա­նաչ կոչ­վա­ծը բո­լո­րո­վին այլ ար­ժեք է: Այ­սօր տիկ­տո­կնե­րում նույ­նիսկ հին­գե­րորդ դա­սա­րան­ցի­ներն են ի­րենց պո­պու­լյար հա­մա­րում: Եվ տիկ­տո­կնե­րում, սոց­ցան­ցե­րում ու­ղիղ ե­թեր մտնող­նե­րը, ո­րոնք ան­գամ մայ­րե­նի լեզ­վին լավ չեն տի­րա­պե­տում, այ­սօր հա­վա­քում են հե­տեւ­որդ­ներ, եւ ծի­ծա­ղե­լին այն է, որ այդ հե­տեւ­որդ­նե­րը հա­վաք­վում են: Իսկ մար­դիկ, ով­քեր ճա­նա­պարհ են ան­ցել եւ կա­րող են կա­րեւ­որ բա­ներ փո­խան­ցել հան­րու­թյա­նը, պի­տա­նի լի­նել նրանց, գրա­ռում­նե­րը կար­դում են շատ քիչ քա­նա­կի մար­դիկ: Եվ այդ ա­մեն ին­չը մեզ տա­նում է կոր­ծան­ման: Թշնա­մի­նե­րը շատ ճիշտ աշ­խա­տանք ի­րա­կանաց­րին մեր հար­ցում: Եվ­րո­պա­կան ան­վա­նում­նե­րի տակ ներ­մու­ծե­ցին ծրագ­րեր եւ քան­դե­ցին ա­մեն ինչ: Ու մարդ­կանց հասց­րին այն աս­տի­ճա­նի, որ թխկլը-դմբլից այն կողմ, ու­րիշ ոչ մի բան չտե­սան, չսո­վո­րե­ցին, չկար­դա­ցին: Եվ այդ ին­տեր­նե­տա­յին աճ­պա­րա­րու­թյուն­նե­րի մեջ ձեւ­ա­վոր­վե­ցին ու դար­ձան այն­պի­սին, ինչ­պի­սին որ հի­մա են: Հա­սա­րակ, տար­րա­կան փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի  պա­հան­ջը  չգի­տեն: Կապ չու­նի, թե դու ինչ տա­րի­քի ես, մե­կը մյու­սին ախ­պե­րով են դի­մում: Նման ո­րակ­նե­րի մեջ դու ինչ ո­րակ ու­նե­ցող պե­տու­թյուն պետք է կա­ռու­ցես:

ՆՈՒ­ՆԵ ԶԱ­ՔԱ­ՐՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝