Իմ երաժշտությունը խոսում է հայերեն, պատմում հայի ցավի, գոյի, հաղթանակի մասին. Մարիաննա Գեւորգյան
ՄշակութայինՕրերս Հնդկաստանի Տրիվանդրում քաղաքում կայացած «Աշխարհի կանայք» խորագիրը կրող միջազգային միջոցառմանը Հայաստանից ազգային նվագարան-քանոնով մեծ համերգային ծրագրով ներկայացել եւ հատուկ մրցանակի է արժանացել հայ երաժիշտ, մենակատար քանոնահարուհի, հանրապետական ու միջազգային մրցույթ-փառատոների առաջին կարգի դափնեկիր, ոսկե մեդալակիր ՄԱՐԻԱՆՆԱ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆԸ: «Իրավունքը» զրուցել է քանոնահարուհու հետ՝ երաժշտական ձեռքբերումների, վերջին համերգից ստացած տպավորությունների, ինչպես նաեւ առաջիկա համերգային ծրագրերի մասին:
— Տրիվանդրում քաղաքում կանանց նվիրված մեկշաբաթյա միջոցառմանը մեր երկրից հրավիրված էիք հենց Դուք, որի ժամանակ ներկայացաք մեծ համերգային ծրագրով: Նախ խոսենք գաղափարից մինչեւ հաղթանակ ու վերադարձ ընկած ճանապարհի մասին. ինչպե՞ս եղավ, ո՞վ նախաձեռնեց, ինչո՞ւ հենց Դուք:
— Ինձ համար առաջին հերթին հաղթանակ էր այն, որ Հայաստանից հայկական ծրագրով ու ազգային նվագարանով ես կարողացա այդ մեծ համերգը իրականացնել ու ամենակարեւորը, որ օտար ազգը սիրեց, շատ սիրեց հայկական երաժշտությունը: Համերգի ընթացքում ինձ նվագակցում էին հնդիկ երաժիշտներ, ովքեր բացառիկ տաղանդի ու մարդկային որակների տեր էին (ստեղնաշարային գործիքներ` Ռոհիդ Կրիշնա, տաբլա նվագող` վարպետ Մահեշ Մանի, հարվածային գործիքներ` Ջիշնու Վարմա): Մի հնդկական երգ էլ իմ կողմից, որպես բարեկամական քայլ, ներառեցինք ծրագրում, որը կատարեց Ամռիտա Ռաջան՝ բոլորիս նվագակցությամբ: Աշխատում էր շատ մեծ թիմ, ու բոլորը մի նպատակի համար` ապահովել կատարյալ համերգ: Ես շնորհակալ եմ բոլորից ու ուրախ, որ մեզ հաջողվեց: Ողջ համերգի ընթացքում մարդիկ պարում էին: Աստված կամեցավ` չնայած բազմաթիվ խոչընդոտների: Ինչո՞ւ ես: Ինչպես իրենք նշեցին համերգին՝ «Այս արտիստը հաղթել է համաշխարհային մրցույթում 115 երկրի 4 հազար մասնակցի՝ արժանանալով Գլխավոր մրցանակի, եւ նա հայ է՝ Մարիաննա Գեւորգյան անուն ազգանունով, ով ապրում է Հայաստանում»:
— Ինչպե՞ս Ձեզ հաջողվեց օտարազգի երաժշտախմբի հետ հայկական երաժշտության կախարդանքը փոխանցել օտարազգի հանդիսատեսին:
— Միջոցառումը նվիրված էր կանանց, կրում էր «Աշխարհի կանայք» խորագիրը, եւ յուրաքանչյուր օրը նվիրված էր հնագույն արվեստի մի ճյուղի: Սա իմ առաջին մեծ աշխատանքը չէ, որ իրականություն եմ դարձնում, ունեմ իմ առջեւ դրված առաքելություն՝ աշխարհին ներկայանալ իմ ազգային երաժշտությամբ, ազգային նվագարան քանոնով` օտարազգի երաժիշտների հետ համատեղ: Բավականին բարդ է օտարազգի երաժշտին սովորեցնել նվագել հայկական մեծ ծրագիր՝ առանց իրենց ազգային էլեմենտները ներառելու: Անցնելով երկար պրոֆեսիոնալ ուղի՝ ես դեռ ուսանողական տարիներից հաջողությամբ եմ իրականացրել իմ բոլոր նախագծերը: Շատ բծախնդիր ու պրոֆեսիոնալ եմ մոտենում իմ արվեստին, սիրում եմ աշխատել բարի ու դրական մարդկանց հետ, հատկապես բեմում դա շատ անհրաժեշտ է: Իմ աշխատաոճում չկա մենակատար ու նվագակցող, կա մեկ գաղափար՝ գերազանցել ինքներս մեզ եւ գոհացնել հանդիսատեսին` վայելելով համերգային յուրաքանչյուր ակնթարթ: Չեմ կարող ասել՝ ինչպես եղավ, որ ողջ համերգը շատ թեժ ու կրակոտ անցավ, անգամ կիզիչ շոգը չզգացինք, հանդիսատեսն ուղղակի երջանիկ էր: Համերգի ավարտին, երբ կազմակերպիչներն ինձ հանձնեցին շնորհակալագիր ու երախտագիտական նամակ` բարձրորակ արվեստ ներկայացնելու համար, ասացին, որ նման բացառիկ արտիստիկ կերպար ու համերգ իրենք չէին տեսել երբեւէ: Ես էլ շնորհակալ եմ «Կեռալա արտին»՝ հայկական մշակույթի կողքին լինելու համար:
— Սա երաժշտության բնագավառում Ձեր առաջին հաղթանակը չէ: Այդուհանդերձ, ի՞նչ ուրույն դեր ունեցավ այս մրցանակը Ձեր կյանքում:
— Եվս մի գեղեցիկ համերգային ծրագրով հարստացրի իմ երաժշտական կյանքի պատմությունը եւ թողեցի իմ հետքն այնտեղ:
— Համերգից անմիջապես հետո` Դուք հասցրիք բազմաթիվ հարցազրույցներ տալ հռչակավոր ամսագրերի, թերթերի, որոնցից մեկն էլ հնդկական հայտնի Lazie Indie ամսագիրն է, որի հերթական համարի շապիկին Դուք եք: Կպատմե՞ք Ձեր ունեցած հարցազրույցների, հանդիպումների մասին:
— Այս ամենը ուներ մեկ նպատակ` բարձրաձայնել իմ ազգի խնդիրը եւ տեղեկացնել աշխարհին Հայաստանում տիրող իրականության մասին: Ունեցա մի բացառիկ հարցազրույց. Հնդկաստանում լույս տեսնող միակ ամենահին անգլալեզու «Հինդու» թերթը անդրադարձավ ինձ ու իմ ներկայացրած արվեստին: Եղան մի քանի հարցազրույցներ եւս, սակայն առանձնացնեմ հենց այդ մեկը, որը տեղի ունեցավ հնդկական օվկիանոսի ափին, երկար բանակցությունից հետո ես խոսեցի իմ մայրենի լեզվով՝ խախտելով կանոնները: Համերգային տպավորություններն այնքան ազդեցիկ էին եղել, որ իրենք դեռ ամիսներ առաջ ընտրված շապիկի դեմքը փոխեցին իմ նկարով, ինչի համար շատ զգացված եմ ու շնորհակալ:
— Ինչ խոսք, ոգեւորիչ է, երբ այլ երկրներում կարողանում ենք ներկայանալ մեր ինքնությունը վկայող ազգային ոճով: Իսկ մեզ մոտ՝ Հայաստանում, ազգային նվագարանների, ազգային-ժողովրդական երաժշտության նկատմամբ հետաքրքրություն կա՞:
— Այո, իհարկե, ես հաջողել եմ, եւ դա են վկայում այն ծափերը, որոնք վաստակում եմ, բարի ու ջերմ մաղթանքները՝ համերգներից հետո, հանդիսատեսի սերը: Յուրաքանչյուր արտիստ ինքն է ստեղծում հետաքրքրություն: Այն ճանապարհը, որը հարթում եմ, բավականին մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում տարբեր սերունդների ներկայացուցիչների մոտ: Ես անում եմ այնպիսի գործ, որը հնագույն է, ժամանակակից է, մնայուն է, մերն է:
— Հայ հանդիսատեսը երբեւէ հնարավորություն կունենա՞ Ձեր մրցութային ծրագրի ունկնդիրը դառնալու: Պատրաստվու՞մ եք արդյոք համերգային ծրագրով, որով ներկայացել էիք Հնդկաստանում, ելույթ ունենալ նաեւ հայրենիքում:
— Մարտի 28-ին, ժամը 19:00-ին՝ սիրով հրավիրում եմ Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տուն՝ վայելելու մի համերգ, որում հնչելու են բացառապես պրեմիերաներ: Հանդես եմ գալու հայաստանյան պրեմիերայով, ներկայացնելու եմ ազգությամբ տաջիկ կոմպոզիտոր Տոլիբխան Շախիդիի «Կոնչերտո գրոսոն», որը գրված է քանոնի, ջութակի եւ կամերային նվագախմբի համար: Կոմպոզիտոր Տոլիբխան Շախիդին եղել է Արամ Խաչատրյանի սանը, ինձ համար երջանկություն է նման պատվի արժանանալը եւ ներկայացնել ինձ վստահված այս մեծ գործը: Բեմահարթակում է լինելու Հայաստանի պետական կամերային նվագախումբը, դիրիժորական վահանակի մոտ՝ ազգությամբ ռուս Մաքսիմ Նովիկովը, ես եւ վիրտուոզ ջութակահար Կարեն Շահգալդյանը: Սիրով կսպասենք բոլորիդ:
— Եվ վերջում՝ ո՞րն է քանոնահարուհու Ձեր ուղերձը համայն աշխարհին:
— Իմ երաժշտությունը խոսում է հայերեն, պատմում հայի ցավի, գոյի, հաղթանակի մասին: Երաժշտությամբ քաղաքականություն եմ վարում՝ հնչեցնելով իմ քանոնի մաքրամաքուր դարավոր պատմությունը: Ուղերձս մեկն է՝ սիրե՛ք, շա՛տ սիրեք:
ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ