«ՀամմերԻ» վարորդի պերճանքը, պարեկների թշվառությունը եւ իրավական երկրի ինստիտուտի «հոգեդարձը»․Բացառիկ զրույց

Բոլորի հիշողության մեջ դեռ թարմ է փետրվարի 10-ին Երևանի կենտրոնում «Համմեր» մակնիշի մեքենայի վարորդի՝ Արարատի բնակիչ Գեղամ Սահրադյանի(ով հետագայում քննությամբ պարզվեց, որ թմրամոլ է), վոյաժները Հանրապետության հրապարակում եւ նրա խամաճիկ դարձած պարեկների գործողությունները ի ցույց դրեցին, որ ՀՀ-ն այլեւս ոչ միայն հեռու է իրավական երկիր համարվելուց, այլ, որ ամենացավոտն է, ապացուցվեց, որ իրավական երկրի համար մենք այլեւս կարող ենք, որպես ծաղրանկար հանդես գալ, այ այսքան խղճուկ, ամոթալի վիճակում ենք այսօր։ Այս մասին <<Իրավունքի>> հետ զրույցում ասաց նախկին փոխոստիկանապետ, գեներալ-մայոր Գագիկ Համբարձումյանը, ընդգծելով․

-Հարցն այն չէ, թե ինչ պետք է անեին, այլ այն, թե ինչպես պետք է անեին, որ չկարողացան, ամբողջ խնդիրը դրանում է։ Դրա համար պետք է ունենալ գիտելիք, հմտություն, փորձ, որպեսզի կարողանային շրջափակում իրականացնել և արգելեափակեին մեքենայի շարժը ։ Նրանց պահվածքը իրավական տեսանկյունից էլ խայտառակություն էր․ զենքի օգտագործումը, անվադողերի վրա կրակելը անթույլատրելի էր մարդաշատ վայրում, նման բան անել չէր կարելի, նախ որովհետև զենքը պետք է կիրառվի ծայրահեղ դեպքում և շատ լուրջ հանցագործի դեմ, մյուս կողմից էլ՝ կիրառելիս պետք է վստահություն ունենալ, որ անդրադարձի դեպքում արձակած կրակոցը որևէ մեկի չի վնասի։ Մինչդեռ ոչ միայն քաղաքացիներ կային փողոցում, այլև հենց իրենք էին բավականին շատ։ Այնպես որ, բոլոր տեսանկյուններից խղճալի էին, ծիծաղելի և ոչ պրոֆեսիոնալ, ավելին՝ նրանց դրսևորած վարքագիծը պատժելի էր։

Պարեկների ինստիտուտի ներդրման ծրագիրը կար դեռ շատ վաղուց, բայց ոչ այն տեսքով, ինչ տեսքով, որ իրենք իրականացրեցին։ Ըստ էության այսօրվա պարեկները եկան փոխարինելու պետավտոտեսչության տեսուչներին, այնպես ինչպես մնացած բոլոր դեպքերում արվեց արտաքինից երեւացող ձեւական ոչ թե բարեփոխում, այլ բարեձեւափոխում, փորձանքափոխություն՝ նպատակ ունենալով անկիրթ մասսային հավաքել հանցավոր կլանի պաշտպանության օղակ դարձնել։

-Պարոն Համբարձումյան, ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավորներից Արսեն Թորոսյանը հայտարարեց, որ «Համմեր» մակնիշի մեքենայի վարորդին պետք էր դիմահար կրակոցով վերացնել։

-Եկեք մինչ Ձեր բուն հարցին պատասխանելը նախ ասեմ, որ Հրապարակում տեղի ունեցած կադրերը դիտելիս իրարամերժ զգացմունքներ են մարդուն տածում՝ ամոթ, խղճահարություն,  խայտառակություն, նվաստացում, միանգամից երեւում է գիտելիքի, փորձի իսպառ բացակայություն։ Անգամ մանկապարտեզի երեխան չէր վազվի մեքենայի հետեւից, իսկ պարեկ կոչվածները մի բան էլ իրենց անփորձությունից ելնելով ընկնում են մեքենայի տակ՝ խայտառակելով ամբողջ իրավապահ համակարգը։

Հիմա, ինչ վերաբերում է ՔՊ-ականի հայտարարությանը, ապա պետք է սույնին հիշեցնեմ, որ հրազենի կիրառումը մարդաշատ վայրում կտրականապես արգելվում է, ու դա կապ չունի դիմացինդ թմրամոլ է, թե մեկ այլ հանցագործ։ 

-Պարոն Համբարձումյան, 15 զինվորի կացարանում հրդեհվելու դեպքի շուրջ արդեն իսկ հրապարակային կան բավական տեղեկություններ, ի վերջո ո՞վ եւ ի՞նչ չափով պետք է պատասխանատվություն կրի, Ձեզ համար տեսանելի՞ է կասկածյալների իրական պատկերը։ 

-Նախ, այդ ողբերգության շուրջ իշխանության բուրգից՝ մինչեւ իրավապահ մարմիններ, պարզապես, դրսեւորեցին ոչ թե ոչ պրոֆեսիոնալիզմ, սիրողական մակարդակ, այլ պարզապես խեղկատակություն իրականացրին։ Եվ դա սկսվեց ողբերգությունից ժամեր անց, երբ տեղի ունեցավ կառավարության բեմականացված նիստը, որտեղ փորձ արվեց հանրություն նետել զինվորների մեղավորության վարկածը՝ հրդեհ, կանիստրով բենզին եւ այլն։ Սա, որ կողմից մոտենում ես, խայտառակ խեղկատակություն է։ Նախ, սկսենք նրանից, որ քրդատ քրեական օրենսգիրքը նախատեսում է, որ նախաքննության ընթացքին միջամտություն բացարձակապես չպետք է իրականացվի։ Իսկ այն, ինչ կատարեց վարչապետ կոչեցյալը, ուղղակի միջամտություն էր նախաքննությանը, որը ուղղորդում էր նախաքննությունը որոշակի ուղղությամբ ընթանալու համար։ Դա քրեական օրենսգրքով նախատեսած հանցանք է։ Իսկ երբ դա արվում է բարձր պաշտոնյայի կողմից, դա առավել ծանր հանցանք է։ Բարոյական տեսակետից ընդհանրապես խոսք չկա, դա անբարոյականության գագաթնակետն է։ Հաջորդը։ Այն, ինչ տեղի ունեցավ հաջորդ օրերին, մասնագետ պետք չէ լինել՝ հասկանալու համար այս ողբերգության հետ կապված իշխանության արձագանքի ողջ տրագիզմը։ Գիտե՞ք, եթե հրդեհ է բռնկվում եւ այդ երիտասարդները, եթե անգամ քնած էին, իրարանցման սոդոմ-գոմորի մեջ քնած մնալ հնարավոր չէ։ Գուցե, չկարողանային դուրս գալ, ողջ-ողջ այրվեին, բայց ծխահարելուց պառկած վիճակում մահանալ, երբ ըստ լուրերի, եղել են հագուստով, կոշիկներով, շատ ավելի ուրիշ բաների մասին է խոսում։ Եվ այն, որ ուղղորդումից հետո իրավապահ կառույցները՝ դատախազությունը, քննչական մարմինները ամեն ինչ անելու են՝ հիմնավորելու վարչապետ կոչեցյալի ցանկությունը, այդ վարկածը հրամցնելու որպես ապացուցված փաստ, դրա մասին ես անգամ կասկած չունեմ։ Դա նույնպես ողբերգություն է, մեր ողջ ազգի ողբերգությունը։
Զրույցը՝ ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՅԱՆԻ