«Գոմը ո՞նց կարող է զորամաս լինել».ԱՇՈՒՂ ԱԼՄԱՍՏ

«Իրավունքը» զրուցել է «Ալմաստ» մշակութային կենտրոնի տնօրեն, ազատամարտիկ ԶԵՄՖԻՐԱ (ՍՎԵՏԱ) ՄԻԼԻՏՈՆՅԱՆԻ հետ, որը հանրությանը հայտնի է աշուղ ԱԼՄԱՍՏ անվամբ:

— Տիկին Ալմաստ, Արցախյան առաջին պատերազմում նաեւ Դուք եք պայքարել հանուն Արցախի: Այսօր տեսնելով Արցախը շրջափակման մեջ՝ ի՞նչ եք մտածում:

— Իհարկե, բացասական է բոլորիս վերաբերմունքն այն գործարքին, որ այսօր արվում է: Արցախը չի կարելի հանձնել ադրբեջանցիներին: Արցախը եղել է հայկական: Եվ դա թուրքերը շատ լավ գիտեն, մեր պատմությանը ծանոթ են: Ես զարմանում եմ, թե մեր ղեկավարությունն ինչու մեր պատմությունն ի տես չի դնում ողջ աշխարհին, որպեսզի տեսնեն, թե իրականում ինչ է կատարվում: Չեմ կարողանում հասկանալ սրանց նպատակը: Արդյո՞ք ուզում են Արցախը հանձնել եւ դրա համա՞ր են այդքան ձգձգումներ անում ու ավելորդ բաներ խոսում արցախցիների մասին, որոնք ժամանակին հերոսներ են եղել: Առհասարակ, զարմանում եմ արցախցի-հայաստանցի տարանջատման վրա: Չէ՞ որ նույն հայն ենք: Արցախցի, սեւանցի, ապարանցի, աշտարակցի, գյումրեցի… այդ «ից»-երը մենք պետք է մոռանանք: Հասկանանք, որ մենք այսքան տառապանքների միջով անցնող մի ժողովուրդ ենք: Պետք է սպառազինվենք ու դուրս գանք թշնամու դեմ մեր հողի համար պայքարելու:

— Աշխարհի աչքի առջեւ 120 հազար մարդ, որոնց թվում  նաեւ 30 հազար երեխաներ զրկված են գազից, սննդից: Կտրոնով են առաջին անհրաժեշտության սնունդը գնում: Իսկ ի՞նչ ենք անում մենք Հայաստանում:

— Կույր մարդու համար էլ նկատելի է, որ ոչինչ չի արվում: Սա սարսափելի է…

— Մշակույթի գործիչներին հաճախ կարելի է տեսնել այս կամ այն քաղաքական ուժի կողքին կանգնած, իսկ այսօր Արցախի կողքին կանգնա՞ծ են:

— Ես ուղղակի զարմանում եմ: Մեր մշակույթից միայն մի երգիչ է, որ դուրս է եկել ու մասնակցում է այս շարժումներին: Մեր մշակույթի մարդիկ առաջնագծում պետք է լինեին, բայց այսօր հետնագծում էլ չեն: Չեմ հասկանում նրանց մտածելակերպը, եւ թե  ինչի են սպասում: Հանդիպում եմ նրանց հետ, խոսում եմ, ասում են՝ դեռ կտեսնենք: Մինչեւ կտեսնեն՝ ամեն ինչը կհանձնվի, ու մենք կմնանք բոլոր ճանապարհներով փակված այս մի բուռ հողում:

— Միգուցե վախենո՞ւմ են իրենց դիրքն ու աշխատանքը կորցնելուց:

— Ի՞նչ կորցնելու մասին է խոսքը: Ես էլ այսօր դիրք չունեմ: Իմ դիրքն իմ ստեղծագործություններն ու երգն են: Եթե դա էլ պետք է արգելեն, թող արգելեն՝ չեմ գրի:

— Տարեվերջյան Ձեր համերգին Ձեզնից տոմս թաղապետարանում չցանկացան վերցնել լոկ նրա համար, որ Դուք դեմ եք Նիկոլ Փաշինյանի վարած քաղաքականությանը…

— Այո, նրանք ասացին՝ դու մեր դեմ ես դուրս եկել, քեզնից տոմս գնե՞նք ու թողնենք, որ համե՞րգ տաս: Չնայած այդ ամենին՝ ես իմ համերգներով հանդես եմ գալիս: Անկախ նրանից, թե նրանք կվերցնեն իմ համերգի տոմսը, թե չեն վերցնի: Ժողովուրդն ինձ սիրում է: Ես այնքան եմ տոմսերը վաճառում, որ կարողանամ դահլիճի հարցերը լուծեմ: Մենք բոլորս բարեգործական հիմունքներով հանդես ենք գալիս մեր երգով՝ ժողովրդին կանչելու մարտադաշտ:

— Ասում եք՝ բոլորս,  մի՞թե այսօր բոլոր աշուղներն են իրենց երգով եւ խոսքով ժողովրդին կանչում մարտադաշտ:

— Ես իմ օղակներով եմ ասում: Մնացած աշուղները քնած են: Կարծում եմ՝ չկա մի աշուղ, որ իմ չափ աշխատի: Ես չգիտեմ՝ կա՛մ չեն ուզում, կա՛մ չեն կարողանում, կա՛մ էլ իրենք իրենց ավելի բարձր են դասում, որ չգնան խնդրեն որեւիցե մեկին, որ հովանավորի: Ես այդ մասսային չեմ պատկանում: Ինչո՞ւ ոչ, ես նաեւ կարող եմ խնդրել:

— Ինչպե՞ս անցկացրիք Հայոց բանակի կազմավորման օրը:

— Լացելով Եռաբլուր եմ գնացել եւ իմ հարգանքի տուրքն եմ մատուցել զոհված մեր հերոսներին: Իմ ընկերներին տեսա, որոնք այսօր իմ կողքին չեն: Ցավ զգացի՝ կանգնած նայում էի այն հսկա բանակին, որ հողին են հանձնել: 

— «Դավաճան» վանկարկումների ներքո կառավարության անդամները «ներխուժեցին» Եռաբլուր: Ի՞նչ կասեք այս մասին:

— Այս կառավարությունը մեր երկիրը փաստացի տանում է կործանման: Այսքան երեխաներն անմեղ տեղը վառվեցին ինչի՞ համար: Գոմերում տանում, երեխա՞ են պահում: Զե՞նք են պահում գոմում: Ես ուղղակի զարմացած ու զայրացած եմ: Պատկերացրեք՝ մեր երեխան գոմում է, եւ դա զորամաս են համարում: Գոմը ո՞նց կարող է զորամաս լինել: Իբր թե կառավարություն, ղեկավարություն ունենք, գոնե մի անգամ Հայոց բանակի օրը շնորհավորեցի՞ն: Լավ, չուզեցին, չշնորհավորեցին բանակի օրը, բա այդ երեխաների համար գոնե մի սգո օր չհայտարարեի՞ն: Եվ դուք կառավարությո՞ւն եք: Ձեզ ընտրել են, որ իբր թե մեր երկիրը կառավարեք, կանոնավոր ձեւով պահեք: Եթե այսպես պետք է կառավարվի, պետք չէ, ամեն մեկն ինքնուրույն ապրում է, ինչպես ուզում է:

— Այս իշխանության օրոք հենց սկզբից էլ թիրախում Արցախյան պատերազմում հաղթանակած գեներալներն էին, հրամանատարներն ու զինվորները: Ինչո՞ւ:

— Այն մարդիկ, որոնք մեր երկրի ու հողի համար պայքարում են, այս պահին էլ բանտախցերում են: Ոչինչ չի փոխվել: Ես չեմ հասկանում՝ ո՞ւմ ծրագիրն են կատարում, ո՞վ է նրանց հենարանը, եւ ինչո՞ւ են այսպես ժողովրդի հանդեպ անտարբեր ու ագրեսիվ: Սա ուղղակի ինձ համար շատ տարօրինակ է: Այս իմ «ինչո՞ւ»-ի պատասխանը չունեմ: Միայն կառավարությունից կխնդրեմ, որ աչալուրջ լինեն մեր տղաների, մեր բանակի նկատմամբ: Ես կուզենայի, որ իրենք էլ նմանվեին Վազգեն Սարգսյանին եւ նրա պես պահեին այնպիսի բանակ, որ մենք այսօր հանգիստ քնենք: Մեր ժողովուրդն այսօր հանգիստ չի քնում, որովհետեւ անընդհատ մեր սահմանները, մեր երկիրն ասպատակման մեջ է: Հակառակ դեպքում՝ հայ ժողովուրդը ոտքի կկանգնի եւ իրենց հրաժարականը կպահանջի:

— Բայց ժողովրդի մի մասն արդեն վաղուց է, ինչ պահանջում է…

— Ամբողջությամբ ժողովուրդը չի գալիս հանրահավաքների: Այն օրը լսում եմ, մարդիկ ասում են՝ մեր վարչապետը որոշել է, որ տոնավաճառը պետք է փակվի, չգիտենք՝ մեր այս քրջերը որտեղ տանենք, բայց մենք էլի գնալու ենք իրեն ընտրենք: Սա ես ո՞նց հասկանամ: Ընտրում եք ձեր վարչապետին, մենք էլ ձեր հետ կրակն ենք ընկնում: Ձեր քրջերը չեն թողնելու դուք այդտեղ վաճառեք, ինչքան ուզում եք գովերգեք: Արդեն հրամանը տվել են, որ այդտեղ պետք է փակեն: Փոխանակ աշխատատեղեր ստեղծեն՝ փակում են, ինչի պատճառով մեր ժողովուրդը կմատնվի սովի: Եվ  ամենավտանգավորը հենց այդ սովն է, որ չներխուժի երկիր: Սովը թուրքից էլ վտանգավոր է:

— Ներքին թշնամին ավելի վտանգավոր չէ՞, քան թուրքը:

— Ես հենց դա էի ուզում ասել, որ կառավարությունը ոչինչ չի անում եւ թշնամու առջեւ ընդամենը ճանապարհ է բացում: Այո, ներքին թշնամին արդեն մեր դիրքերը խորտակում է եւ անում է այն, ինչը չի կարող արտաքին թշնամին անել: Ներքին թշնամին ավելի շուտ է կարողանում հաղթել, քան արտաքին թշնամին: Եկել, նստել են գահին, ավերում են երկիրը հին:

ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ