«Փորձում եմ կազմել հայ գենետիկ նորաստեղծ մահապարտների ջոկատ». ԱՐՏԱՇԵՍ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ

 «Իրավունքը» զրուցել է ՀՀ վաստակավոր արտիստ ԱՐՏԱՇԵՍ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆԻ հետ:

— Ռուսաստանը շարունակում է հատուկ ռազմական գործողություն իրականացնել Ուկրաինայում: Ի՞նչ կասեք այս մասին՝ զուգահեռներ տանելով մեր եւ նրանց պատերազմների միջեւ:

— Ասում են՝ Ռուսաստանը պատերազմելով Ուկրաինայի հետ, պարտվում է: Ես նույնպես կցանկանայի, որպեսզի մեր երկիրը նման պարտություն ունենար: Հարյուր հազար կիլոմետր տարածք նվաճելով՝ այդպես «պարտվեր»: Այսինքն` խոսքս Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետության եւ Լուգանսկի Ժողովրդական Հանրապետություն շրջանների մասին է, որը Ռուսաստանն ընդունեց իր կազմի մեջ՝ ավելացնելով իր երկրին հարյուր հազար կիլոմետր եւ վեց միլիոն մարդ: Եվ սա նշանակում է, որ Ռուսաստանը պարտվո՞ւմ է: Փաստորեն, Ռուսաստանը մարտնչում է աշխարհի դեմ եւ, տարածքներ գրավելով, գնում է առաջ: Մենք նույնպես պատերազմեցինք աշխարհի դեմ, բայց ոչ թե հազարավոր կիլոմետրեր գրավեցինք, այլ նահանջեցինք եւ, ցավոք սրտի, համալրեցինք մեր Եռաբլուրը, գերեզմանները: Հենց նույն ԴԺՀ-ի եւ ԼԺՀ-ի օրինակը ինչո՞ւ չի կարող ծառայել արցախյան հարցի լուծմանը, որ ինքնորոշման իրավունքով հանդես գա աշխարհում: Իսկ աշխարհը կույր եւ խուլ է, եւ ինչ վերաբերում է Արցախին եւ Հայաստանին, ո՛չ տեսնում է, ո՛չ լսում է:

— Անդրադառնանք նաեւ հայկական մշակույթի վերացման ուղղությամբ թուրքական քաղաքականությանը եւ պատերազմի անարդար ընթացքին…

— Այն, ինչ հիմա կատարվում է, կամ հիմա ինչ-որ ասում են՝ այդ իբրեւ ընդդիմությունը եւ երկրի մասին մտածողները, ես վաղուց դրա մասին ասել եմ: Ջուղայի խաչքարերի օրինակն են բերում, որ բարձում էին մեքենաները, տանում էին, հայոց հողի հետքը կորցնում էին: Թուրքը մտնում է Հայաստանի սահմանը ավերում, ջարդում, եղեռնագործում է, հետո աշխարհին ներկայացնում է, որ հայերն են իրենց հետ գազանաբար վարվել: Ինչո՞ւ ԱՄՆ-ին կարելի է Հերոսիմայի եւ Նագասակիի վրա ատոմային ռմբակոծություն սարքել, Ռուսաստանին կարելի է Ուկրաինայի էներգակիր բոլոր աղբյուրներին խփել, իսկ Հայաստանին չեն թողնում կամ էլ Հայաստանում չեն ուզում Ադրբեջանի գազատարը, Մինգեչաուրի ջրամբարը տրաքացնել: Ո՞վ չի թողնում: Խփի, ասա իրենք են տրաքացրել: Ո՞նց են իրենք անում: Ռուսը խփում է, ասում է՝ ուկրաինացին խփեց, ուկրաինացին խփում է, ասում է՝ ռուսը խփեց: Չեմ հասկանում այս ի՞նչ տեսակ իշխանություն եւ կառավարություն ունենք: Չեն թողնում զենք առնենք, չեն թողնում կրակենք... Եթե այդպես է, թող միանգամից Հայաստանի բնակչությանը գերի հանձնեն կամ արտագաղթ կազմակերպեն: Թե չէ կես-կես ներսում մորթել, դրսում մորթել, թշնամու հետ հատուկ պատերազմի բռնվել, որպեսզի վերացնեն, դրանից այն կողմ դավաճանություն չկա: Զարմանալի է, որ մենք չենք կարողանում գազատար, ջրամբար տրաքացնենք, ճանապարհի զարկերակներ կտրենք: Չէ՞ որ մենք 1990-ից մինչեւ 2018 թվականը կարողանում էինք ինչ-որ բաներ անել, զենքեր հայթայթել եւ դուրս գալ պատերազմի դաշտ:

— Դուք հաճախ եք Ձեր դերերում թուրքի կերպարներ կերտել: Ո՞րն է եղել Ձեր ասելիքը:

— Տեսեք, թուրքերը շատ հետաքրքիր բան են մտածել` վերացնում են հայկական մշակույթը: Այսինքն` հայկական հետքերն են վերացնում: Այդ առումով ես կուզենայի հիշել նաեւ իմ կերտած կերպարներից երեք թուրքի կերպար` «Վերադարձ» ֆիլմում գեներալ Հասանի կերպարը, «Սողոմոնի երգեր»-ը ֆիլմի մեջ` Աբդուլայի կերպարը եւ «Հիշողություն» ֆիլմի մեջ սանձարձակ թուրքի կերպարը: Եվ այս երրորդ կերպարը, որ «Սողոմոնի երգերի» մեջ խաղացի, ասացի` էլ ես թուրքի կերպար չեմ խաղալու, որովհետեւ ամբողջացրի, հանդիսատեսին ներկայացրի՝ ով է թուրքը, եւ ինչի է նա ընդունակ: Իսկ այդ վերջին` «Սողոմոնի երգերի» մեջ իմ կերտած կերպարում ես ասում էի դրա մասին, որ, այո՛, թուրքն այնքան խելացի գտնվեց, որ ե՛ւ մեր լեզուն սովորեց, ե՛ւ մեր մշակույթը վերացրեց: Եվ այդ ֆիլմում ասվում է դրա մասին... Հայկական արվեստից թուրքը շատ լավ հասկանում է, վերացնում է Կոմիտասի նոտաները, մանրանկարչությունը, նկարչությունը: Եվ ես թուրքի այդ երրորդ կերպարը հատուկ կերտեցի, որպեսզի ցույց տամ, որ ինչ է սպասվում, ինչ է եղել եւ ինչ է գալու հայ ազգի, հայոց պետականության եւ հայ ժողովրդի գլխին, եթե մենք լինենք վայրի շակալ:

 — Միգուցե դա նրանից է, որ մեր թշնամին հարուստ է իր երկրի բնական պաշարներով, որով էլ կարողանում է գնել աշխարհը:

— Այո, թուրքերը նավթի եւ ձկնկիթի շնորհիվ կարողանում են ամբողջ աշխարհը գնել: Լավ, համաձայն եմ, իրենք թող այդպես գնեն աշխարհը, բայց մենք աշխարհում ունենք հայ միլիոնատերեր եւ օլիգարխներ: Ես չեմ ուզում բոլորի անունները թվարկել, թող բացեն համացանցը եւ կգտնեն նրանց մասին տեղեկություն, ովքեր են եւ ինչքան գումար ունեն: Ասում ենք՝ խեղճ Հայաստան, դու գումար չունես, գազ, նավթ չունես, որպեսզի կարողանաս զենք գնել, բա այդ հայի անվան տակ հանդես եկող միլիոնատերերը, միլիարդատերերը, օլիգարխները ինչի՞ համար են: Այդ դեպքում թող հրաժարվեն իրենց ազգությունից, փոխեն իրենց ազգանունները եւ չներկայանան՝ որպես հայ:

— Խաղաղության պայմանագրի ստորագրման խաղաղ ընթացքին հավատո՞ւմ եք:

— Թուրքը մեր զինվորներին գնդակահարում է, իսկ մենք նրա հետ խաղաղություն ենք կնքում: Այսինքն` մեզ սպանում են, մենք իրենց հետ խաղաղություն ենք կնքում: Ի՞նչ հավատալու մասին է խոսքը: Տպավորություն է, որ մեր հասարակությանը օփյում են տվել, եւ դրանից մարդիկ թմրել են ու չեն հասկանում, թե ինչ ծաղրի առարկա են իրենք իրենց դարձրել: Մի՞թե խաղաղությունը լինում է եղեռնի տեսքով, որը մենք ենք ճաշակում: Պոռնիկ աշխարհը տեսնելով այդ ամենը՝ կոչ է անում բանակցությունների: Երբ իրենց աչքով տեսնում են այդ խոշտանգումները, կադր առ կադր ստուգում են, որ դա մոտաժ չի, ու դեռ ասում են՝ նստեք բանակցությունների, երբ մի ամբողջ ազգ է գերեվարվում, խոշտանգվում եւ ցեղասպանվում: Մեկ էլ անհասկանալի է, երբ աշխարհի բոլոր հայերի եւ Հայաստանում ապրող հայերի միջեւ տարբերություն են դնում: Եվ արգելում են, որպեսզի աշխարհի հայերը մասնակից լինեն Հայաստանի` իրենց հայրենիքի շինարարությանը: Եթե ես հայրենիք ունեմ, այդ հայրենիքի շինարարությանը դրսից ուզում եմ մասնակցեմ, ինձ պետք չէ, որպեսզի քաղաքացիություն ունենամ, որ գամ իմ գիտելիքներն օգտագործեմ կառավարական, կրթական, գիտական, տնտեսական, գյուղատնտեսության ծրագրերի մեջ: Եվ օրենքում գրված է, որ մինչեւ հինգ տարի չապրես Հայաստանում, իրավունք չունես լինել վարչապետ կամ կառավարության անդամ: Պետք է դա վերացնել: Մենք այս տարիների ընթացքում այնքան ուղեղների արտահոսք ենք ունեցել, որ հիմա մեր պետությունը պահպանելու համար պետք է ներգրավենք աշխարհի հայերի ամբողջ ներուժը: Իսկ հիմա մեր հայրենիքն ահավոր վտանգի տակ է: Մենք 98 տոկոս արդեն պետականությունից զրկվում ենք: Ես մի քանի օր առաջ մի հայտարարություն եմ արել, որտեղ ասվում է, որ փորձում եմ կազմել հայ գենետիկ նորաստեղծ մահապարտների ջոկատ: Գենետիկորեն ստուգվում են բոլորը: Գենետիկայի կենտրոնը գտնվում է Աբովյան փողոցում: Առայժմ երկու հազար դիմում ենք ընդունել: Մարդիկ ցանկություն ունեն գենետիկ մահապարտների ջոկատի անդամ դառնալու:

— Իսկ կա՞ սահմանափակում:

— Այո, քանի որ բոլորը գենետիկորեն ստուգվելուց հետո պետք է տեղեկանք ներկայացնեն, որ իրենք գենետիկորեն հայեր են: Ըստ այդմ` մենք կատարում ենք մեր ընտրությունը: Գենետիկորեն ստուգվելով՝ պետք է տեսնենք մեր մեջ մաքուր հայեր ինչքա՞ն են մնացել, որ իմանանք այսօր պետականություն կարո՞ղ ենք պահել:

— Ինչպե՞ս, երբ զենք կրելու արվեստին տիրապետելու փոխարեն՝ մարդկանց ապաստարաններում թաքնվել են սովորեցնում:

— Կարդալով հայոց պատմությունը՝ հասկանում ես, որ մենք միշտ դավաճանության շնորհիվ կորցրել ենք հայրենիքը: Այսինքն` երբ ես արտահայտություն եմ անում, ասելով` փող ունենք, զենք չունեմ կամ ապաստարաններ եմ պատրաստում, դրանով ես ուզում եմ ցույց տալ թշանուն մեր թույլ կողմը: Թղթախաղում կա «իշմար» հասկացողությունը, որտեղ դու քո խաղընկերոջը «իշմար» ես տալիս, թե քո ձեռքում ինչ խաղաթուղթ կա: Եվ ինչպես կարող է նա խաղալ քո հետ: Այսինքն՝ զենք չունենք ասելով՝ բացարձակ մատնություն են անում, թե ինչ չունենք մենք: Բոլորն էլ հասկանում են, որ չի կարելի նման արտահայտություն անել, թե զենք չունենք կամ փող չունենք: Ո՞վ ասաց փող չունենք: Պարգեւավճար մի ստացեք, զենք գնեք: Ես կուզենայի, որ մեր ժողովուրդը Կադաֆիի պատմությունն ուսումնասիրեր, թե նա ինչ էր անում իր ազգի համար: Գրեթե բոլորը աշխատել են իրենց պետականությունը չկորցնելու համար: Իսկ մեզ մոտ, ցավոք սրտի, 30 եւ ավելի տարիների ընթացքում դեգեներատացրին ազգը, վերացրին մշակույթը եւ թալանեցին երկիրը: Իսկ մեր թշնամին միլիոններ է ծախսում՝ մեր մշակույթը դարձնելով իրենը եւ աշխարհին ներկայանալով մեր մշակույթով... Այն մարդիկ, ովքեր մտածում են իրենց հայրենիքի, պետականության, հողի եւ ջրի մասին, չպետք է լուռ մնան...

ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝