«Զեյնաբ, քո թոռներին ուղարկիր պատերազմ, որ դիակն էլ չստանաս»

Ադրբեջանի մեջլիսի պատգամավոր, ժողովրդական արտիստ Զեյնաբ Խանլարովայի հայերի դեմ պատերազմելու կոչը վրդովեցրել է նաեւ արցախյան հայուհու համահավաք կերպարով երգչուհի, երգահան, «Հայաստանի երգիչների միավորում» ՀԿ հիմնադիր-նախագահ ՄԱԴԼԵՆ ԱՍՐՅԱՆԻՆ: Վերջինս «Իրավունքի» հետ զրույցում կոչ արեց Խանլարովային պատմություն ուսումնասիրել եւ իր հրահրած պատերազմի դաժանությունը սեփական մաշկի վրա զգալու համար իր թոռներին ուղարկի պատերազմ...

«ԲԱԿՈՒՐԱԿԵՐՏԸ, ՈՐՏԵՂ ԱՊՐՈՒՄ ԵՔ, ԴԱ ԷԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԵՂԵԼ»
-Հայրենասիրությունը նորմալ բան է, բայց ոչ պատերազմելու կոչերով: Մենք էլ կոչ ենք անում մեր տղաներին, որ հենց սահմանը խախտեն` ջարդեք, փշրեք... Այո, մեր արվեստի ներկայացուցիչներն էլ են նման կոչեր անում` որ մեր հայրենիքը, մեր սահմանները պաշտպանեն, մեր զինվորներին էլ ոգեշնչելու համար համերգներով գնում են զորամասեր: Իբրեւ ադրբեջանցի, նրանք ազգ էլ չեն, իրենց հատուկ է, չեմ էլ զարմանում, որ այդպիսի կոչեր են անում Զեյնաբը եւ նրա նմանները: Նրանք այնպիսի անմարդկային բաներ են անում, որ դա էլ կասեն, ի՞նչ կա որ: Բայց եթե Զեյնաբի հետ երկխոսության մեջ լինեի, կասեի` Զեյնաբ, դու քո թոռներին ուղարկիր պատերազմ, որ դիակն էլ նույնիսկ չստանաս, քո մաշկի վրա զգաս պատերազմն ինչ է: Իսկ ինչի՞ համար ես պատերազմում, դա քո հողն է՞, որ պատերազմես, նույնիսկ հարյուր տարվա պատմություն էլ չունեք, որտե՞ղ են ձեր հողերը: Զեյնա՛բ, դո՞ւք որտեղ էիք, երբ կար Արցախը, Հայաստանը դեռ չեմ ասում: Արցախը` Արանաց աշխարհը, իմ պապերը, որ Հասան Ջալալյաններն են` իշխանական տոհմը, ովքեր Գանձասարը եւ այլ եկեղեցիներ են կառուցել: Զեյնա՛բ, դու գիտե՞ս ովքեր են Արցախում եղել, պատմություն էլ չգիտեք, անգրագետներ... Կամ էլ` իրենց էշի տեղ դրած ուզում են զավթեն հողեր` Ղարաբաղը իրենցով անեն: Առաջին հերթին Ղարաբաղ չէ, Արցախ է, որը նախկինում կոչվել է Պարտախ... Եթե ուզում եք իմանաք, Բակուրակերտը, որտեղ դուք ապրում եք, դա էլ է Հայաստան եղել: Թող այդ անգրագետները հանեն հին քարտեզները ու տեսնեն, որ դա եղել է հայկական լեռնաշխարհ, որը շարունակվել է մինչեւ Կասպից ծով ու կոչվել ծովից ծով Հայաստան: Զեյնաբը հեռվից միայն խոսում է, իսկ ես գնացել եմ, գնում եմ եւ միշտ էլ կգնամ ու իմ զինվորների կողքին կկանգնեմ` կոգեշնչեմ իմ երգերով: Անցյալ տարի ապրիլյան դեպքերի ժամանակ, երբ ուզում էի գնալ ու դիմել էի Երկրապահին, Պաշտպանության նախարարությանը, ինձ ասացին` ձեր տարիքը չի ներում, չեք կարող... ասացի` խնդրում եմ ինձ ուղարկեք, կգնամ իմ զինվորների հագուստը կլվանամ, ճաշ կեփեմ... Կգնամ, զենքը ձեռքիս կկռվեմ, օգնություններ էլ կանեմ, համերգներ էլ կանեմ, դա արդարացված է, ես իմ հայրենիքն եմ պաշտպանում, իսկ իրենք ի՞նչ են անում, ուղղակի ուզում են հողեր գրավել, հո այդպես չէ, մենք էլ ուղտի ականջում քնած ե՞նք: Մենք արել ենք, իսկ Զեյնաբը չի արել նման բան, նա մենակ օդում կոչեր է անում: Իսկ Ադրբեջանում ովքե՞ր են գնում կռվելու առաջին գծում, խեղճ ու կրակ թալիշները, ադրբեջանցիները, որոնք ճար չունեն ու պիտի գնան:

«ՀԱՎԱՅԻ ՀԱՉՈՂ ՇՆԵՐԻ ՆՄԱՆ ՄԵՋԼԻՍՈՒՄ ՄԵՆԱԿ ՀԱՉՈՒՄ ԵՆ ՈՒ ՓԱԽՉՈՒՄ»
-Խանլարովան պատերազմի կոչն արդարացնում է նրանով, թե ամեն օր իրենք զոհեր են ունենում...
- Իրենք ազգովի, եթե մեկ էլ հարձակվեն, ես էլ կոչ եմ անելու, որ մինչեւ Բակուրակերտը գնան եւ ազատագրեն ամբողջ մեր նախկին հայկական հողերը, մեր նավթի հանքերը: Դե, թող փորձեն ու էլի հարձակվեն, ինքս եմ գնալու: Գիտեմ որ ինձ նմանները շատ կան, հենց մեկը` Շուշան Պետրոսյանը, ի՞նչ պակաս հայրենասեր է նա` երգչուհի լինելով: Մեզնից գնացողներ շատ կան, այ, իրենք են հավայի հաչող շների նման մեջլիսում մենակ հաչում են ու փախչում: Իմիջայլոց, նրանք վախկոտ ազգ են: Դիմացդ թույլ են ձեւանում, շողոքորթում են` վա՜յ այսպես, վա՜յ այնպես, բայց հենց շրջվեցիր, մեջքիցդ կխփեն: Կեղտոտ ազգ են ու ընդունակ ամենաստոր քայլերի: Ապրիլյան պատերազմից արդեն երեւաց, թե մենք ինչպես աշխարհի բոլոր ծայրերից հավաքվեցինք: Այդ ժամանակ այնքան եկան, որ Արցախում տեղ չկար: Այո, եթե հանկարծ որոտաց հայոց երկինքը, պատրաստ ենք մեր երկիրը պահպանելու: Մեր զինվորների կյանքը շատ թանկ է: Ադրբեջանցիները չեն խնայում իրենց զինվորներին, իրենք մարդուն չեն արժեւորում, որովհետեւ իրենց երեխաները չեն զոհվում: Իսկ մեր ազգը, մեր ժողովուրդը միշտ էլ պատրաստ է, որ եթե հանկարծ պատերազմ լինի մենք բոլորս էլ գնալու ենք, իմացիր Զեյնաբ, այ, թող գան, գլուխները ջարդեն, դիակ դառնան...
- Պատահական չէ, որ Զեյնաբը տարիներ առաջ պաշտպանել ու հերոսացրել է մարդասպան Ռամիլ Սաֆարովին, թե ես էլ լինեի նրա փոխարեն այդպես կանեի...
- Իրենց դա հատուկ է, քնած մարդուն երկու տարեկան երեխան, տկարն էլ կարող է սպանել, դա ուժի հարց չէ, նա ի՞նչ հերոս է, հերոսը նա է, որ դեմ առ դեմ դուրս է գալիս կռվում ու հաղթում: Նման կոչ է արել, որովհետեւ ինքն էլ է այդ ազգի տականքներից:

«ՀԻՄԱ ԼՐԻՎ ՈՒՐԻՇ ԲԱՐՔԵՐ ԵՆ»
-Տիկին Մադլեն, տարիներ առաջ Զեյնաբին գրկաբաց ընդունում էինք լեփ-լեցուն համերգասրահներում, ստադիոններում, ծափեր ու ծաղիկներով էինք դիմավորում:
- Այդ ժամանակ սովետական կարգեր էին, մենք մեր գլխի տերը չէինք: Իսկ հիմա անկախ Հայաստանում ենք ապրում, գիտենք` ում ընդունենք, ում` ոչ: 1971 թվականին ես Ղարաբաղից Բաքվում օլիմպիադայի էի մասնակցում եւ ես միակն էի, որ ներկայացրի հայկական երգ` «Պարտեզում վարդ է բացվել» եւ մի պար, որն իրենց երաժշտության տակ կոչվում էր «Վակզալի», իսկ մեր` հայկական երաժշտությամբ` «Շիրակի մեղեդիներ»: Երբ պարում էի, իրենք շատ նախանձով էին նայում ինձ, որովհետեւ շատ դժվար էլեմենտներ էի անում: Այդ տարիներին հայերին էլ իրենք էին լավ ընդունում: 1982 թվականին ՀՀ վաստակավոր արտիստ, պարուհի Նաիրուհի Ալավերդյանին Ադրբեջանի ժողովրդական արտիստի կոչում են տվել: Նույնիսկ Ալիեւ հայրը ինքնաթիռ է ուղարկել, որ Նաիրուհին իր` «Ղարաբաղ» անսամբլի հետ, որի ղեկավարը ամուսինն էր, գնացել, համերգ են ունեցել ու վերադարձել են: Իսկ հիմա լրիվ ուրիշ բարքեր են, եւ մենք պետք է պաշտպանենք մեր հայրենիքը, պահպանենք մեր ազգայինն ու մեր արժեքները: 

Զրուցեց ԼԻԼԻԹ ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆԸ