Հակառուսականությունը մթագնել է որոշ երկրների` անգամ սեփական պատմության արժեվորման ընթացքը. Սաֆարյան

Հայ պատմաբանների, բանասերների վերջին 200 տարվա աշխատություններում մշտապես ընդգծվել է այն թեզը, որ պետք է հակապանթուրքիստական մի ճակատ ձեւավորել: Ըստ ԵՊՀ Արեւելագիտության ֆակուլտետի թյուրքագիտության ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ՍԱՖԱՐՅԱՆԻ` այս թեզը դարձել է գրեթե մեր ազգային գաղափարախոսության իմպերատիվներից մեկը: Այդ հակապանթուրքիստական ճակատ ձեւավորելու գաղափարը պայմանավորված էր Հայաստանի, Ռուսաստանի, Իրանի, ինչու ոչ, նաեւ Չինաստանի, Հունաստանի Կիպրոսի, Արաբական երկրների, պետականություն չունեցող քուրդ ժողովրդի եւ մի շարք այլ կոմպոնենտների գոյությամբ: Սակայն, հիմա պրոֆոսորի գնահատամամբ իրավիճակն այլ է:

«Արաբական երկրները սկզբունքորեն վերանայում են իրենց հարաբերությունները Թուրքիայի հետ: Երկու տարի առաջ ունեինք միանգամայն այլ իրավիճակ արաբական աշխարհի եւ Թուրքիայի հարաբերություններում, իսկ այսօր ունենք բոլորովին այլ իրավիճակ: Օբյեկտիվորեն ունենք Թուրքիայի միջազգային հարթակներում օրըստօրե ամրապնդվող դիրքեր: Երբ Եվրոպան ունի էներգակիրների խնդիր եւ ընդգծված հակառուսականություն, այս իրավիճակում մեր եղբայրները` իմ կողմից շատ սիրելի Հունաստանը, այսօր վախենում է դատապարտել Ադրբեջանի բացահայտ ագրեսիան Հայաստանի նկատմամբ, որովհետեւ գործող իշխանությունը Հունաստանում ակնկալիքներ ունի ձմռանը հավելյալ էներգակիրներ ստանալու Ադրբեջանից: Այսօր Հունաստանը, Չեռնոգորիան եւ Բուլղարիան, որոնք դիտարկվում էին որպես հակաթուրքական դաշինքի կողմնակիցներ, հանուն որոնց Ռուսաստանը համաշխարհային պատերազմների մեջ է մտել ժամանակին, այսօր անգամ չեն խոսում, որ Բուլղարիան պետականությունը ստացել է շնորհիվ Ռուսաստանի` ռուս-թուրքական 1870-ական թվականների պատերազմի: Հակառուսականությունը մթագնել է որոշ երկրների` անգամ սեփական պատմության արժևորման ընթացքը», - ընդգծեց Ա. Սաֆարյանը:

Անդրադառնալով հակապանթուրքիստական ճակատում Ռուսաստանի հնարավոր դերակատարությանը` ԵՊՀ Արեւելագիտության ֆակուլտետի թյուրքագիտության ամբիոնի վարիչը հիշեցրեց, որ այսօր ՌԴ-ն, գտնվելով Արեւմուտքի հետ ծայրահեղ հակամարտության մեջ, պարզապես ստիպված է Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ փոխգործակցության ինչ-ինչ եզրեր գտնել:

«Պետք է ազնիվ լինենք եւ մեր հասարակությանը ճիշտ ներկայացնենք իրավիճակը, որովհետեւ Ռուսաստանն ինքն էլ շատ ազնիվ է ներկայացնում իր արտաքին քաղաքականությունը: Ուրիշ հարց է, որ հայաստանյան հասարակական, քաղաքական դիսկուրսում, կան մարդիկ, որոնք երբեմն չարդարացված գերսպասումներ ունեն Ռուսաստանից: Երբեմն համապատասխան խոստումներ են տալիս մեր հասարակությանը, հետո պահը գալիս է ու, բնականաբար, այդ խոստումները չեն կարող իրականանալ: Անձնապես որեւէ մեկի հետ խնդիր չունեմ, բայց հիշում եմ, որ բավական հարգարժան մարդիկ ժամանակին խոսում էին Կարսի, Մոսկվայի պայմանագրերը լուծարելու հնարավորության մասին, Սեւրի պայմանագրի մասին ու խոստումներ էին տալիս Ռուսաստանի անունից: Երբեմն ասում էի` զանգե՞լ եք Անգլիայի թագուհուն, հարցրե՞լ եք, թե ինչպիսի սահմաններով է Թուրքիային ճանաչում, ինչպիսին կլինի ՆԱՏՕ-ի դիրքորոշումն այս հարցում, որպեսզի նախօրոք հասկանանք եւ մեր երեխաներին չտանենք կոտորելու: Ինչո՞ւ պետք է ամեն մի անպատասխանատու հայտարարության համար պատասխան տան մեր հազարավոր, հարյուրավոր երիտասարդներն իրենց կյանքով», - ասաց պրոֆեսորը:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ