«ՈՒԺԵՂ ՀԱ­ՅԱՍ­ՏԱՆ ՌՈՒ­ՍԱՍ­ՏԱ­ՆԻ ՀԵՏ. ՀԱ­ՆՈՒՆ ՆՈՐ ՄԻ­ՈՒ­ԹՅԱՆ» ՇԱՐԺ­ՄԱՆ ԳԱ­ՂԱ­ՓԱՐ­ՆԵ­ՐԸ  ՄՈՏ  ԵՆ ԵՎ  ԸՆ­ԴՈՒ­ՆԵ­ԼԻ  ԱՐ­ՑԱԽ­ՑԻ­ՆԵ­ՐԻ ՀԱ­ՄԱՐ».ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆ

  «Ուժեղ Հա­յաս­տան Ռու­սաս­տա­նի հետ. հա­նուն նոր Մի­ու­թյան» շարժ­ման Մշա­կու­թա­յին հանձ­նախմ­բի նա­խա­գահ Աբ­գար Ա­փի­նյա­նի ղե­կա­վա­րած պատ­վի­րա­կու­թյու­նը մեկ­նել էր Ա­ղավ­նո, որ­տեղ նա­եւ շար­ժու­մը ստեղ­ծել է Ա­ղավ­նո մշա­կու­թա­յին կենտ­րոն, ո­րի ա­ռա­քե­լու­թյու­նը՝ հայ–ռու­սա­կան մշա­կու­թա­յին ըն­կե­րու­թյան ամ­րապն­դումն է: Այ­նու­հե­տեւ շարժ­ման ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներն այ­ցե­լել է­ին Բեր­ձոր, հե­տո՝ Ստե­փա­նա­կերտ:  Այս ա­ռի­թով «Իրա­վուն­քը» զրու­ցել է ԱԲ­ԳԱՐ Ա­ՓԻ­ՆՅԱ­ՆԻ հետ:

— Պա­րոն Ա­փի­նյան, դժվա­րին այս օ­րե­րին գտնվում է­իք Ար­ցա­խում, ի՞նչ տպա­վո­րու­թյուն­նե­րով եք վե­րա­դար­ձել:

— Ե­թե փոր­ձեմ ձե­ւա­կեր­պել մեր ընդ­հա­նուր տպա­վո­րու­թյու­նը, պի­տի ա­սեմ հե­տե­ւյա­լը` Ար­ցա­խը կա­յա­ցած պե­տու­թյուն է, որ ընդգծ­ված ազ­գա­յին նկա­րա­գիր ու­նի: Ար­ցախ­ցի պաշ­տո­նյա­նե­րը հայ մար­դիկ են` պատ­րաստ ա­ջակ­ցե­լու մշա­կու­թա­յին նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­նե­րին` ի տար­բե­րու­թյուն հա­յաս­տա­նյան պաշ­տո­նյա­նե­րի: Մեզ մեծ  բա­վա­կա­նու­թյուն է պար­գե­ւում շփու­մը ար­ցա­խյան պե­տա­կան կա­ռույց­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի հետ, ին­չը չէ­ի ա­սի Հա­յաս­տա­նի մեր գոր­ծըն­կեր­նե­րի մա­սին: Ար­ցա­խը մեր ներ­կա­յու­թյան, մեր օգ­նու­թյան կա­րիքն ու­նի: Մի ան­գամ ար­դեն ա­սել եմ` 30 տա­րի Ար­ցախն է մեզ պա­հել, հի­մա պարտ­քը վե­րա­դարձ­նե­լու ժա­մա­նակն է:

— Տե­ղե­կա­ցանք, որ «Ուժեղ Հա­յաս­տան Ռու­սաս­տա­նի հետ. հա­նուն նոր մի­ու­թյան» շար­ժու­մը Ար­ցա­խում ստեղ­ծել է Ա­ղավ­նո մշա­կույ­թա­յին կենտ­րո­նը, կման­րա­մաս­նե՞ք:

— Հա­մա­հայ­կա­կան գրող­նե­րի մի­ու­թյու­նը հրա­վեր է ստա­ցել հու­լի­սին այ­ցե­լե­լու Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյուն` «Դե­պի եր­կիր» ծրա­գի­րը կյան­քի կո­չե­լու նպա­տա­կով: Մի ծրա­գիր, ո­րի մեկ­նար­կը տրվել էր այս տար­վա մա­յի­սին Ստե­փա­նա­կեր­տում` հիմ­նա­դիր եւ հո­վա­նա­վոր Վա­հէ Թղլե­ա­նի կող­մից: Սա­կայն լի­նե­լով «Ուժեղ Հա­յաս­տան Ռու­սաս­տա­նի հետ. հա­նուն նոր մի­ու­թյան» շարժ­ման մշա­կու­թա­յին հանձ­նախմ­բի նա­խա­գահ եւ գրա­կան կա­պե­րի մաս­նա­գետ եւ խորհր­դակ­ցե­լով պա­րոն Բա­բու­խա­նյա­նի հետ, ո­րո­շե­ցինք Ա­ղավ­նո­յում, Բեր­ձո­րում եւ Ստե­փա­նա­կեր­տում նա­խա­ձեռ­նել կա­ռույց­նե­րի ստեղ­ծում, ո­րոնք կնպաս­տեն Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյան եւ մի­ջազ­գա­յին մշա­կու­թա­յին կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի մի­ջեւ սերտ գոր­ծակ­ցու­թյան: Հու­լի­սի 3–ին ա­ռա­ջին հան­դի­պու­մը կա­յա­ցավ Ա­ղավ­նո հա­մայն­քում: Պի­տի ա­սեմ, որ բա­ցա­ռիկ ջերմ ըն­դու­նե­լու­թյան ար­ժա­նա­ցանք՝ շնոր­հիվ հա­մայն­քի հայ­րե­նա­սեր եւ ե­ռան­դուն ղե­կա­վար Անդ­րա­նիկ Չա­վու­շյա­նի: Ստեղծ­վեց Ա­ղավ­նո­յի մշա­կու­թա­յին կենտ­րո­նը, որ ակ­տիվ աշ­խա­տանք է ծա­վա­լե­լու հա­մայն­քում ըն­թեր­ցա­սի­րու­թյան տա­րած­ման, նա­եւ գրա­կան կա­պե­րի զար­գաց­ման ուղ­ղու­թյամբ: Ա­ռա­ջին հեր­թին կաշ­խա­տենք հայ–ռու­սա­կան գրա­կան գոր­ծակ­ցու­թյան սեր­տաց­ման ուղ­ղու­թյամբ, ին­չին մե­ծա­պես կնպաս­տի մեր «Ուժեղ Հա­յաս­տան Ռու­սաս­տա­նի հետ. հա­նուն նոր մի­ու­թյան» շար­ժու­մը: Չենք մո­ռա­նա նա­եւ մեր դա­րա­վոր կա­պե­րը եվ­րո­պա­կան երկր­նե­րի հետ: Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը բա­րեն­պաստ մի­ջա­վայր է մշա­կու­թա­յին ծրագ­րե­րի ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար:

— Եվս մի մշա­կու­թա­յին կենտ­րոն էլ բաց­վել է Բեր­ձո­րում: Ի՞նչ կա­սեք այս մա­սին:

— Ու­զում եմ հա­տուկ ջեր­մու­թյամբ խո­սել մեր հան­դի­պում­նե­րի մա­սին հայ­կա­կան Բեր­ձոր քա­ղա­քում: Բա­ցա­ռիկ ջեր­մու­թյամբ մեր պատ­վի­րա­կու­թյանն ըն­դու­նեց Բեր­ձոր հա­մայն­քի ղե­կա­վար Նա­րեկ Ա­լեք­սա­նյա­նը, իսկ բեր­ձոր­ցի­նե­րը մեծ հի­աց­մունք ա­ռաջ բե­րե­ցին ի­րենց մարդ­կա­յին ազ­նիվ նկա­րագ­րով, հա­րա­զատ քա­ղա­քի հան­դեպ մեծ սի­րով: Ար­ցունքն աչ­քե­րին լսում է­ին բա­նաս­տեղ­ծու­հի Սու­սան­նա Ղա­զա­րյա­նի հայ­րե­նա­սի­րա­կան ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րը եւ մեզ շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նում, որ ե­կել ենք, ի­րենց կող­քին ենք: Ան­մո­ռաց պահ էր` մենք ի­րենց է­ինք հու­սադ­րում, ի­րենք` մեզ: Մեծ քա­նա­կու­թյամբ գրքեր նվի­րա­բե­րե­ցինք եւ խոս­տա­ցանք, որ Հա­մա­հայ­կա­կան գրող­նե­րի մի­ու­թյու­նը ստանձ­նում է Բեր­ձո­րի մշա­կու­թա­յին կյան­քի շե­ֆու­թյու­նը`ստեղ­ծում ենք «Բեր­ձոր» հայ–ռու­սա­կան մշա­կու­թա­յին կենտ­րոն, ո­րին մշտա­պես կա­ջակ­ցի «Ուժեղ Հա­յաս­տան Ռու­սաս­տա­նի հետ» շար­ժու­մը:

— Անդ­րա­դառ­նանք նա­եւ Ստե­փա­նա­կեր­տում կա­յա­ցած Ձեր հան­դի­պում­նե­րին, որ­տեղ եւս ստեղծ­վեց մշա­կու­թա­յին կենտ­րոն…

— Տպա­վո­րիչ էր ծրագ­րով նա­խա­տես­ված վեր­ջին հան­դի­պու­մը Ստե­փա­նա­կեր­տում` Ար­ցա­խի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նի դա­սա­խոս­նե­րի եւ ու­սա­նող­նե­րի, ինչ­պես նա­եւ <<Հայ–ռու­սա­կան կա­զա­կա­կան մի­ա­վոր­ման>> ան­դամ­նե­րի մաս­նակ­ցու­թյամբ: Այս հար­ցում մեզ մե­ծա­պես ա­ջակ­ցեց ե­րի­տա­սարդ մշա­կու­թա­յին գոր­ծիչ, մեր պատ­վի­րա­կու­թյան ան­դամ  Սար­գիս Հա­յեն­ցը: Մենք Ստե­փա­նա­կեր­տում է­ինք շա­բաթ­ներ ա­ռաջ, երբ Հա­մա­հայ­կա­կան գրող­նե­րի մի­ու­թյան խորհր­դի ան­դամ, կա­նա­դա­հայ բա­րե­րար Վա­հէ Թղլե­ա­նը ազ­դա­րա­րեց «Դե­պի եր­կիր» ծրագ­րի մեկ­նար­կը Ար­ցա­խում: Եվ ա­հա ա­ռա­ջին մաս­նա­կից­նե­րը ներ­կա­յա­ցան ի­րենց աշ­խա­տանք­նե­րով ու ար­ժա­նի­ո­րեն ստա­ցան «Դե­պի եր­կիր» մրցա­նա­կի դիպ­լոմ­ներ եւ նվեր­ներ` Վա­հէ Թղլե­ա­նի կող­մից: Ջերմ հան­դի­պում­ներ ու­նե­ցանք Ստե­փա­նա­կեր­տի մշա­կույ­թի տան տնօ­րե­նի, Ար­ցա­խի պետ­հա­մալ­սա­րա­նի դա­սա­խոս­նե­րի, ինչ­պես նա­եւ Ար­ցա­խի հան­րա­յին հե­ռուս­տա­ըն­կե­րու­թյան տնօ­րեն Հրայր Ա­վե­տի­սյա­նի հետ: Ստե­փա­նա­կեր­տում հիմն­վեց Վա­լե­րի Բրյու­սո­վի ան­վան հայ–ռու­սա­կան մշա­կույ­թի կենտ­րոն, ո­րը կգոր­ծի «Ուժեղ Հա­յաս­տան Ռու­սաս­տա­նի հետ» շարժ­ման հո­վա­նու ներ­քո: Ո­գե­ւո­րու­թյունն ան­չափ մեծ էր` «Հայ–ռու­սա­կան կա­զա­կա­կան մի­ա­վոր­ման» ղե­կա­վար, գե­նե­րալ–մա­յոր Ար­մեն Հա­րու­թյու­նյա­նի ա­ռա­ջար­կով՝ ար­դեն ծրագր­վել են մի­ջո­ցա­ռում­ներ` նվիր­ված հայ–ռու­սա­կան մշա­կու­թա­յին կա­պե­րին:

— «Ուժեղ Հա­յաս­տան Ռու­սաս­տա­նի հետ. հա­նուն նոր Մի­ու­թյան» շարժ­ման գա­ղա­փա­րի ի­րա­գործ­ման մա­սին ինչ­պի­սի՞ կար­ծիք կա ձե­ւա­վոր­ված Ար­ցա­խում:

— Շարժ­ման գա­ղա­փար­նե­րը մոտ են եւ ըն­դու­նե­լի ար­ցախ­ցի­նե­րի հա­մար: Բո­լոր հա­մայնք­նե­րում ակն­հայտ էր ռուս խա­ղա­ղա­պահ­նե­րի եւ հայ բնակ­չու­թյան փո­խա­դարձ ջերմ վե­րա­բեր­մուն­քը:

— Ըստ Ձեզ՝ հայ–ռու­սա­կան մշա­կու­թա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի էլ ա­վե­լի ամ­րապն­դումն ի՞նչ կտա Ար­ցա­խին:

— Հայ–ռու­սա­կան մշա­կու­թա­յին կա­պե­րի սեր­տա­ցու­մը մեր ա­ռա­քե­լու­թյան գլխա­վոր նպա­տակ­նե­րից մեկն էր: Մենք ու­զում ենք Ար­ցա­խը շրջա­պա­տել դաշ­նա­կից­նե­րով, բա­րե­կամ­նե­րով, քա­նի որ հա­մոզ­ված ենք, որ այ­սօր­վա մե­կու­սաց­վա­ծու­թյու­նը կա­րող է ա­ռաջ բե­րել ա­նե­լա­նե­լի եւ հու­սա­հա­տա­կան վի­ճակի: Մինչ­դեռ ան­ցած տա­րի­նե­րի փոր­ձը վկա­յում է, որ հայ ժո­ղո­վուրդն աշ­խար­հում ու­նի բազ­մա­թիվ բա­րե­կամ­ներ: Մեր նպա­տակն է կապ հաս­տա­տել նրանց հետ եւ հատ­կա­պես մեր ռուս բա­րե­կամ­նե­րի հետ մի­ա­սին մե­խա­նիզմ­ներ մշա­կել ողջ Ար­ցա­խի եւ մաս­նա­վո­րա­բար՝ Ա­ղավ­նո եւ Բեր­ձոր հա­մայնք­նե­րի ա­պա­հո­վու­թյան հա­մար:

— Էլ ի՞նչ նոր նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­ներ եք ծրագ­րում ի­րա­կա­նաց­նել Ար­ցա­խում:

— Նպա­տակ ու­նեմ Ար­ցա­խում դա­սա­վան­դել նոր ա­ռար­կա, որ ԵՊՀ–ում մեծ հա­ջո­ղու­թյուն ու­նե­ցավ, ա­սեմ ան­կեղ­ծո­րեն՝ շատ սիր­վեց ու­սա­նող­նե­րի կող­մից: Ե­թե հայ գրա­կա­նու­թյան ա­վան­դույթ­նե­րի եւ մի­ջազ­գա­յին գրա­կան կա­պե­րի դա­սա­վան­դու­մը Ե­րե­ւա­նում ող­ջու­նե­լի է, ա­պա այն ուղ­ղա­կի անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն է Ար­ցա­խում: Մենք այս ճա­նա­պար­հով, ինչ­պես ար­դեն ա­սա­ցի, Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյու­նը կշրջա­պա­տենք բա­րե­կամ­նե­րով, ձեռք կբե­րենք դաշ­նա­կից­ներ: Ի դեպ, ա­սեմ, որ Ար­ցա­խում մեր ծրագ­րե­րին մշտա­պես օգ­նել է Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի խորհր­դա­կան, մշա­կույ­թի նախ­կին նա­խա­րար, իմ վա­ղե­մի բա­րե­կամ Ար­մեն Սարգ­սյա­նը: Հա­մա­հայ­կա­կան գրող­նե­րի մի­ու­թյան բո­լոր ծրագ­րե­րը, որ ի­րա­կա­նաց­նում ենք Ար­ցա­խում, նա­խօ­րոք հա­մա­ձայ­նեց­նում եմ Ար­մեն Սարգ­սյա­նի հետ, ով ո­լոր­տի լա­վա­գույն մաս­նա­գետ­նե­րից է եւ հայ­րե­նա­սեր հայ:

ՆՈՒ­ՆԵ ԶԱ­ՔԱ­ՐՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝