«ԿԱ­ՐԵՆՍ ԱՍՈՒՄ ԷՐ՝ ԴՈՒ ՄԻ­ԱԿՆ ԵՍ, ՈՒՄ ՋԱ­ՆԻ­ԲԵ­ԿՅԱՆ ԵՄ ՈՒ­ԶՈՒՄ ԿՈ­ՉԵԼ».ԼԻ­Ա­ՆԱ  ԱՆ­ԹԱ­ՌԱ­ՆՅԱ­Ն

Հու­լի­սի 1– ին ՀՀ ժո­ղովր­դա­կան ար­տիստ ԿԱ­ՐԵՆ ՋԱ­ՆԻ­ԲԵ­ԿՅԱ­ՆԸ կդառ­նար 85 տա­րե­կան: Այս մա­սին «Իրա­վուն­քը» զրու­ցել է  Կա­րեն Ջա­նի­բե­կյա­նի  այ­րի՝ դրա­մա­տուրգ  ԼԻ­Ա­ՆԱ  ԱՆ­ԹԱ­ՌԱ­ՆՅԱ­ՆԻ հետ:

— Տի­կին Ան­թա­ռա­նյան, այ­սօր լու­սա­հո­գի Կա­րեն Ջա­նի­բե­կյա­նը կնշեր 85– ամյա­կը, ի՞նչ հետք թո­ղեց նա Ձեր կյան­քում:

— Ար­վես­տի աս­պա­րե­զում նա ինձ հա­մար մաս­տեր կլաս է եղել: Նույ­նիսկ որ ու­զում էի ինս­տի­տուտ ըն­դուն­վել, ասում էր՝ դու ինձ հետ 24 ժամ մաս­տեր կլա­սում ես: Քեզ այն ջա­հել անլ­վա­նե­րը ի՞նչ պետք է սո­վո­րեց­նեն: Քա­նի որ իմ դիպ­լո­մը երաժշ­տա­կան էր, ասում էի՝ հա­մե­նայնդեպս ռե­ժի­սո­րի դիպ­լոմն ինձ պետք է: Եվ հի­մա, երբ ես մո­նո եմ խա­ղում, ասում են՝ մեր աչ­քի առաջ Կա­րեն Ջա­նի­բե­կյանն է գա­լիս իր շար­ժու­ձե­ւով, ոճով՝ սրա­նով ար­դեն ամեն ինչ աս­վում է, թե ինչ հետք թո­ղեց իմ կյան­քում՝ ար­վես­տի բնա­գա­վա­ռում, Կա­րեն Ջա­նի­բե­կյան մե­ծու­թյու­նը: Բայց այ­սօր ավե­լի շատ կու­զեմ անդ­րա­դառ­նալ նրա մարդ տե­սա­կին: Ապ­րե­լով դրսում՝ շփվե­լով տար­բեր ազ­գե­րի մարդ­կանց հետ, ու­նե­ցել եմ ե՛ւ լավ, ե՛ւ վատ օրեր, բայց Կա­րե­նի հետ ապ­րած տա­րի­ներն ինձ մոտ հաս­տա­տեցին, ամ­րագ­րեցին մի փաստ, որ մարդ լի­նե­լը ամե­նա­մեծ առա­քե­լու­թյունն է այս կյան­քում:

— Տա­րա­ձայ­նու­թյուն­ներ չե՞ք ու­նե­ցել:

— Իմ ու Կա­րե­նի հայացքները կյան­քի նկատ­մամբ  հա­մընկ­նում էին: Քա­նի որ, փառք Աստ­ծո, ճիշտ դաս­տի­ա­րա­կու­թյուն եմ ստա­ցել: Այ­սօր ինձ հարց­նում են՝ ո՞նց քեզ­նով արե­ցիր Կա­րեն Ջա­նի­բե­կյա­նի նման մե­ծու­թյա­նը: Ես ասում եմ՝ ոչինչ չեմ արել, իր հետ շփվել, ստեղ­ծա­գոր­ծել եմ, նույն բե­մա­հար­թա­կում հան­դես եմ եկել, ու ին­քը տե­սել է, թե ես ինչ տե­սա­կի մարդ եմ, ու նա ասել է` ա՛յ, դու իմ տե­սակն ես: Ես այդ տե­սակն եմ ու­զում: Աստ­ված ամեն մար­դու տա­լիս է իր սրտի չա­փով: Եթե այ­սօր մար­դիկ ու­նեն մեծ դղյակ­ներ, հա­մոզ­ված եղեք, որ դա իրենց սրտի չա­փով է տրվել: Կամ եթե ար­վես­տի մար­դը առաջ է գնում, գրա­վում է նո­րա­նոր բե­մեր, դա մի­այն եւ մի­այն իր քրտին­քի ու աշ­խա­տան­քի ար­դյունքն է: Պետք չէ չա­րա­նալ եւ նա­խան­ձել: Դա Աստ­ծո կամքն է… Եվ դղյա­կում ապ­րե­լով՝ կամ մեծ բե­մե­րում խա­ղա­լիս պետք է լի­նել պար­զա­պես մարդ:

— Կա­րեն Ջա­նի­բե­կյա­նի մարդ տե­սա­կը բա­ցա­հայ­տող ի՞նչ պատ­մու­թյուն այ­սօր կպատ­մեք:

— Շատ–շատ պատ­մու­թյուն­ներ կան, բայց այս պա­հին իմ աչ­քի առ­ջեւ պատ­կեր­վեց մի փաստ: Վեր­ջերս ինձ կան­չել էին մի­ջո­ցառ­ման, որ­տեղ հա­մույթ­նե­րով հան­դես էին գա­լիս մշա­կույ­թի տան տար­բեր խմբեր, եւ իմ աչ­քը զար­նեց ամե­նա­փոք­րի­կի՝ 3– 4 տա­րե­կան երե­խա­յի վրա: Ին­քը բո­լո­րից հետ էր ընկ­նում, բայց այդ ամեն ինչն այն­պես էր ձգտում անել, որ ինձ հի­աց­րեց: Բրա­վո, նրա ու­սուց­չին, որ չէր ասել՝ երե­խան հետ է ընկ­նում պա­րա­յին շար­ժում կա­տա­րե­լուց, եկեք իրեն բեմ չհա­նենք: Ես համ­բու­րե­ցի երե­խա­յի ձեռ­քը եւ ասա­ցի, որ խո­նար­վում եմ այս տե­սակ երե­ւույթ­նե­րի առ­ջեւ: Հա­լալ է նրա մո­րը, մաս­նա­գե­տին ու երե­խա­յին: Ես դա արե­ցի բնազ­դա­բար, ու ան­մի­ջա­պես աչ­քիս եկավ այն, որ Կա­րենս էլ էր այդ­պես անում: Երբ քե­ֆի եւ ու­րա­խու­թյան ժա­մա­նակ մի աղ­ջիկ երե­խա լավ եր­գում կամ ար­տա­սա­նում էր, Կա­րենս աս­պե­տա­կան, արիս­տոկ­րատ ձե­ւով ծնկի էր իջ­նում այդ երե­խա­յի առաջ ու համ­բու­րում էր ձեռ­քը: Ցա­վոք, այ­սօր տես­նում եմ ճիշտ հա­կա­ռա­կը, թե ինչ­քան են մեր ար­վես­տա­գետ­նե­րը նա­խանձ: Մի­ջա­կու­թյունն է, որն իրենց սար­քում է նա­խանձ, բամ­բաս­կոտ: Եթե մե­կը մի քիչ ավել հրա­վեր է ու­նե­նում կամ փող աշ­խա­տում, քար­կո­ծում, բամ­բա­սում են: Ես զզվում եմ այդ տե­սակ երե­ւույթ­նե­րից: Ի տար­բե­րու­թյուն իրենց՝ Կա­րենս շատ կա­մե­ցող էր: Ասում էր՝ շնոր­հա­լի­նե­րին պետք է օգ­նել, որով­հե­տեւ նրանք վեր­ջին հաշ­վով շատ ամաչ­կոտ են: Ան­տա­ղանդ­ներն են, որ ճա­կա­տով՝ չա­մուռ ձե­ւով, պա­տը կծա­կեն ու կանց­նեն: 

— Ու­նե՞ք կի­սատ մնա­ցած խոս­տո­վա­նու­թյուն, որի հա­մար ափ­սո­սում եք, որ իրեն չեք ասել:

— Ես շուրջ վեց տա­րի իրեն «ջա­նուլ» Ջա­նի­բե­կյան եմ ասել: Ասում էր՝ եր­բե­ւէ ես կլսե՞մ, որ ասես՝ Կա­րեն: Ասում էի՝ լե­զուս չի պտտվում, ախր դու այն­պի­սի մե­ծու­թյուն ես, որ ես դրա իրա­վուն­քը չու­նեմ: Բայց երբ հի­վան­դա­ցավ, մեկ տա­րիուկես այն­քան եմ ասել` Կար ջան, որ այդ վեց տա­րի­նե­րի տե­ղը հա­նել եմ: Մի­ակ բա­նը, որ ինքն ինձ ասել է արա ու ես չեմ արել, այն էր, որ չվերց­րի Ջա­նի­բե­կյան ազ­գա­նու­նը: Կա­րենս խնդրում էր, որ ես իր ազ­գա­նու­նը վերց­նեմ: Ասում էր՝ իմ կյան­քում դու մի­ակն ես, ում Ջա­նի­բե­կյան եմ ու­զում կո­չել: Ես դա չա­րե­ցի նրա հա­մար, քա­նի որ մենք հինգ քույ­րեր ենք, եղ­բայր չու­նենք, եւ հայրս մեզ խնդրել էր, որ եր­բեք չփո­խենք մեր ազ­գա­նուն­նե­րը, որ­պես­զի Ան­թա­ռա­նյան ազ­գա­նու­նը շա­րու­նակ­վի: Այ­սօր­վա պես հի­շում եմ, երբ  զագ­սում ես գրե­ցի իմ ազ­գա­նու­նը,Կա­րենս շիկ­նեց եւ ասաց՝ էլի ուշ չի, գծիկ Ջա­նի­բե­կյան դիր, բայց ես շատ հաս­տա­տա­կամ գլուխս տա­րու­բե­րե­ցի: Դա չա­րե­ցի, որով­հե­տեւ ես իր ազ­գա­նու­նի հե­տե­ւից չեմ ըն­կած: Ես սի­րում եմ նրա մարդ տե­սա­կը, իրեն, այլ ոչ թե նրա ազ­գա­նունն ու կո­չում­նե­րը: Եվ այ­սօր ոչ թե ցա­վում եմ նրա հա­մար, որ ամուս­նուս մի­ակ խնդրան­քը չկա­տա­րե­ցի, այլ՝ չա­րե­ցի ճշտից ել­նե­լով: Սա­կայն միշտ չէ, որ այդ ճիշ­տը գնա­հատ­վում է: Այ­սօր ես շատ-շա­տե­րի աչ­քը կհա­նեի դրա­նով: Ափ­սոս, որ չեմ հա­նել այդ աչ­քե­րը… Չնա­յած՝ հի­մա էլ ուշ չէ: Ցան­կա­ցած պա­հի կա­րող եմ մտնել զագս եւ իմ ամուս­նու ցան­կու­թյու­նը՝ Ան­թա­ռա­նյան– Ջա­նի­բե­կյան իրա­կա­նաց­նել:

— Չե՞ք կա­րո­ղա­նում հա­մա­կերպ­վել նրա մահ­վան հետ: Շա՞տ են տան­ջում հի­շո­ղու­թյուն­նե­րը:

— Այո, յոթուկես տա­րի ապ­րել եմ Կա­րե­նիս հետ ու յո­թու­կես տա­րի է՝ ին­քը չկա ֆի­զի­կա­պես, բայց հո­գե­պես ինձ հետ է: Թվում է` պետք է հա­մա­կերպ­ված լի­նեի նրա մահ­վան հետ, բայց որ­քան մե­ծա­նում եւ դառ­նում եմ ավե­լի իմաս­տուն, ինչ­քան ծեծ­վում եմ ար­վես­տի խո­հա­նո­ցում, այն­քան ավե­լի եմ ուժ առ­նում ու հի­շում Կա­րե­նիս իմաս­տուն խոս­քե­րը: Չկա մի օր, որ ինքն ինձ չհի­շեց­նի իր իմաս­տու­թյամբ, ու ես չշրջվեմ եր­կինք ու չա­սեմ՝ Կար, դու ճիշտ էիր…

ՆՈՒ­ՆԵ ԶԱ­ՔԱ­ՐՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝