Էկրանավորվել է Երվանդ Քոչարի «Կալիոստրոն»

Հարցազրույց կինոռեժիսոր, սցենարիստ, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Ռուբեն Քոչարի հետ:

– Հարգարժան Քոչար, ձեր հոր՝ մեծանուն Երվանդ Քոչարի ծննդյան օրը՝ հունիսի 15-ին, «Հենրիկ Մալյան» թատրոնում ցուցադրվեց նրա գործունեությանը նվիրված միանգամից երեք փաստավավերագրական՝ Արա Վահունու «Էլեգիա», Գեւորգ Ալագյոզյանի «Երվանդ Քոչար» եւ ձեր՝ «Երվանդ Քոչարի տարածական նկարչությունը» ֆիլմերը։ Ցուցադրությանը ներկա էին միայն մշակույթի ոլորտի ներկայացուցիչներ։ Տպավորություն էր, թե մաեստրոյի ծննդյան հոբելյանական տարեթիվն է նշվում, թեեւ նման մեծությանն անդրադառնալը պարտադիր չեն հոբելյանները։ Բայց, չգիտես ինչու, մեզանում գոնե վերջին 30 տարում անվանիներին անդրադառնում են միայն կլոր տարեթվերի առիթով։ Այս տարի մաեստրոյի 123-ամյակն է։

– Քոչարի ստեղծագործական գործունեությանը նվիրված ընդամենը այդ երեք ֆիլմերն են, բայց՝ արժեքավոր։ Իսկ արժեքավոր այն հանգամանքով պայմանավորված, որ ֆիլմերում նրա կենդանության օրոք արված կադրեր են, բնականաբար՝ կենդանի խոսք եւ այլն։ Իմ ֆիլմը պատրաստ էր դեռեւս 2012թ.։ Այն մասնակցել է մի քանի փառատոների, այդ թվում՝ Ֆրանսիայում, Ռումինիայում, ԱՄՆ-ում եւ այլուր։

– Չե՞ք կարծում, որ Վարպետի տարածական նկարչությունը մինչ օրս, բացի մասնագիտական շրջանակներից, արվեստասերների լայն շրջանակին ծանոթ լինել չի կարող։

– Մոռացա նշել, որ ֆիլմը տեղադրված է համացանցում։ Իսկ ձեր դիտարկման հետ համաձայն չեմ։ Իմ համոզմամբ՝ արվեստասերն այն մարդն է, որը գիտի արվեստ ու համոզված եմ, որ նրանք բոլորն էլ գիտեն կամ գոնե գաղափար ունեն՝ ինչ ասել է տարածական նկարչություն։ Այ, եթե ասեիք, որ տարածական նկարչությունը ծանոթ չէ լայն մասսաներին, ես կհասկանայի, որովհետեւ, այո, նրանց հասու չէ։ Կարծում եք Նարեկացի լայն մասսանե՞րը գիտեն… Գիտեն, որ մեծանուն է։ Ընդամենն այդքանը։ Վերադառնամ ֆիլմին։ Նպատակս էր բացատրել՝ ինչ է նշանակում տարածական նկարչություն (եռաչափ նկարչություն)։ Իսկ Քոչարը դեռեւս 1920-ականներին է խոսել եռաչափ նկարչության մասին եւ այն ներդրել գեղանկարչության մեջ, ինչն այն ժամանակների համար ավանգարդ մտածողություն էր։ Ու թեեւ տարածական նկարչության գաղափարը պտտվում էր, բայց դրա արտահայտչամիջոցը, ֆորման գտավ Քոչարը՝ ունենալով հետեւորդներ։ Ընդամենը մեկ անուն բարձրաձայնեմ. Պիկասո։ 1920-ականների վերջին Քոչարը Ֆրանսիայի արվեստների կենտրոնում առաջինը ներկայացրեց տարածական նկարչություն կոչվածն ու դրանով համարվեց այս մտածողության հիմնադիրը։ Այս պահին մի բան մտաբերեցի. Ռումինիայում ֆիլմիս ցուցադրությունից հետո, որին ներկա էին ավանգարդ արվեստի ճանաչված ներկայացուցիչներ, շնորհավորելով ինձ ու կարծես նախօրոք պայմանավորված, նույն միտքն էին արտահայտում՝ նոր Քոչար բացահայտեցինք։ Ես էլ ի պատասխան ասում էի, որ այդ ուղղությունը գտնվում է ձեր երկրի հարեւանությամբ՝ Լուվրում, պարզապես պետք է այցելել, տեսնել ու ընկալել։ Ընդ որում, ֆիլմում ինքը՝ Քոչարն է մանրամասն ներկայացնում եռաչափ մտածողությունը թե նկարչության եւ թե քանդակագործության մեջ։

Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ https://www.aravot.am/2022/06/23/1275619/

© 1998 - 2022 Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝