Գիտնականները պարզել են Սեւ մահվան ծագումը

Գիտնականները դարերով փորձել են պարզել միջնադարյան աշխարհն ավերած Սեւ մահվան ծագումը:

Այժմ հետազոտողները պնդում են, որ իրենց հաջողվել է պարզել ժանտախտի աղբյուրը Ղրղըզստանի շրջաններից մեկում՝ հնագույն թաղման վայրում մնացորդների ԴՆԹ-ի անալիզից հետո:

«Մեզ հաջողվեց փաստացի վերջ դնել Սեւ մահվան ծագման վերաբերյալ այս դարավոր վեճերին»,- ասել է պատմաբան եւ թիմի անդամ Ֆիլիպ Սլավինը, որի աշխատանքը հրապարակվել է Nature ամսագրում:

Սեւ մահը մոտ 500-ամյա համավարակի առաջին ալիքն եղել: Ենթադրվում է, որ ընդամենը ութ տարվա ընթացքում՝ 1346-1353 թվականներին, դրանից մահացել է Եվրոպայի, Մերձավոր Արեւելքի եւ Աֆրիկայի բնակչության մինչեւ 60 տոկոսը։

Սլավինը, որը «միշտ տարված է եղել Սեւ մահով», 1890 թվականի աշխատության մեջ ուշագրավ հուշում է գտել, որը նկարագրում է հնագույն թաղման վայրը ներկայիս հյուսիսային Ղրղըզստանում: Այն հայտնում է թաղումների կտրուկ աճի մասին 1338–1339 թվականներին, եւ որ մի քանի տապանաքարերի վրա պատկերված են մարդիկ, որոնք «մահացել են ժանտախտից»։

Դա եղել է հուշում, բայց ոչ ավելին:

Սլավինը միավորվել է հնագույն ԴՆԹ-ն ուսումնասիրող փորձագետների հետ: Նրանք ԴՆԹ են հանել տեղում թաղված յոթ մարդկանց ատամներից:

Քանի որ ատամները պարունակում են շատ արյունատար անոթներ, դրանք հետազոտողներին «մեծ հնարավորություն են տալիս հայտնաբերել արյան միջոցով փոխանցվող պաթոգեններ, որոնք կարող են մարդկանց մահվան պատճառ դառնալ»:

Սեւ մահվան սկիզբը կապվել է, այսպես կոչված, «Մեծ պայթյունի» իրադարձության հետ, երբ լվերից կրծողների վրա անցած ժանտախտի գոյություն ունեցող շտամները հանկարծակի դիվերսիֆիկացել են: Գիտնականները կարծում էին, որ դա կարող էր տեղի ունենալ դեռեւս 10-րդ դարում, սակայն չեն կարողացել ճշգրիտ տարեթիվ նշել:

Հետազոտող թիմը ջանասիրաբար վերակառուցել է Y․ pestis գենոմը իրենց նմուշներից եւ հայտնաբերել շտամ թաղման վայրում՝ նախքան դիվերսիֆիկացումը: Եվ այժմ տարածաշրջանում ապրող կրծողները նույնպես նույն հնագույն շտամի կրողներն են, ինչն օգնել է թիմին եզրակացնել, որ «Մեծ պայթյունը» պետք է տեղի ունեցած լիներ ինչ-որ տեղ այդ շրջանում՝ Սեւ մահից կարճ ժամանակ առաջ:

https://news.am/arm/news/707547.html

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝