ՈՍՏԻԿԱՆԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ` ՈՐՊԵՍ ՎԵՐՋԻՆ ՀՈՒՅՍ
Վերլուծություն
Ի պատասխան համախմբված ընդդիմության քաղաքացիական անհնազանդության ապակենտրոն գործողությունների` խունտան մայրաքաղաքը լցրեց անթիվ-անհամար ոստիկաններով: Այնպիսի տպավորություն է, որ Երեւանում ամեն հինգերորդը ոստիկան է: Վախի աչքերը մեծ են, եւ քանի որ Նիկոլը շատ լավ հիշում է 2018-ի փորձառությունը, ապա շատ լավ հասկանում է, թե ինչպիսի սպառնալիք է իր համար ապակենտրոն պայքարի տեխնոլոգիան: Համ էլ աչքի առաջ անցնում են ոչ միայն 44-օրյա պատերազմի նահատակները, այլեւ բոլոր նրանք, ում 2018-ին նրա թիմը դաժանագույն հոգեբանական հալածանքի էր ենթարկել:
ԴԱԺԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ` ԹՈՒՅԼԵՐԻ ՄԽԻԹԱՐԱՆՔ
Սակայն «Դիմադրության շարժումը» փողոցներով դագաղներ չի պտտեցնում, ոչ էլ կենդանի վահաններ սարքում մանկասայլակներից: Չկա նաեւ պոպուլիզմը` տույժ-տուգանքները, վարկերը ջրելու ստերը, կամ հարուստներից խլելու եւ ժողովրդին բաժանելու բոլշեւիկյան խոստումը: Փոխարենը` կապիտուլյանտությունը կասեցնելու, կործանման անդունդից հետ քաշվելու հրամայականի շեշտադրումը:
Շարժումը մարելու փորձ կատարվեց ոստիկանական դաժան տեռորի միջոցով, եւ ականատես եղանք զազրելի կադրերի, թե ինչպիսի բռնություն է գործադրվում փողոցներ փակող երիտասարդների, կանանց, անգամ հաշմանդամություն ունեցող անձանց նկատմամբ:
Ինչպես նշում է ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը. «Դիմակավորված ոստիկաններ, կեցցե՛ք: Այսօր ձեզ պահեցիք իսկական վայրագի պես: Փողոցում խաղաղ անհնազանդության ակցիա անող, իր հայրենիքն ու նաեւ ձեզ հարգող երիտասարդներին` ձեր դաժանությամբ շատ լավ ծեծեցիք: Ապրե՛ք դուք: Ուղղակի իմացեք, որ նրանց մեջ են պատերազմ անցած, հայրենիքի վաղվա օրվան հավատացող, իր ապագան անվտանգ ու ամուր Հայաստանում տեսնող եւ դրա համար պայքարող իսկական հայորդիներ: Նրանցից շատերը ձեր զավակների հասակակիցներն են: Սա ասում եմ, որ հաջորդ անգամ ավելի դաժան լինեք նրանց նկատմամբ: Ձեզանից թուրքերն անգամ սովորելու բան ունեն:
Պարզ է, որ Նիկոլի անունից էիք հարվածում երիտասարդներին: 5000 երիտասարդ կյանքեր զոհած կապիտուլյանտի համար, դաժան ծեծելու հրամանն ի՞նչ է, որ չտա:
Անկեղծ շնորհակալություն եմ հայտնում դեմքները բաց, պարզ ճակատով, ուսադիրը պատվով կրող, աչքերի մեջ հայրենասիրություն եւ թախիծ արտահայտող իսկական ոստիկաններին: Շնորհակալ եմ ձեզ տղերք, այս անձրեւին անգամ, ձեր օրինապահ ու մարդասիրական ծառայությունը բարեխիղճ կատարելու համար:
Մերոնք որեւէ ոստիկանի առիթ չեն տվել ու չեն տալու` բիրտ ուժ կիրառելու համար»:
Ի դեպ, ե՛ւ ՀՀԿ-ի, ե՛ւ «Հայաստան» դաշինքի ներկայացուցիչները հստակ տարանջատում են իրենց պարտքը ուսադիրներով եւ պարզաճակատ կատարող ոստիկաններին եւ կամավոր դահիճներ դարձածներին: Մասնավորապես, ըստ Արմեն Աշոտյանի, ով ի դեպ նույնպես բերման էր ենթարկվել. «Մի քանի պարապած սրիկա հանած` ոստիկանները հայ տղերք են:
Մեր նման այս հող ու ջրի տղերք են:
Մեր նման այս երկրի ղադրը իմացող տղերք են:
Ի տարբերություն դիմակավոր նինձյաների` ուսադիրների արժեքը գնահատող տղերք են:
Այսօրվա բախումների երկու կողմն էլ եղբայրներ էին, որոնց տանը կռիվ է գցել մի անհայրենիք տնվոր:
Դուրս շպրտենք մեզ կռվացնող, մեզ իրար դեմ հանող ու երկու կողմիներին էլ ատող պառազիտին ու վերամիավորվենք մեր ընդհանուր տան տանիքի տակ»:
Իսկ ՔՊ-ականները` իրենց խմբակցության ղեկավարով սկսած, բացահայտ հրճվանքով են արտահայտվում բռնությունների մասին: Ոմանք հասել են կատարյալ այլասերման: «Շիշ բռնողի» եղբայրը` Նիկոլի օգնական աշխատած Սարգսյան Նաիրին, արտահայտելով իր հիացմունքը ցուցարարների նկատմամբ ոստիկանության կիրառած բռնության, անհամաչափ ուժի հանդեպ, ֆեյսբուքյան գրառմամբ սեր է խոստովանել ոստիկաններին` գրելով. «Ապրեք կյանքեր, լավ գործ արեցիք: Եկե՛ք շնորհակալություն հայտնենք մեր պրոֆեսիոնալ ոստիկաններին»: Սա ուղղակի սոսկալի պատկեր է, որը մի կողմից բացահայտում է կոնկրետ անձի ով լինելը, մյուս կողմից` խիստ տիպիկ կերպով նկարագրում ՔՊ-ականների հոգեվիճակն ու արժեհամակարգը: Իր անձով ու գործունեությամբ «պետություն» հասկացությունը մինչեւ վերջ պախարակած ու արժեզրկած այն ՔՊ-ականի եղբայրը, որը, ասում են, հատուկ հարաբերությունների մեջ է գտնվում որոշ քրեական հեղինակությունների հետ, փաստորեն, ոստիկանների ֆանատն է: Իսկ թե ինչու հանկարծ նա կամ նրանք դարձան ոստիկանների ֆանատը, պարզից էլ պարզ է. չլինեն ոստիկանները, մեկ րոպե չի դիմանա Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը:
Բռնապետության տնազի դեպքում առանձակի է կարեւորվում նույն ոստիկանության դերը, եւ «նոր» Հայաստանն այդ առումով բացառություն չէ: Բա է՛լ ինչո՞ւ են աչքի լույսի պես կերակրում իրենց իշխանությունը բռնի ուժով պահողներին: «Կյանք» էլ կասեն, ոտքերը կլավանան, ջուրն էլ կխմեն, միայն թե հնարավորինս արդյունավետորեն ճնշվի հանրության ձայնը, միայն թե հնարավորինս երկար ժամանակով հետաձգվի պատասխանատվության պահը:
ՀՈԳԵՎԱՐՔԻ ՆՇԱՆՆԵՐԸ
Ի դեպ, յուրհատուկ զորակցություն է դրսեւորել Նիկոլին ԱՄՆ դեսպանատունը, տանիքին շարելով դիպուկահարների, իսկ սեփական քաղաքացիներին զգուշացնելով «անսպասելի անկարգությունների» վտանգի մասին: Մինչդեռ ցուցարարների թիրախում հաստատ չկա այդ դեսպանատունը, հետեւաբար, այդ կրկեսը լոկ տեղեկատվական խաղերի է ծառայում: Ի դեպ, զանգվածային անհնազանդության ակցիաներին ընդառաջ հայտարարություններով հանդես եկան բոլոր ուժայինները, ԱԱԾ-ն էլ մոգոնեց, իբր չեն բացառվում զանգվածային անկարգությունները: Քարոզիչների աչքին էլ երեւաց, իբր ցուցարարներին զենք է բաժանվելու, եւ այդ ստերը տարածելու վրա իրենք իրենց մատնեցին բազում քարոզիչ-վարձկաններ, ովքեր մինչ այդ «չեզոք» եւ անգամ «հականիկոլական» էին խաղում:
Իսկ պայքարը նույն` ապակենտրոն տեխնոլոգիայով շարունակվում է: Այն ավելի մեծ թափ հավաքելու ներուժ ունի: Ի դեպ, ՀՀ երկրորդ եւ երրորդ նախագահները հանգիստ գալիս են հրապարակ: Ինչպես արձանագրում է «Ադեկվադ» միաբանության հիմնադիրներից Կոնստանտին Տեր-Նակալյանը. «Հետաքրքիր բան է, չէ՞ կյանքը: Էն Սերժը, որին 4 տարի առաջ մերժում էին, դուրսը խորոված էին անում, երբ հրաժարական տվեց, Նոլիկն էլ ասում էր, որ հետայսու Սերժը ժողովրդին փշալարերի ու ճաղերի արանքից է տեսնելու, հիմա ժողովրդի հետ հանգիստ նստած է, իսկ իրան տենց ապոկալիպտիկ տեսլականներ գուժող ժողվարչապետը էնքան մտահոգ է իր անվտանգության պրոտոկոլով, որ հղի աղջիկ ա սպանում իրա կորտեժը, ինքը սկի չի կանգնում, իսկ որպեսզի փողոցում հանկարծ չխլեշեն, օրենք է ընդունել, որով 1.5 միլիոն տուգանք ա սահմանել իրեն խլեշելու համար»:
Համ էլ, Աղազարյան Հովիկը իր զառանցանքներով կարեւոր բացահայտում է կատարում. նա եւ իր թիմն այս օրերին կաթվածահար են եղել, քանի որ հասկանում են, որ իրավիճակը դուրս է գալիս իրենց վերահսկողությունից: Աղազարյանը փաստացի սպառնում է ուժի կիրառմամբ մի դեպքում, երբ գրեթե ամեն օր իշխանությունների կողմից գովազդվում է հեղափոխական սերն ու հանդուրժողականությունը: Հասկանալիորեն գիտակցում են, որ այն մի փոքր կայծը, որից կարող էր բռնկվել իրենց այրող անշեջ հուրը, այլեւս իրողություն է, եւ հրդեհը հետզհետե տարածվում է օրեցօր ավելի մեծ թափով: Բայց Աղազարյանի խոսքերում մեկ այլ կարեւոր միտք էլ կա` վախը Նիկոլի կյանքի հանդեպ: Աղազարյանը, իհարկե, ոչ միայն ուռճացնում է, այլեւ առհասարակ հորինում է վտանգը, քանի որ նման վտանգ օբյեկտիվորեն չի կարող լինել: Միեւնույն ժամանակ, սակայն, նա բնութագրում է այն կատաստրոֆիկ հոգեվիճակը, որը Նիկոլին ոչ միայն ստիպում է մութ սենյակում սեւ կատու փնտրել` դրա բացակայութան պարագայում, այլեւ ասենք արագ մեքենա վարել: Հենց մահվան վա՞խն էր պատճառը, որի հետեւանքով օրերս հղի կին սպանվեց Նիկոլի ավտոշարասյան կողմից` ակնհայտորեն գերազանցելով թույլատրելի արագությունը:
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳԱԼԱՋՅԱՆ
* * *
Ի ԴԵՊ
Կապիտուլյանտական իշխանությունը բացարձակապես անտեսել է այնպիսի կարեւոր հոբելյանը, ինչպիսին է հայ-ռուսական հարաբերությունների հաստատման 30-ամյակը: Չկա պետական եւ ոչ մի միջոցառում:
Սակայն այդ հոբելյանը «թափուր» չմնաց եւ համալրվեց «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր Միության» շարժման կողմից: Հանրային նախաձեռնության կարգով կազմակերպվեց ներկայանալի բացօթյա համերգ-հանրահավաք հայ եւ ռուս ականավոր արտիստների կատարմամբ: Նշենք, որ համերգ-հանրահավաքին ժամանեցին ՀՀԿ ԵԿ ցուցարարները` «Ստոպ Նիկոլ» պաստառներով, եւ տեղի ունեցավ կարծիքների կարճ փոխանակում երիտասարդ հանրապետականների եւ ՍԻՄ նախագահ Հայկ Բաբուխանյանի միջեւ: