ԿԳՄՍ-Ի ՆՊԱՏԱԿՆ Է` ԿԱՍԿԱԾԻ ՏԱԿ ԴՆԵԼ ՄԵՐ ԺՈՂՈՎՐԴԻ ՏԵՂԱԲՆԻԿՈՒԹՅԱՆ ՓԱՍՏԸ
Արխիվ 16-20
ԿԳՄՍ նախարարության կողմից ներկայացված նոր չափորոշիչները հանրային տարբեր շրջանակներում բուռն քննարկման առարկա են դարձել: Չնայած համատարած քննադատությանը, նախարարության ղեկավարությունն ակնարկում է, որ չի էլ պատրաստվում հրաժարվել շատ մասնագետների կողմից ապազգային որակված այդ ծրագրերից: Թեմայի շուրջ «Իրավունքը» զրուցեց նաեւ պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան ԷԴԻԿ ՄԻՆԱՍՅԱՆԻ հետ, ով նախ նկատեց.
«ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՄԻ ՄԱՍՆ ԸՆԴՀԱՆՐԱՊԵՍ ԲԱՑԱԿԱՅՈՒՄ Է»
- Փոփոխված կրթական համակարգի փիլիսոփայությունը հակասության մեջ է ազգային մտածողության հետ: Այսինքն, այդ ծրագրերում խնդիրներ կան ազգային դաստիարակության, ազգային գաղափարախոսության համատեղելիության հետ կապված: Վերցրել են ամերիկյան, սինգապուրյան մոդելը եւ ուզում են ներդնել պատմության դասագրքերի հիմքում` փորձ անելով տեղայնացնել: Շատ վրդովված եմ, որ «Հայ առաքելական եկեղեցու պատմությունը» միացվել է «Հայոց պատմությանը», դա սխալ է: Քանի որ եկեղեցու պատմությունը միայն կաթողիկոսականության պատմությունը չէ, կան դավանաբանական խնդիրներ, թեմերի պատմություն, որը հնարավոր չէ «Հայոց պատմության» մեջ ներառելով` ուսուցանել սերնդին: Հաջորդ խնդիրն այն է, որ կրթական չափորոշիչների հեղինակները «Հայոց պատմության» շարադրանքը սկսում են ոչ թե Ք. ա. III հազարամյակից, այլ Ք.ա. 9-րդ դարից, այսինքն` Արարատյան թագավորության (Ուրարտու) ժամանակաշրջանից: Այսպիսով, նրանք ուսումնական ծրագրից դուրս են թողնում մեր պատմության նախորդ երկու հազարամյակները: Բացի դրանից, դուրս է թողնված նաեւ նախապատմական դարաշրջանը, որը նույնպես կարեւոր է, քանի որ հին քարի դարից սկսած Հայկական լեռնաշխարհում տեղի ունեցող իրադարձություններն էին, որ հող նախապատրաստեցին հայոց պատմության սկզբնավորման համար: Նպատակն է` կասկածի տակ դնել մեր ժողովրդի տեղաբնիկության փաստը, ինչը թուրքական ծրագիր է: Նորից եմ կրկնում` բովանդակային փոփոխություններ կան ու այն էլ՝ առանցքային փոփոխություններ: Իսկ պատմության մի մասն ընդհանրապես բացակայում է: Բաց է մնացել վաղնջական շրջանի մեր պատմությունը: Մենք հազարամյակների պատմություն ունենք, եւ հնագետների վերջին պեղումները դրա լավագույն ապացույցն են:
«ԱՄԵՆ ԲԱՆ ԱՐՎՈՒՄ Է ԱԶԳԱՅԻՆԸ ՀԵՏԻՆ ՊԼԱՆ ՄՂԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ»
- Ըստ Ձեզ, ի՞նչ նպատակ են հետապնդում չափորոշիչները կազմող հեղինակներն առհասարակ:
- Ազգայինը մոռացության տալու նպատակ եմ տեսնում: Եվ դա արվում է եվրոպական արժեքների ներմուծմամբ. ամեն բան արվում է ազգայինը հետին պլան մղելու համար: Հայ ազգի հիմնական խնդիրը ազգային դպրոց, ազգային մտածողության տեր սերունդ դաստիարակելն է, իսկ այս չափորոշիչների մուտքով վերանում է ազգային կոչվածը: Գրեթե նույն վիճակն է նաեւ «Հայ գրականության» չափորոշիչների մեջ: 19-րդ դարի նշանավոր հեղինակների բացակայությունը պատահական չէ եւ խոսում է այն մասին, որ ուղիղ փորձ է արվում վերացնել ազգային մտածելակերպը, ազգային դիմագիծը եւ ազգային դաստիարակություն, ազգային հոգեկերտվածք, ազգային գաղափարաբանություն հասկացողություններով դաստիարակել մատաղ սերնդին, ըստ էության, այլեւս չի լինի: Իսկ դա վտանգավոր տենդենց է:
- Լավ, ԵՊՀ-ն որեւէ գնահատական չի՞ կարող տալ:
- Տվել է, «Հայոց պատմության» ամբիոնը բացասական կարծիք է տվել, եւ հույս ունենք, որ այդ չափորոշիչները կյանքի չեն կոչվի: Որովհետեւ, այդ չափորոշիչների հիման վրա դասագրքեր պետք է ստեղծվեն, իսկ այդ դասագրքերը սերունդներ դաստիարակելու համար չափազանց վտանգավոր են:
Զրույցը` ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՅԱՆԻ