«Որպես հայ համայնք` երկու տարի է, ինչ մեր կճեպի մեջ ենք անցել ու չենք կարողանում որեւէ բան անել»

Երեւանում էր պատմական Հայաստանի Դիարբեքիր քաղաքում (այսօր Թուրքիայի տիրապետության տակ է) հայտնի համայնքային գործիչ, Սուրբ Կիրակոս եկեղեցու հիմնադրամի նախագահ ԳԱՖՈՒՐ ԹՅՈՒՐՔԱՅ-ՕՀԱՆՅԱՆԸ, որն իր հայ լինելու մասին իմացել է, երբ արդեն 13 տարեկան էր: Այսօր նա հպարտությամբ է ասում, որ հայ է, ու թեպետ հայերեն չի խոսում, բայց հիշում է, որ իրենց ընտանիքում խոսվել է հայկական ինքնության մասին: Իսկ թե Դիարբեքիրում այսօր ի՞նչ խնդիրների առաջ են կանգնած հայերը, որոնք իրենց ինքնության մասին բարձրաձայնում են կամ լռում, «Իրավունքը» հետաքրքրվեց նրանից:

Եզրաս Սրբազանի միջնորդությամբ`բերման ենթարկված Մոսկվայի հայերն ազատ են արձակվել

– Դիարբեքիրը նախկինում էլ կարեւոր հայկական կենտրոններից է եղել: Մասնավորապես, երեւի գիտեք, որ տեղի Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին այդ տարածաշրջանի` Մերձավոր Արեւելքի ամենամեծ եկեղեցիներից է: Այն ավերվել էր, իսկ 1990-ական թվականներին տեղի ունեցած դեպքերի հետեւանքով Դիարբեքիրի հայերն արտագաղթեցին: Եվ միայն 2008 թվականին մենք կարողացանք նորից եկեղեցին վերականգնել: Սակայն, արդեն եկեղեցին վերակառուցելուց հետո` տեսանք, որ հայ համայնք, ըստ էության, այլեւս չկա: Հետեւաբար, սկսեցինք աշխատանքներ իրականացնել այնտեղ մնացած իսլամացած հայերի հետ եւ նրանցով նորից, կարելի է ասել, մի նոր հայկական համայնք ստեղծեցինք: 100 տարի անց նորից զանգակատուն կառուցվեց, եւ եկեղեցական զանգերը նորից հնչեցին տարբեր տոների ժամանակ:

– Պարոն Օհանյան, Դիարբեքիրը վերջերս դարձել էր թուրք-քրդական բախումների թատերաբեմ, այն ի՞նչ հետեւանքներ ունեցավ տեղի հայերի վրա:

– Ցավոք սրտի, արդեն երկու տարի է, ինչ ծանր դեպքեր են տեղի ունենում այնտեղ: Հատկապես այն թաղամասը, որտեղ գտնվում է Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին, այսօր համարվում է արգելված թաղամաս, եւ մարդիկ չեն կարողանում առանց թույլտվության ներս մտնել: Եկեղեցու այդ հատվածը գրեթե զրոյացվել, հողին են հավասարեցրել: Իսկ մենք` որպես հայ համայնք, երկու տարի է, ինչ մեր կճեպի մեջ ենք անցել ու չենք կարողանում որեւէ բան անել:

– Իսկ ինչպե՞ս եք տեսնում ելքը...

– Հնարավորինս փորձում ենք պատմել այս իրադարձությունների մասին եւ միջազգային հանրության ուշադրությունը հրավիրել: Երեւան գալուց առաջ նաեւ Թուրքիայում մամուլի ասուլիս եմ տվել, եւ նաեւ այդ պատճառով է, որ մի ուրիշ ոգեւորությամբ եմ այսօր այստեղ: Ինչքան հնարավոր է, պետք է այնտեղի մեր համայնքի, իրենց խնդիրների մասին պատմեմ ամենուր:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ