Մոսկվայի հայկական թատրոնը փետրվարից մինչև մայիս ամիսը Մոսկվայում նշելու է Թումանյանի 155-ամյա հոբելյանը

 «Իրավունքը» զրուցել է Մոսկվայի հայկական թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար, Վրաստանի եւ Ռուսաստանի թատերական գործիչների, Մոսկվայի կինոդերասանի գիլդիայի միության անդամ, դերասան, բեմադրիչ, դրամատուրգ ՍԼԱՎԱ ՍՏԵՓԱՆՅԱՆԻ հետ:

— Պարոն Ստեփանյան, Մոսկվայի հայկական թատրոնն ինչպե՞ս ընդգրկվեց ՌԴ նախագահական մշակութային նախաձեռնությունների հիմնադրամի դրամաշնորհի ծրագրի մեջ:

— Արդեն երկրորդ տարին է, որ գոյություն ունի ՌԴ նախագահական մշակութային նախաձեռնությունների դրամաշնորհի հիմնադրամի ծրագիրը: Առաջին տարում թատրոնները չէին մասնակցում, բայց երկրորդ տարում ընդգրկվեցին: Երբ իմացանք, մենք նույնպես մասնակցեցինք ու շահեցինք:

—Հաղթանակի հետ կապված, ի՞նչ սպասելիքներ ունեք:

— Մտածում էի՝ այս տարի Մոսկվայի հայկական թատրոնում մեծ շուքով նշել Հովհ. Թումանյանի 155-ամյակը, քանի որ Թումանյանն ինձ համար սրբության սրբոցն է: Փառք Աստծո, ստացվեց: Ու հիմա փետրվար ամսից մինչեւ մայիսի վերջը Մոսկվայի տարբեր բեմահարթակներում խաղալու ենք նախագահական դրամաշնորհ շահած` Թումանյանի 155-ամյակին նվիրված տիկնիկային ներկայացումը: Դեռեւս անցյալ տարի Մոսկվայի հայկական թատրոնում հանդես եկանք «Անխելք մարդը» տիկնիկային ներկայացմամբ: Այս տարի ՌԴ նախագահական մշակութային նախաձեռնությունների հիմնադրամի աջակցությամբ՝ շուտով կկայանա «Քեֆ անողին քեֆ չի պակսի» տիկնիկային ներկայացման պրեմիերան: Ի դեպ, «Քեֆ անողին քեֆ չի պակսի» անունը փոխել ենք եւ անվանել ենք «Весельчак»: Բացի ինտրիգային ու հուզիչ սյուժեից, ներկայացման մեջ առկա են վառ ու հրապուրիչ ազգային երգն ու պարը, հայկական անսպառ հումորն ու ազգային ոգին:

— Ներկայացումը հայերե՞ն, թե՞ ռուսերեն լեզվով է լինելու:

— Լինելու է ե՛ւ հայերեն, ե՛ւ ռուսերեն լեզվով: Օրինակ, Մոսկվայի հայկական դեսպանատանը, կիրակնօրյա հայկական «Այբիկ», «Վերածնունդ» դպրոցներում հայերեն ենք խաղալու: Իսկ Ազգային տնտեսության նվաճումների ցուցահանդեսում («Выставка достижений народного хозяйства»), Ռուսաստանի Ժողովուրդների տանը («Дом Народов»)՝ ռուսերեն:  Ռուսաստանի հայերի միության բեմահարթակում խաղալու ենք եւ հայերեն, եւ ռուսերեն լեզվով: Առիթից օտվելով շնորհակալությունս եմ ուզում հայտնել  ՌԴ հայերի միությանը մեր թատրոնին ամեն ինչով աջակցելու համար:

— Հայ հանդիսատեսը միշտ էլ սիրով է արձագանքում Թումանյանի ստեղծագործություններին, իսկ ռուսալեզու հանդիսատեսն ինչպե՞ս ընդունեց:

— Տիկնիկային ներկայացում ասելով՝ բոլորին թվում է, թե դա միայն երեխաների համար է, բայց մենք «Անխելք մարդը» ռուսերեն լեզվով չորս անգամ խաղացել ենք Ազգային տնտեսության նվաճումների ցուցահանդեսի բեմում: Դահլիճն այնքան լեփ լեցուն էր, որ ասեղ գցելու տեղ չկար: Ներկայացումը սիրով դիտեցին ոչ միայն փոքրիկները, այլ նաեւ` մեծերը: Հանդիսատեսի 80 տոկոսը հայեր չէին եւ շատ ջերմ ընդունեցին, որովհետեւ ասելիքը շատ արդիական, ուսանելի եւ օգտակար է: Այն ոգի եւ ուժ է տալիս, օպտիմիստական հայացքներ է ձեւավորում եւ շատ հետաքրքիր լուծումներ է իր մեջ պարունակում: Թումանյանից ռուսալեզու հանդիսատեսի համար մենք էլի ներկայացում ենք խաղացել` «Սուտլիկ որսկանը», որը դիտելուց հետո թատերագետները, երբ հարցնում էին, թե «Սուտլիկ որսկանը» որ թվին է գրված, ես էլ ասում էի` 1910 թվականին, պատասխանում էին, թե՝ չի կարող այդ թվականներին լինել, քանի որ դա սյուրռեալիստական գործ է: Իսկ սյուրռեալիզմը Եվրոպա մտավ 1920-ական թվականներից Սալվադոր Դալիի, Ռենե Մագրիտ եւ մյուսների կողմից: Այստեղից պարզ է դառնում, որ Թումանյանի միջոցով սյուրռեալիզմը Հայաստանում շատ ավելի շուտ է իր արմատները գցել: Այնպես որ, ռուսալեզու հանդիսատեսի հետաքրքրությունը շատ մեծ է Թումանյանի նկատմամբ, եւ մենք դրանով շատ ուրախ ու հպարտ եք:

— Ձեր թատրոնի կոլեկտիվում նաեւ ռուս դերասաններ կան: Նրանք ներգրավվա՞ծ են տիկնիկային ներկայացման մեջ:

— Այո, տիկնիկային ներկայացումների մեջ ներգրավված են ոչ միայն հայ, այլ նաեւ ռուս, գերմանացի, օսեթ, ուկրաինացի դերասաններ:

— Մշակութային առումով ինչպիսի՞ն է համագործակցությունը ռուսների հետ:

— Այնքան ջերմ է, որ մեզ անվճար իրենց բեմերն են տրամադրել ոչ միայ հայերը, այլ նաեւ ռուսական մեծ նշանակություն ունեցող այնպիսի օբյեկտներ, ինչպիսիք են` Ազգային տնտեսության նվաճումների ցուցահանդեսը, Ռուսաստանի Ժողովուրդների տունը, «Հեքիաթի թատրոնը»…

— Հայաստանում շատ են հակառուսական տրամադրությունները: Մոսկվայում հակառակը նկատելի՞ է հայերի նկատմամբ:

— Մոսկվայում ռուս ազգի վերաբերմունքը մեր մեր հանդեպ շատ ջերմ է: Բոլորը մեծ սիրով են գալիս են մեր ներկայացումներին: Փետրվարի 10-ին խաղացինք Չեխովի «Առաջարկություն+» («Предложение+») ներկայացումը, որը ռուսալեզու հանդիսատեսի կողմից շատ լավ ընդունվեց: Ճիշտ է, մեր թատրոնը Մոսկվայի հայկական թատրոնն է, բայց մեր խաղացանկում ունենք նաեւ ռուս եւ այլազգի գրողների գործերից: Հանդիսատեսը մեծ սիրով գալիս է մեր ներկայացումներին եւ լավ կարծիքներ է հայտնում: Որպեսզի համոզվեք իմ ասածի ճշմարտության մեջ, կարող եք մեր յություբյան ալիքի տեսանյութերը դիտել, որտեղ մեր ներկացումներց հետո իրենց կարծիքներով կիսվում են եւ ռուս հայտնի դերասանները, եւ ռուսալեզու հանդիսատեսը: Նրանք շատ ջերմ են խոսում մեր մասին, եւ ոչ մի նշանակություն չունի, թե քաղաքական գործիչներն ինչ փոխհարաբերությունների մեջ են միմյանց հետ: Ինչ վերաբերում է հայ-ռուսական փոխհարաբերություններին, ապա մենք պետք է հասկանանք, որ ուզենք, թե չուզենք Ռուսաստանը մեր ամենահզոր դաշնակիցն է, եւ պետք է ամուր ու բարեկամական լինի մեր կապը այդ հզոր պետության հետ:

ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Այս թեմայով Ինչպես հայտնվեց «Հայրիկը սարդոստայնում». առաջնախաղ` ռուսական թատրոնի բեմում Ստեղծել Ազգային Փրկության ժամանակավոր կառավարություն եւ կազմակերպել ԱԺ արտահերթ ընտրություններ. «Կամք» Ղազախստանը հայ-ադրբեջանական բանակցություններում ներկայանում է որպես չեզոք կողմ, բայց դա այդպես չէ. Իգիթյան Ես պահանջատեր եմ, գործարքի մեջ չեմ մտնելու ու չեմ լռելու. Սարգիս Արզումանյան Լավ կլիներ` Ակադեմիական քաղաքի փոխարեն Եվրոպոլիս կառուցեն.ԲԱՐՍԵՂ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ