ԿԱՆԳՆԵՑՆԵ՛Լ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՓՈՐՆԵՐԻՆ

Խմ­բագ­րութ­յան է­լեկտ­րո­նա­յին փոս­տը Քնն­չա­կան կո­մի­տեի շնոր­հիվ վե­րած­վել է աղ­բարկ­ղի` միան­ման հա­ղոր­դագ­րութ­յուն­ներ քա­ղա­քա­ցիա­կան ակ­տի­վիստ­նե­րի կամ պար­զա­պես ընդ­դի­մա­դիր քա­ղա­քա­ցի­նե­րի դեմ քրեա­կան վա­րույթ­նե­րի մա­սին` սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գը տա­պա­լե­լու, բռնութ­յուն կո­չե­րի և­ այլ նման հոդ­ված­նե­րով: Ա­մե­նաու­նի­վեր­սա­լը` հոդ­ված 329. «Ան­ձի կամ ան­ձանց խմբի նկատ­մամբ …քա­ղա­քա­կան …հա­յացք­նե­րով …պայ­մա­նա­վոր­ված ա­տե­լութ­յուն, ան­հան­դուր­ժո­ղա­կա­նութ­յուն կամ թշնա­մանք… քա­րո­զե­լուն ուղղ­ված հրա­պա­րա­կա­յին խոս­քը»։ Սահ­ման­ված պա­տի­ժը՝ 1–4 տա­րի։ Այդ հոդ­վա­ծով կո­րող են գործ թխեն սոց­ցան­ցե­րում գրա­ռում կամ լայվ ա­նող հար­յուր հա­զա­րա­վոր քա­ղա­քա­ցի­նե­րի դեմ: Բան­տե­րում այդ­քան տեղ ու­նե՞ք` էդ­պես լավ չի, միան­գա­մից «կոնց­լա­գեռ­ներ» կա­ռու­ցեք, «յան» ազ­գա­նու­նով թուր­քեր:

ԱՐՑԱԽԻ ՆՇԱՁՈՂԻ ՀԵՏ ՇԱԼՎԱՐՆ ԻՋԵՑՐԱԾ…

Ի դեպ, հենց վե­րը հի­շա­տակ­ված հոդ­ված 329–ով են ձեր­բա­կա­լել Նա­րեկ Մալ­յա­նին: Ոս­տի­կա­նութ­յու­նում Մալ­յա­նը գրա­վոր հայ­տա­րա­րեց. «Ինչ ա­րել եմ՝ լավ եմ ա­րել, քիչ եմ ա­րել, է­լի եմ ա­նե­լու»։ Այդ­պի­սին է նաև վրդով­ված քա­ղա­քա­ցի­նե­րի մո­տե­ցու­մը` չվա­խե­նալ ո՛չ ոս­տի­կան­նե­րի վայ­րա­գութ­յու­նից, ո՛չ քրգոր­ծեր թխող «կոն­վե­յե­րից»: Մեր ժո­ղո­վուր­դը վեր­ջա­պես վե­րագ­տավ ա­ռողջ բնազդ­ներ ու­նե­ցող ժո­ղովր­դի կեր­պա­րը և պատ­րաստ է սրբել–­տա­նել կա­պի­տուլ­յանտ­նե­րի ռե­ժի­մը` ոտ­նա­տակ ա­նե­լով ցան­կա­ցած խո­չըն­դոտ: Բայց ա­վա՛ղ, երբ դա­նա­կը ոս­կո­րին հա­սավ` հայտ­նի դար­ձավ դա­վա­ճան­ված Ար­ցա­խի կա­պի­տուլ­յա­ցիան:

«­Ղա­րա­բա­ղից պրծնենք` հան­գիստ ապ­րենք» տա­կան­քա­յին կար­գա­խո­սով ա­ռաջ­նորդ­վող չար­չիա­քաղ­քե­նիա­կան ժե­խը հասց­րեց մա­հա­ցու ա­ղե­տի` ի տար­բե­րութ­յուն այդ կեն­սա­բա­նա­կան թա­փոն­նե­րի և պար­զա­պես տգի­տութ­յամբ տա­ռա­պող­նե­րի, թուր­քը շատ լավ գի­տի, որ Ար­ցա­խը Հա­յաս­տան է, Հա­յաս­տա­նի կեն­սա­կան մա­սը, անվ­տան­գութ­յան վա­հա­նը: 1989–ի դեկ­տեմ­բե­րի 1–ի վե­րա­միա­վոր­ման ակ­տից հե­տո ՀՀ ա­ռա­ջին նա­խա­գա­հի ջան­քե­րով «Միա­ցում»–ը (ո­րից մինչև հի­մա վառ­ված է թուր­քը) փո­խա­րին­վեց «երկ­րորդ հայ­կա­կան պե­տութ­յան» կոն­ցեպ­տով, ո­րը հե­տա­գա­յում լրա­ցու­ցիչ պրոբ­լեմ­ներ ստեղ­ծեց երկ­րորդ և­ եր­րորդ նա­խա­գահների հա­մար: Իսկ Լ­ևոն Ա­կո­պի­չի հո­գե­զա­վակ Նի­կո­լը պար­զա­պես ի­րեն իշ­խա­նութ­յան բե­րած մի­ջազ­գա­յին, նախ­ևա­ռաջ` թուր­քա­կան տե­րե­րի թե­լադ­րան­քով, «երկ­րորդ պե­տութ­յու­նը» ճա­նա­չեց Ադր­բե­ջա­նի մաս` հու­րա­խութ­յուն բո­լոր խո­շոր խա­ղա­ցող­նե­րի, ով­քեր ա­զատ­վե­ցին «գլխա­ցա­վան­քից» և մե­ծա­գույն հա­ճույ­քով մեր եր­կի­րը վե­րա­ծե­ցին աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան ման­րադ­րա­մի:

Եվ միան­գա­մայն ի­րա­վա­ցի է քաղ­բան­տարկ­յալ Ար­մեն Ա­շոտ­յա­նը, գրե­լով «Շ­նոր­հա­վո՛ր, նշա­ձո­ղի հետ միա­սին՝ շալ­վարդ ի­ջեց­րած Հա­յաս­տա՛ն» հոդ­վա­ծը: Նա ար­դա­րա­ցիո­րեն ար­ձա­նագ­րում է. «Այս հոդ­վածս հա­տուկ եմ հրա­պա­րա­կում հենց ՀՀ Ան­կա­խութ­յան օ­րը, ոչ միայն այն պատ­ճա­ռով, որ իշ­խող վար­չա­կազ­մը կան­խա­տե­սե­լիո­րեն ճա­մար­տա­կե­լու է այ­սօր «ինք­նիշ­խա­նութ­յան», «պե­տա­կա­նութ­յան» և­ ի­րենց պատ­ճա­ռով պատ­մա­կան մի­նի­մու­մի հա­սած այլ կար­ևոր ար­ժեք­նե­րի մա­սին, այլ նաև այն պատ­ճա­ռով, որ ե­թե ճիշտ չգնա­հա­տենք գլո­բալ և տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին տեն­դենց­նե­րը, ա­պա հա­ջորդ տա­րի կա­րող ենք ան­գամ օ­րա­ցույ­ցում ի­ներ­ցիա­յով կար­միր գույ­նով տպվող այս օրն էլ չու­նե­նալ»:

Այ­սինքն` ՀՀԿ փոխ­նա­խա­գահն ա­հա­զան­գում է, որ մեր Ան­կա­խութ­յան ներ­քին և­ ար­տա­քին գե­րեզ­մա­նա­փոր­նե­րը կտրուկ ակ­տի­վա­ցել են. «Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տութ­յունն այ­սօր ինք­նիշ­խան չէ, և Փա­շին­յա­նի իշ­խա­նութ­յան հե­տա­գա գո­յութ­յան դեպ­քում նաև դա­դա­րե­լու է ան­գամ ֆոր­մալ ի­մաս­տով պե­տութ­յուն լի­նել: Եվ գլխա­վոր պատ­ճառն այն չէ, որ 2021 թ.­–ի մա­յի­սից, հե­տո՝ նույն թվի նո­յեմ­բե­րից, հե­տո՝ 2022 թ.­–ի սեպ­տեմ­բե­րից այն չի վե­րահս­կում սե­փա­կան տա­րած­քի մի մա­սը (160 քկմ): Նի­կո­լի Հա­յաս­տանն ինք­նիշ­խան չէ այլևս 2՝ էլ ա­վե­լի դա­ժան պատ­ճա­ռով:

Ա­ռա­ջինն այն է, որ Հա­յաս­տանն իր ո­րո­շում­նե­րը կա­յաց­նում է՝ ա­ռաջ­նորդ­վե­լով ոչ թե սե­փա­կան, այլ փա­շին­յա­նա­կան ոհ­մա­կի դրսի տե­րե­րի շա­հե­րով: Վեր­ջին տա­րի­նե­րին, հատ­կա­պես՝ վեր­ջին ա­միս­նե­րին կա­յաց­ված կար­ևո­րա­գույն ո­րո­շում­ներն անվ­տան­գութ­յան և­ ար­տա­քին ո­լորտ­նե­րում հա­կա­սել են հայ ժո­ղովր­դի շա­հե­րին: Հա­յաս­տանն ինք­նիշ­խան չէ, ո­րով­հետև այլևս ին­քը չէ իշ­խա­նութ­յուն իր իսկ տա­րած­քում:

Երկ­րորդ պատ­ճառն այն է, որ Նի­կո­լի Հա­յաս­տանն իր ո­րո­շում­նե­րում ոտ­նա­հա­րում և տ­րո­րում է սե­փա­կան Ան­կա­խութ­յան հռչա­կա­գի­րը, սե­փա­կան Սահ­մա­նադ­րութ­յու­նը և սե­փա­կան օ­րենք­նե­րը: Ար­ցա­խի նկատ­մամբ նրանց հան­ցա­վոր հրե­շա­գոր­ծութ­յու­նը հենց դրա ա­մե­նա­դա­ժան և­ ար­յու­նա­լի ա­պա­ցույցն է»:

ՀԱՐԿԱՎՈՐ Է ԱՆՀԱՊԱՂ «ՎԻՐԱՀԱՏՈՒԹՅՈՒՆ»

ՀՀԿ փոխ­նա­խա­գա­հը նաև փաս­տար­կում է, որ կա­պի­տուլ­յան­տը մի­տում­նա­վոր սխալ է աշ­խա­տել ՌԴ­–ի հետ, և մատ­նան­շում. «Հի­շում եմ, թե ինչ­պես 2019 թվա­կա­նի ապ­րի­լի 24–ին Փա­շին­յա­նը, մո­ռա­նա­լով, որ իր երկ­րում այդ օ­րը սգի և հի­շա­տա­կի օր է, բե­րա­նը բաց՝ ռու­սա­կան РТР–ով ի­րե­նից գոհ խոր­հուրդ­ներ էր տա­լիս նոր ընտր­ված Զե­լենս­կիին, թե ինչ­պես է պետք աշ­խա­տել Պու­տի­նի հետ (մե­կը լի­ներ՝ ի­րեն խոր­հուրդ տար): Աչ­քիս՝ Զե­լենս­կին և Փա­շին­յա­նը հի­մա տե­ղե­րով փոխ­վել են…»:

­Դե, ի դեմս մայ­րա­քա­ղա­քա­յին ըննտ­րութ­յուն­նե­րի երկ­րորդ «ֆա­վո­րիտ» Հայ­կո­յի, ծլեց նաև մեր սե­փա­կան Զե­լենս­կին, ա­վե­լի ճիշտ` Զե­լենս­կու տնա­զը: Սա­կայն հրա­տապ թե­ման ոչ թե այդ կլոունն է, այլ ժո­ղովր­դա­կան ընդվ­զու­մը, որն ար­դեն Նի­կո­լին քշեց բուն­կեր: Բա­րե­բախ­տա­բար, կար­ծես թե մո­ռա­ցութ­յան մատն­վեց ԱԺ­–ով «իմ­պիչ­մեն­տի են­թար­կե­լու» տխմա­րա­բա­նութ­յու­նը, ո­րի օ­րի­նա­չափ արդ­յուն­քը կլի­ներ ժո­ղովր­դա­կան ըմ­բոս­տութ­յան փո­շիա­ցու­մը, և հ­րա­պա­րա­կի ժո­ղո­վուր­դը միան­գա­մայն ճիշտ զգաց այդ ռիս­կը ու ան­բար­յա­ցա­կամ վե­րա­բեր­մուն­քի ար­ժա­նաց­րեց դրա հե­ղի­նակ­նե­րին: Ու որ­դեգր­վեց 1988–ին ի­րեն լիո­վին ար­դա­րաց­րաց կո­մի­տեի գա­ղա­փա­րը: 

Եր­րորդ Հան­րա­պե­տութ­յան ա­ռա­ջին վար­չա­պետ Վազ­գեն Մա­նուկ­յա­նը հրա­պա­րա­կում հայտ­նեց հա­մա­ժո­ղովր­դա­կան շար­ժու­մը հա­մա­կար­գե­լու հա­մար Ազ­գա­յին կո­մի­տեի կազ­մը։ Այն պետք է 11 հո­գուց կազմ­ված լի­նի, այս պա­հին դեռ 5 հո­գու ա­նունն ա­սաց` Հայկ Մա­մի­ջան­յան, Ա­վե­տիք Չա­լաբ­յան, Անդ­րա­նիկ Թ­ևան­յան, Իշ­խան Սա­ղա­թել­յան, Վազ­գեն Մա­նուկ­յան: «Այն ցե­ղաս­պա­նութ­յու­նը, ո­րը տե­ղի է ու­նե­նում Ար­ցա­խում այս իշ­խա­նութ­յան պատ­ճա­ռով, մտնե­լու է Հա­յաս­տան: Նի­կոլ Փա­շին­յա­նը սկզբում պայ­մա­նա­վոր­վում է, բայց ա­սում է՝ այդ պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յու­նը կա­տա­րե­լու հա­մար ես չեմ կա­րող ա­նել, դի­մա­ցի­նը հաս­կա­նում է, որ ռազ­մա­կան ճա­նա­պար­հով այդ պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յու­նը կա­րող է ի­րա­կա­նաց­նել: Ա­սում են՝ Նի­կո­լին հա­նեք, պա­տե­րազմ կլի­նի, Նի­կո­լի ժա­մա­նակ սա ո­րե­րո՞րդ պա­տե­րազմն է»,– ն­շեց նա: Նաև հայ­տա­րա­րեց, որ սկսում են զանգ­վա­ծա­յին անհ­նա­զան­դութ­յան ակ­ցիա­ներ․ «Դ­րան պետք է միա­նա ոչ միայն Եր­ևա­նի, այլ նաև շրջան­նե­րի բնակ­չութ­յու­նը»:

Այժմ Նի­կո­լը հայ­տա­րա­րում է, որ ցան­կա­ցած գնով մնա­լու է իշ­խա­նութ­յան և­ ա­նոն­սա­վո­րեց ա­պա­գա ար­յու­նա­հե­ղութ­յու­նը` դա կան­խավ փոր­ձե­լով գցել ընդ­դի­մութ­յան գրպա­նը: Սա­կայն շատ կար­ևոր մի հան­գա­մանք հարկ է ըն­կա­լել սա­ռը ու­ղե­ղով: Կա­պի­տուլ­յան­տը ու­ղիղ ե­թե­րում հայ­տա­րա­րեց, որ դեռ շա­բաթ­վա սկզբին տասն­յակ հա­զա­րա­վոր հյու­րա­նո­ցա­յին հա­մար­ներ ու կա­ցա­րան­ներ են նա­խա­պատ­րաս­տել, որ ըն­դու­նեն ար­ցա­խա­հա­յե­րին: Նի­կո­լը հայ­տա­րա­րում է, որ 40 հա­զար ըն­տա­նիք ըն­դու­նե­լու նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք են տա­րել: Հարց` ին­չու՞ է նման նա­խա­պատ­րաս­տութ­յուն տե­սել դեպ­քե­րից ա­ռաջ: Ինչ­պես նշում է @­Կանչ ա­նու­նով Տե­լեգ­րամ ա­լի­քը. «Նշա­նա­կու՞մ է արդ­յոք, որ տեղ­յակ է ե­ղել սպաս­վող հար­ձա­կու­մից: Ե­թե տեղ­յակ ե­ղել է, արդ­յոք տե­ղե­կաց­րե՞լ է Ար­ցա­խի իշ­խա­նութ­յուն­նե­րին, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նան ա­ռաջ­նագ­ծի բնա­կա­վայ­րե­րից տար­հա­նել խա­ղաղ բնա­կիչ­նե­րին: Ա­սենք ճշմար­տութ­յու­նը: Մեր տե­ղե­կութ­յուն­նե­րով` Ադր­բե­ջա­նը նա­խա­պես տեղ­յակ է պա­հել իր ծրագ­րե­րի մա­սին: Իսկ Նի­կո­լը միակ բա­նը որ ա­րել է, Էր­դո­ղա­նի հետ զրույ­ցում խնդրել է, որ գոր­ծո­ղութ­յու­նը մեկ­նար­կի Եր­ևա­նի ա­վա­գա­նու ընտ­րութ­յուն­նե­րից հե­տո»:

Ի դեպ @­Կանչ ա­նու­նը միան­գա­մից հի­շեց­նում է Հայկ Մա­մի­ջան­յա­նի ԱԺ­–ում ար­ված հռչա­կա­վոր հայ­տա­րա­րութ­յու­նը, որ երբ կան­չը հնչեց, լի­նե­լու է գոր­ծո­ղութ­յուն: Ու կան­չը և գոր­ծո­ղութ­յու­նը կար­ծես շատ մոտ են: Եվ թող քա­ղա­քա­ցի­նե­րը չշեղ­վեն ԱԺԲ­–ի շոու­նե­րով, ուր ՌԴ դես­պա­նա­տան առջև տե­սախ­ցի­կի առջև ռու­սա­կան անձ­նագ­րեր են պատ­ռում ու վառ­վում: Վան­կար­կում են «Ռու­սաս­տան թշնա­մի», բայց «Նի­կոլ թշնա­մի» վան­կար­կե­լը մո­ռա­նում են: Ո՞վ եք դուք, ռու­սա­ֆո­բիա­յի ֆե­տիշ շոու­մեն­ներ, ո՞վ է ձեր ի­րա­կան պատ­վի­րա­տուն...

«­Հա­վերժ փա՜ռք և խո­նար­հում: Պայ­քա՜ր ի հար­գանս հե­րոս­նե­րի գոր­ծի և հի­շա­տա­կի»,– Սերժ Սարգս­յա­նը Ան­կա­խութ­յան օր­վա առ­թիվ այդ­պի­սի ու­ղերձ հղեց Ազ­գին, երբ իր ա­նու­նից ծաղ­կեպ­սակ դրվեց Ե­ռաբ­լու­րում: Իսկ Ե­ռաբ­լուրն այն տեղն է, ուր Նժ­դե­հի խոս­քով ա­սած, հե­րոս­նե­րի շի­րիմ­նե­րից վեր է բարձ­րա­նում Ան­կա­խութ­յան շեն­քը: Իսկ այս պե­տա­կան դա­վա­ճան­նե­րի բո­լու­կը հա­մա­ռո­րեն փոր­ձում է հե­րո­սի մա­հով ըն­կած­նե­րին վե­րա­ծել «հա­նուն ոչն­չի» զոհ­ված­նե­րի: Սա­կայն խորհր­դան­շա­կան է, որ հենց սեպ­տեմ­բե­րի 21–ին հե­րո­սա­ծին ծնող­նե­րը թույլ չտվե­ցին ՔՊ­–ա­կան­նե­րին ի­րենց շնչով պղծել Ե­ռաբ­լու­րը, վռնդե­ցին: Լավ նա­խան­շան է, զի Ան­կա­խութ­յան օ­րը իս­կա­կան հա­յե­րի, այլ ոչ թե գե­նապղծ­ված­նե­րի և գոր­ծա­կալ­նե­րի օրն է:

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳԱԼԱՋՅԱՆ